مسئله ترافیک در تهران مسئله ای پیچیده و چندپهلو است. یک جنبه مهم از این پدیده که اغلب مورد توجه قرار نمی گیرد، اهمیت نقش فرهنگ خانواده در استفاده از وسیله نقلیه شخصی و شیوه و شکل نظام حمل و نقل شهری در تهران است. استدلال نگارنده در این مقاله دو جنبه دارد؛ یک جنبه به ماهیت خانوادگی اتومبیل های شخصی باز می گردد و جنبه دوم به کیفیت غیرخانواده گرایانه وسایل نقلیه عمومی. به عبارتی نگارنده معتقد است؛...

امروزه برخی از کشورهای خاورمیانه، که زیر لوای دین اسلام در حال رشد و توسعه اند، به علت ضعف اعتدال و عقلانیت در عملکردشان به پدیده افراطی گری در سنت، فرهنگ، و دین دچار شده اند. از این میان افراط گرایی دینی، بیش تر از هر چیز، نتیجه پدیدآمدن گروه هایی متصف به خروج از اعتدال و عقلانیت است که باعث شکل گیری تنش در سطح منطقه و خلق صورتی غیرواقعی از اسلام و جوامع اسلامی شده است. در این مقاله برآن ایم ت...

یکی از موضوعات اساسی در فلسفه علم مباحث مربوط به عقلانیت و عینیت علم است. آراء فیلسوف برجسته علم، تامس کوون سبب شد که این موضوع مورد توجه مجدد اندیشمندان بسیاری قرار گیرد. آراء و نظریات او در خصوص پارادایم و نحوه تحول آن، هم سنجه ناپذیری پارادایم ها ی رقیب و نظریه بار بودن داده های علمی، با تلقی تجربه گرایانه در باب علم یکسره در تضاد است، و همین موضوع سبب می شود که منتقدان بسیاری دیدگاه او را ن...

این مقاله کوششی است برای نقد عام گرایی در مبانی معرفت شناختی علوم اجتماعی و کاربرد مفهوم عقلانیت در دوران مدرنیته، به گونه‏ای که این نقد به بازسازی این مبانی در فرآیند فهم استدلال و تولید دانش توسط نسل‏ها، جنسیت ها و ... کمک کند. کاربرد مفهوم عقلانیت به معنای پوزیتیویستی و عام گرایانه‏اش موجب نادیده انگاشتن خصلت‏های عقلانی و منحصر به فرد گروههای اجتماعی متفاوت بویژه زنان شده است و همین غفلت ام...

در مقالهی حاضر، پس از ارائهی شماری از "تعاریف" دربارهی فلسفه ی علم ، و ارائه ی "تعریف "مختار نگارنده، به اجمال و اختصار هرچه تمامتر به برخی از مهمترین تحولات فلسفه ی علم از آغازتاکنون پرداخته می شود. هرچند هدف اصلی آشنا ساختن خوانندگان با یک چشم انداز کلی ازمسائل و موضوعات و راه حل های پیشنهادی است اما در مواردی نیز نقدها و ارزیابی هایی درخصوص موضوعات مطروحه، از یک دیدگاه واقع گرایانه متکی به ع...

تلقی علم به مثابۀ پدیده ای زیست شناختی در معرفت شناسی تکاملی (یا تطوری) متضمن در نظر گرفتن ویژگی هایی برای علم است که ممکن است با دیدگاه رئالیست ها در مورد صدق نظریه های علمی، عینیت آنها و نیز عقلانیت و پیشرفت در سیر تحول علم همخوانی نداشته باشد. مسئله‎ ای که در این مقاله به آن می پردازیم، این است که معرفت شناسی تکاملی چه مشکلاتی را برای رئالیست ایجاد می کند و آیا رئالیست می تواند معتقد به معرف...

نسبت بین عقلانیت سیاسی و پدیده‌هایی چون خیزش‌ها و مقاومت‌های مردمی و انقلاب‌ها ازجمله پرسش‌های پایدار در اندیشه و فلسفه سیاسی به‌ویژه در عصرجدید به‌شمار می‌آید. بدون شک عمل سیاسی مبتنی بر عقلانیت همواره به‌عنوان یکی از مقومات جامعه، در حیات گذشته و امروز بشر مورد توجه متفکران سیاسی قرار داشته و دارد. اما در قرون اخیر، وقوع انقلاب‌ها و خیزش‌های مردمی در کشورهای مختلف، معنای جدیدی از انقلاب را که...

بازخوانی گفتمان علمی و روش شناسی حاکم بر تمدن اسلامی در دوره های گذشته،به ویژه دوره نوزایی،در ارتباط با شناخت تمدن اسلامی دارای اهمیت راهبردی است.به طور کلی دوره نوزایی تمدن اسلامی به دلیل مواجهه با اندیشه یونانی و کتب ترجمه شده از سایر تمدن ها از لحاظ فکری و علمی دارای ساختاری مجموعه ای است.بر همین اساس در این پژوهش سعی گردیده با مقایسه روش شناسی زکریای رازی و ابونصرفارابی به عنوان دو نمونه با...

تأکید بر علت فاعلی و ارتباط وثیق علت صوری و به ویژه علت غایی با آن در مؤلفه های ذاتی عدالت طبیعی، دوگانگی عقل و عدالت طبیعی را در اندیشۀ طرفداران عقل منبع موجب شده است؛ زیرا همان تأکید، درک کامل ساز و کار عدالت طبیعی و محتوای آن را برای عقلانیت انسان گرایانه غیرممکن می کند و به همین دلیل نمی توان از وحدت عقلانیت و عدالت طبیعی سخن گفت. دوگانگی نشان از نوعی وحدت گرایی خدامحور در مبنای التزام آوری...

بازخوانی گفتمان علمی و روش شناسی حاکم بر تمدن اسلامی در دوره های گذشته،به ویژه دوره نوزایی،در ارتباط با شناخت تمدن اسلامی دارای اهمیت راهبردی است.به طور کلی دوره نوزایی تمدن اسلامی به دلیل مواجهه با اندیشه یونانی و کتب ترجمه شده از سایر تمدن ها از لحاظ فکری و علمی دارای ساختاری مجموعه ای است.بر همین اساس در این پژوهش سعی گردیده با مقایسه روش شناسی زکریای رازی و ابونصرفارابی به عنوان دو نمونه با...