مذهب و نظریات مذهبی اهمیتی قاطع در فهم ماهیت جنگ و اخلاق نظامی در جهان اسلام داشته و دارد. جنگ که در ادبیات فقه اسلامی با عنوان «جهاد» شناخته می شود، یکی از فروع دهگانه دیانت اسلام است. و بنابراین، یکی از ابواب اصلی فقه اسلامی می باشد. در این مقاله کوشش می کنیم برداشت اسلام شیعی از ماهیت جهاد و اخلاق نظامی در نصوص اسلامی را به اختصار مورد بررسی قرار دهیم؛ جهاد در فقه شیعه. این مقاله کوشش کرده ا...

بررسی زوایای مختلف بانک شیر و حکم فقهی آن از مسائل مستحدثه فقهی و مسائل نوظهور در دنیای پزشکی امروز است. از زوایای این پژوهش مضر بودن بانک شیر برای کودک است که نتایج حاصله از آیات و روایات ویافته  های پزشکی برتری شیر مادر بر اینگونه شیرها است. زاویه دیگر نکوهش مرضعه به علت مشخص نبودن آن در این بانک ها است. از آن جا که از نظر پزشکی شیردهی توسط مادر، مقدمه سلامتی کودک ومادر است و سلامتی آنها نیز ...

مقاله شیعه و مساله مشروعیت بین نظریه و نص که نظریه مشروعیت فاعلی یا مشروعیت مبتنی بر قرارداد و بیعت را بر مبنای منابع و نصوص شیعی استنباط می کند ضمن آنکه تلاشی ابتکاری و ارجمند برای نظریه پردازی در حوزه اندیشه سیاسی شیعه است با کاستی های متعددی روبه روست نظر مولف درباره استفاده کاربردی از این پژوهش و برداشت های ایشان از عبارات تئوری پردازان مسلمان مورد تردید است.اجزای تئوری مشروعیت فاعلی نامخوا...

مناقب­ نگاری ائمه در عهد صفویه را می­ توان مهم­ ترین رویکرد مورخان این عصر در توجه به تاریخ صدر اسلام دانست؛ چرا که پادشاهان صفوی مشروعیت خود را از امامت اهل­ بیت داشتند و نه خلافت خلفا. بنابراین مورخان برخلاف قدمای خود به جای نظریه خلافت به نظریه امامت و ولایت تمایل یافتند. این نوع مناقب­ نگاری را می­ توان دنباله مناقب­ نگاریهای صوفیانه سنی و شیعه در عصر پیش از صفویه دانست که مفهوم «شیعه اثنی ...

علمای بزرگ شیعه سعی کرده‌اند جداگانه یا در لابه‌لای مباحث خود اشاراتی عمیق و یا کوتاه به نظریه ولایت فقیه داشته باشند. هر قدر به لحاظ زمانی به دوره معاصر نزدیک‌تر می‌شویم مباحث مربوط به این نظریه گسترده‌تر و عمیق‌تر می‌شود که سرآمد همه آنها نظریه ولایت مطلقه فقیه امام خمینی است. نوشتار حاضر بر آن است تا مراحل تولد، تکوین و تکمیل این نظریه سیاسی ناب را مورد بحث قرار دهد.

با نگاهی به تحولات تاریخی اسلام می‌توان سه گرایش پیرامون نظر و عمل را از هم متمایز نمود. گرایشی که اولویت را به عمل صرف می‌دهد، گرایشی که نظریه را بر عمل مقدم می‌داند و گرایش سوم به تعامل نظریه و عمل سیاسی معتقد است. در این میان شیعه به گرایش سوم تعلق دارد که با رویکردهای مختلفی اعم از تقیه، اصلاح و انقلاب را در تعامل با محیط سیاسی انتخاب کرده است. در دوره معاصر شیعه از رویکرد تقیه فاصله گرفته ...

واکنش علمای شیعه در برابر خودکامگی فتحعلی شاه قاجار محمد سلماسی‌زاده* چکیده این پژوهش به تبیین تأثیر مجتهدان شیعه در مهار خودکامگی مطلق شاهان قاجار می‌پردازد و در قالب مطالعه‌ای موردی، هم‌زمان با واکاوی منابع دست‌اول تاریخی در عصر فتحعلی شاه قاجار (1250 - 1212 ق)، میزان سازگاری نظریه استبداد شرقی و شیوه تولید آسیایی مارکس و انگلس را با اوضاع تاریخی آن ارزیابی می کند. پرسش اصلی پژوهش این است: آی...

ایده رکن رابع در فرقه شیخیه، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ به‌طوری‌که برخی سران این فرقه، آن را برتر از اصول دین، حتی توحید و به‌عنوان اساس هستی و فلسفه آفرینش قلمداد کرده‌اند. سخنان سران شیخیه در تبیین رکن رابع، در نظام اعتقادی این فرقه دارای اشکالات و چالش‌های اساسی است و اختلافات عمیقی میان این ایده و اصول و مبانی اعتقادی شیعه، ازجمله نظریه نیابت وجود دارد. این نوشتار بر آن است که پس از بر...

با توجه به اینکه نظریهولایت فقیه در اندیشه سیاسی شیعه به شکل­گیری یک نظام سیاسی در اداره جامعه اسلامی منتهی شده است، این سوال رخ می­<...