حق و مشتقاتش 287 باردر قرآن کریم به کار رفته اند ، حق در لغت به معنای ثبوت و مطابقت با واقع می باشد و علوم مختلف ، متناسب با موضوعاتشان معانی مختلفی از آن ارائه داده اند، مثلا در عرفان، حق به خداوند اطلاق می شودودر فلسفه ،گاهی به معنی صادق و زمانی به معنی امر واقعی به کار می رود . بر اساس این پایان نامه در قرآن کریم حق به 7معنا به کار رفته است که عبارتند از : حق در برابر باطل با مصادیق (خداون...

کتاب «البرهان فی علوم القرآن» تألیف بدرالدین محمد بن عبدلله زرکشی، یکی از با ارزش ترین منابع علوم قرآن می باشد که به دست ما رسیده است. کم توجهی به این منبع علوم قرآنی در میان دانشمندان معاصر علوم قرآن، علیرغم محتوای غنی آن، اهمیت و ضرورت تحقیق و شناخت و معرفی این اثر ارزشمند، به طور تخصصی و روشمندانه را بر ما روشن می سازد. این پژوهش به دنبال آن است که به تبیین جایگاه و اهمیت کتاب البرهان به عنو...

علوم قرآنی مجموعه ای از اطلاعات و دانستنی ها است، که آشنایی با آن برای هر مفسر و محققی لازم است. با توجه به اهمیت علوم قرآنی، تلاش گردیده تا در این پژوهش آراء علوم قرآنی شیخ مفید (ره) مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. زیرا شیخ مفید از دانشمندان گران قدر است که از استوانه های فکری شیعه محسوب می گردد. بدین منظور در این پژوهش به بررسی مباحث: وحی، نزول قرآن، اعجاز و تحریف ناپذیری قرآن از منظر شیخ مفی...

بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعه های روایی و تفسیری به دوره های بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهج البلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبه ها، نامه ها و حکمت های آن حضرت (ع) را عمدتاً در پنج ساله حکومت ایشان، با رویکرد بلاغی گِرد...

علم المتشابه من العلوم القرآنیه الذی یتناول لغه القرآن بمفهومها العام و هو علم له أصوله و فروعه و علماوه.ینقسم مصطلح المشتبهات اَو المتشابهات فی علوم القرآن إلی نوعین؛ الأول علم المتشابه مقابل المحکم و النوع الآخر هو التشابه فی الألفاظ و التراکیب، إذاً هناک نوعان من التشابه، تشابه؛ بمعنی الخفاء و اللبس العام و ذلک مما إستإثر الله بعلمه من حقائق المغیبات و الثانی تشابه خفیف لیس فیه لبس فی المعنی إ...

آشنایی با مباحث علوم قرآنی، همواره راه شناخت بهتر مسائل اسلام و فهم قرآن را هموار ساخته است؛ لذا بر آن شدیم که اهم مباحث علوم قرآنی را در دو کتاب مجمع البیان- از تفاسیر جامع و مهم شیعه- و الإتقان- از برجسته ترین کتب علوم قرآنی اهل تسنن- بررسی کنیم. و اما خداوند حکیم برای اثبات آسمانی بودن رسالت پیامبر خاتمش چنان معجزه ای به او اعطا فرمود که تنها با شناخت وجوه اعجازش می توان به برجستگی این معج...

استاد ابوالقاسم گرجی، از اساتید شاخص دانشگاه تهران و از مجتهدان و فقهای معاصر ایران است و آثار ارزشمند ایشان پس از فقه و حقوق در زمینه علوم قرآنی است. چنانکه تصحیح تفسیر جوامع الجامع ایشان که مشحون از علوم قرآنی است، و همچنین دستخط های ارزشمند ایشان که در خاتمه رساله ملاکهای صحت تفسیر آمده است، نشانی از این مدعا است. در این نوشتار ضمن شرح حال مختصری از استاد و معرفی مهمترین کتابهای او برخی دیدگ...

اولین و مهم ترین منبع تفسیر تسنیم قرآن است و استاد جوادی آملی در این مسیر راه علامه طباطبایی را –البته به گونه ای استوارتر- پیموده است. مفسر گرچه معتقد است روایات تفسیری غیر فقهی حجیت ندارند، ولی بخش وسیعی از تفسیر خود را به بحث روایی اختصاص داده و تأکید کرده است که این امر هیچگونه منافاتی با استقلال قرآن در تفسیر ندارد. در این تفسیر، آیات دربردارنده معارف عقلی با بهره گیری از مبادی بیّن یا مبیّن...

یکی از پدیده هایی که در جهان اسلام رخ نموده، پدیدة غلوّ است. این پدیده از جهات متعددی دارای اثراتی در جهان اسلام بوده که یکی از این اثرات، استفاده از جعل حدیث در راستای اهداف غالیانه در این حوزة فرهنگی است. احادیث جعلی در حوزة غلوّ موضوعات متعدّدی را شامل می شوند که شناسایی آن ها بر حدیث پژوهان امری ضروری است. همچنین به نظر می رسد پدیده غلوّ در حوزة علوم قرآنی و تفسیر نیز وجود داشته و اثراتی برجای...