دنیا شاهد تغییرات و تحولاتی عمیق است. این تغییرات در حوزه های عملکردی هویت، مرز، مفهوم جغرافیا (مکان) و زمان قابل درک اند. هویت ها چند پاره شده، مرزها درنوردیده و مکان و زمان به هم فشرده شده اند. در این رهگذر، تلویزیون یکی از عوامل موثر در بروز تغییرات است. با وجود این، به نظر می رسد تلویزیون که خود از مصادیق جهانی شدن به شمار می آید، دارای ویژگی های جدیدی است. چنانکه با اندکی مداقه در متون مرب...

جمهوری اسلامی ایران از دهه ی دوم پس از انقلاب تاکنون، همواره کوشیده است که در قالب قوانینی همچون برنامه های پنج ساله ی توسعه و یا سند چشم انداز 20 ساله به اهداف توسعه ای مورد نظرش دست یابد. با این همه در اکثر اوقات این تلاش ها با ناکامی هایی مواجه شده است که منشاء بسیاری از آن ها چالش های ساختاری جمهوری اسلامی ایران در تعامل با اقتصاد سیاسی جهانی بوده است. رویکرد نوگرامشینیستی اقتصاد سیاسی، با ...

اقتصاد سیاسی قدیمی نفت تاحدی دستخوش تغییر شده است.اولین و مهم ترین تحول این است که ناسیونالیسم نفتی دهه 70 تقریباً از ادبیات نفتی در روابط بین الملل ناپدید شده است. شرکت های چندملیتی نفتی دیگر نقش امپریالیستی را که به شکل مستقیم و عریان برعهده داشتند، ایفا نمی کنند و کشورهای صادر کننده نفت کنترل ونظارت بر اکتشاف،استخراج و تولید نفت را برعهده دارند.این تحول منجر شد به اینکه تعیین قمیت نفت دیگر در...

دیپلماسی فرهنگی به عنوان رکن اصلی دیپلماسی عمومی و قدرت نرم در روابط بین کشورها مورد توجه است. جهانی شدن نیز عاملی کلیدی برای تمرین دیپلماسی است. پروسه جهانی شدن به ویژه در بُعد فرهنگی خود، می تواند فرصت هایی برای دیپلماسی فرهنگی در فضای جهانی ایجاد کند. این پژوهش در صدد شناخت تأثیر جهانی شدن بر رهیافت دیپلماسی فرهنگی است و با تأکید بر «نظریه صلح سازی»، فرصت های جهانی شدن برای دیپلماسی فرهنگی را...

هیافت های نظری دانش ژئوپلیتیک همواره بر واقعیت های سرزمینی استوار بوده و رویکرد عقلانی را در مطالعات خود در پیش گرفته است. الگویابی رقابت قدرت های جهانی و پیش بینی آینده این رقابت ها نیازمند شناسایی مناطق راهبردی جهان، ویژگی های آنها و معابر جغرافیایی دسترسی به این مناطق است. روشن است با شناسایی شاخص ها و ویژگی های مناطق مهم و راهبردی جهان امکان پیش بینی حوادث و رویدادهای آینده در حوزه روابط بی...

مفهوم «امپراتوری جدید» به وضعیت جهانی شدن معاصر اشاره دارد. در دورۀ جهانی شدن، دولت های ملی همچنان اهمیت دارند و منطق بازدارندگی ناشی از توازن قوا بین آنها همچنان بخش مهمی از عامل حفظ ثبات و امنیت در جامعۀ جهانی(امپراتوری) است. با این حال، تهدیدات جدید از سوی بازیگران جدید فروملی و فراملی و نیز از ناحیۀ ظهور مسائل جدید امنیتی ناشی می شوند که در نتیجۀ فرایندهای جهانی شدن به وجود آمده اند. تروریس...

در سده­ بیست و یکم شاهد چهره­ های جدید ی از قدرت هستیم که حکومت ها برای ارتقاء جایگاه جهانی، منطقه ای و حتی داخلی خود از آن استفاده می­ نمایند. به عبارت دیگر، جهانی شدن و تحولات تکنولوژیک عصر جدید ضمن تغییر نظم سلسله مراتبی گذشته و شکل دهی هویت های جدید، بر قدرت، اولویت­ ها و منافع دولت ­ها و افراد و در نتیجه امنیت بین الملل تاثیر شگرفی بر جای گذاشته ­اند. یکی از نمود­های این تحولات ظهور بعد جد...

جهان پس از فروپاشی شوروی، تحت سیطره و هژمونی آمریکا بوده است. آمریکا در کنار اتحادیه اروپا و ژاپن نهادهای اقتصادی و مالی جهان را در اختیار داشته اند. اما با افول اقتصادی آمریکا و رشد اقتصادی کشورهایی چون چین، در کنار قدرت های نوظهور دیگری مانند روسیه، هند، برزیل و آفریقای جنوبی موسوم به بریکس، باعث شده است تا قرن بیست و یکم را متعلق به کشورهای بریکس و در صدر آن ها چین بدانند. این که در چند دهه ...

دولت ها در سیاست خارجی، اغلب مطابق نیازهای داخلی، موقعیت جغرافیایی،ژئوپولیتک، ساختار و عملکرد نظام بین الملل استراتژی های را برای تامین منافع ملی برمی گزینند. کشور ایران با عنایت موقعیت حساس از جغرافیای جهانی، همواره موجب رقابت قدرت های بزرگ برای تسلط بر این کشور شده است. این مقاله تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد که چرا دستگاه دیپلماسی در عصر پهلوی و در موقعیت جنگ جهانی دوم گرفتار ائتلاف قدرت ها...

نظام بین‌الملل پس از جنگ سرد به‌خصوص در سال‌های اخیر دستخوش تحولات عمده‌ای شده است. یکی از این تحولات جابجایی قدرت از غرب به شرق می‌باشد. در این خصوص نظرات و تحلیل‌های متفاوتی از سوی نظریه‌پردازان ارائه شده است که این مقاله ضمن ارائه نظرات متفاوت به سئوالات زیر درخصوص جابجایی قدرت جهانی پاسخ می‌هد. 1. خصوصیات دوران گذار چه می‌باشد؟ 2. مشخصه‌های قدرت‌های در حال ظهور (نمونه موردی: چین) چیست؟ 3...