تاریخ احداث اکثر بناهای دوره قاجار به دلیل ذکر آن در کتب مرجع آن زمان یا کتیبه ها مشخّص است. لیکن تاریخ عمارت بادگیر کاخ گلستان به علت تغییرات بی شمار کالبدی در پرده ای از ابهام قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از منابع مستدل تاریخی که به روش اسنادی )کتابخانه ای( و تحلیلی صورت گرفته تعلّق بنا به زمان فتحعلی شاه و حتی قبل آن محرز م یگردد. بنای مذکور ابتدا در اختیار محمدعلی میرزا )دولت...

واکنش علمای شیعه در برابر خودکامگی فتحعلی شاه قاجار محمد سلماسی‌زاده* چکیده این پژوهش به تبیین تأثیر مجتهدان شیعه در مهار خودکامگی مطلق شاهان قاجار می‌پردازد و در قالب مطالعه‌ای موردی، هم‌زمان با واکاوی منابع دست‌اول تاریخی در عصر فتحعلی شاه قاجار (1250 - 1212 ق)، میزان سازگاری نظریه استبداد شرقی و شیوه تولید آسیایی مارکس و انگلس را با اوضاع تاریخی آن ارزیابی می کند. پرسش اصلی پژوهش این است: آی...

چکیده باز شناسی تاریخ کهن ایران از قرن نوزدهم میلادی و گسترش مفاهیمی چون ناسیونالیسم، اندیشه­های ملی گرایانه ومساوات طلبانه در میان روشنفکران دورۀ قاجار، منجر به بازنگری متجددانه در بازپردازی­های پیشین پیرامون برخی شخصیت­های تاریخیِ تاریخ ایران باستان توسط برخی نویسندگان دورۀ قاجار شد. این پژوهش در پی بررسی بازپردازی شخصیت­های تاریخی ایران باستان در نگارش­های تاریخ نویسان دورۀ قاجار و نگرش­های ر...

یکی از وقایع نگاری های اواخر سلطنت فتحعلی شاه قاجار- که تا کنون معرفی، بررسی و تصحیح انتقادی نشده و در زاویه ناشناختگی و گمنامی مانده است- کتابی خطی تحت عنوان «تاریخ فتحعلی شاه قاجار»، از نویسنده ای به نام محمد حسین بدایع نگار اورجانی است. مولف، این کتاب را به دستور فتحعلی شاه در سال 1248ق. به رشته تحریر کشیده است و تنها یک نسخه از آن موجود است و آن نیز، در کتابخانه ملی تبریز نگهداری می شود. او...

فتحعلی خان صبای کاشانی ملک الشعرای دربار فتحعلی شاه به دستور دومین پادشاه قاجار مأمور تدوین تاریخ جنگهای اول ایران وروس در قالب مجموعه ای منظوم شنشمه نامه محصول این مأموریت بود.اگرچه به رغم ادعای سراینده این مجموعه از معاصرینش، این سروده نتوانست با سایرشاهنامه ها وبه ویژه شاهنامة فردوسی در زمینه های شعری وحماسی رقابت کند اما توانست نگرش رسمی دربار قاجار به کشور رسید وجنگ با این کشور را تاحدود ز...

دوره سلطنت فتحعلی شاه قاجار (1238-1212 ه. ق) از این لحاظ که سرآغاز بسیاری از تحولات در تاریخ معاصر ایران بشمار می رود اهمیت دارد. این دوره مقارن بادوره تثبیت حکومت قاجارها پس از پراکندگی سیاسی حدودآ هشتاد ساله (انقراض صفویان تا تاسیس سلسله قاجار) می باشد. شکست در نبرد با روسیه و از دست رفتن بخشی از سرزمین های کشور از یک سوی همواره فتحعلیشاه قاجار را درمعرض اتهام بی کفایتی، عیاشی، خرافه پرستی و ...

پیکره نگاری درباری آخرین سبک شاخص ایرانی است که از دوره افشار و زند آغاز شد، در دوره فتحعلی شاه به اوج کمال خود رسید و پس از فتحعلی شاه رو به زوال گذاشت. این سبک تلفیقی بود از سنتهای تصویری ایرانی و سنتهای تصویری اروپایی که با یکدیگر ترکیب و تلفیق شده بود. هنرمند ایرانی با توجه به سلیقه حامیان خویش که اصلی ترین آنها شاه بود و در جهت برآوردن خواسته های آنان دست به تلفیق این عناصر با یکدیگر زد. ا...

سیر نقاشی در ایران در روند تاریخی خود، شامل دوره ها، نمونه ها و سبک های متنوعی است که به لحاظ جایگاه و ارزش هایشان همواره مرکز توجه متفکران و هنرمندان داخلی و خارجی بوده است. در این بین نقاشی های رنگ و روغن دوره ی نخست قاجار، از جایگاه بخصوصی برخوردارند که در هنرهای مختلف دوره ی قاجار از قبیل: نقاشی پشت شیشه، تصاویر کتب چاپ سنگی، قلمدان نگاری و ... به کلی تاثیر گذار بوده است. در واقع ویژگی ها و...

evolution process of bureacracy in aqa mohammad khan era and first decade of fatali shah reign have been covered in the article. the author then surveys the impact of broadening foreign relations on establishment of modern civic institutions, and development in state structure in another three decades of fatali shah’s tenure. he reviews abbas mtrza’s role in reforming pri­mary bureacratic syste...

تاریخ مجسمه سازی در ایران عنوان کتابی است از پرویز تناولی که توسط چاپ و نشر نظر به بازار هنر عرضه شد. این کتاب در قطع وزیری با کاغذ گلاسۀ مرغوب، عکس های رنگی جذاب و بعضاً نادر، در 190 صفحه تنظیم شده است. از دیگر سو کتاب به نام کسی مزین است که خود مجسم هسازی نا مآشناست و حدود پنج دهه، یکی از تأثیرگذاران این عرصۀ هنری بوده است. از این هنرمند مؤلف پی شتر نیز کتاب هایی به چاپ رسیده که آنها هم در موض...