نظریه تکامل طبیعی و رابطه آن با وجود نظم و تدبیر در طبیعت، در تفکر غربی هنوز از بحت‌های مطرح و مهم است. این موضوع سخنرانی پروفسور الوین پلانتینگا در دانشگاه قم است که مؤلف محترم متن ویراسته شده آن را جهت چاپ در اختیار فصلنامه گذاشته است. وی ابتدا مفاد نظریه تکامل و نیز معنای مورد نظر خود را از نظم بیان می‌کند و اظهار می‌دارد که علم به خودی خود هیچ دلالتی بر نفی نظم ندارد، بلکه ترکیب علم با طبیع...

این‌که «چرا باورها و فعالیت‌های دینی در فرهنگ‌های مختلف بشری و در همۀ زمان‌ها شیوع گسترده‌ای داشته و دارد؟» مسئله‌ای است که در چند دهۀ اخیر مورد توجه بسیاری از فلاسفه و دانشمندان مرتبط با حوزۀ دین قرار گرفته است. نظریات تکاملی می‌کوشند با مطالعۀ دین به عنوان یک پدیده طبیعی، به این پرسش پاسخ دهند. دو دسته نظریۀ تکاملی در خصوص این مسئله وجود دارد که عبارت‌اند از نظریۀ محصول فرعی و نظریۀ انتخاب گر...

از مهم ترین نمونه های تعارض علم و دین در قرن های اخیر، نظریه تکامل داروین است. عمده ترین چالش هایی که این نظریه برای عقاید دینی به وجود آورده است عبارتند از: 1- تعارض نظریه تکامل با برخی از آموزه های کتاب های مقدس 2- تعارض نظریه تکامل با پاره ای از اصول اخلاقی 3- تعارض نظریه تکامل با هدفمندی جهان آفرینش نوشتار کنونی در صدد است تا این چالش ها را از دیدگاه علامه طباطبایی، شهید مطهری و کیث ...

نظریة خطا را در فلسفة اخلاق جدید جان مکی مطرح کرد. بر اساس این نظریه، تمام قضایای اخلاقی کاذب‌اند. از دهة 1970 به این سو، تلاش گسترده‌ای برای تبیین اخلاق با استفاده از نظریة تکامل زیستی شده است. مایکل روس، اول بار از تبیین تکاملی اخلاق برای دفاع از نوعی نظریة خطا استفاده کرد. بر اساس این نظریه، انتخاب طبیعی در تمام انسان‌ها توهم عینی بودن اخلاق را نهاده است. کارکرد این توهم همگانی، افزایش «تناس...

شناخت و روند شکل­گیری شناخت همواره از جمله مباحث حوزه های مختلف علوم بوده و امروزه نیز علوم جدید تأثیر وافری بر روی نحوة مطالعات آن گذاشته است. افراد صاحب­نظر مختلفی از حوزه های گوناگون نیز بر روی آن مطالعه نموده­اند. در این میان شناخت شناسی تکاملی در صدد است تا فرایند شکل­گیری شناخت را با الگوسازی از نظریة تکامل توضیح دهد. در مقالة حاضر نیز تلاش شده است تا نگاه تکاملی و به ویژه زیست تکاملی به ...

دونالد توماس کمبل در زمره‌ دانشمندان روانشناسی و علوم اجتماعی است که سهم زیادی در گسترش رویکردی تکاملی به فلسفه علم، اخلاق و به ویژه معرفت­شناسی دارد. کمبل، ایده­های معرفت­شناسانه خود را که نوعی معرفت­شناسی توصیفی است، معرفت­شناسی تکاملی خواند. وی در این رویکرد، منطقِ حاکم بر فرآیند انتخاب طبیعی را برای تبیین سطوح مختلف معرفت، از سطح زیستی تا سطح فرهنگ و علم، استفاده می­کند. به عبارت دیگر، وی در...