مسأله¬ی حقوق زن و برابری حقوق زنان با مردان از موضوعات جدی و جدیدی بود که در دوره¬ی مشروطه برای اولین باربه صورت جدی مطرح گردید و برای نخستین بار در ایران روشنفکران به فرهنگ مردسالار حاکم بر جامعه اعتراض کردند و این باب جدیدی را در ادبیات معاصرگشود. پرداختن به ادبیات و نقد درست مولفه ها و ویژگی های آن از نظرگاه های مختلف اعم از نقد شکلی، ساختاری، زبانی، معنایی، فمنیستی و... می تواند باعث رشد و ...

این مقاله، که برگرفته از یک پروژۀ پژوهشی است، نقطۀ عزیمت مطالعۀ خود را مبانی نقد ادبی زن‌محور آنگلو‌ـ امریکایی یا به عبارتی دیگر «نقد وضعی زنان» قرار داده است. مقاله درصدد است این پرسش را پاسخ گوید که بر مبنای طبقه‌بندی منتقد امریکایی، الین شوالتر، در ایران سنت نوشتاری زنان چگونه می‌تواند تفسیر شود؟ در این زمینه، رمان‌های دو نویسندۀ زن ایرانی (سیمین دانشور و زویا پیرزاد) را از دو نسل می‌کاویم. ...

چکیدهدر مطالعات تاریخی و ادبی، دوره بندی ایده ای سامان بخش به شمار می رود که اطّلاعات تاریخی- ادبی را در محور درزمانی طبقه بندی می کند امّا کاربست آن در تاریخ ادبی، انتقادهایی نیز برانگیخته است.این نوشته، به طرح و بررسی نقدهای وارد بر دوره بندی در تاریخ ادبی و بازاندیشی آن می پردازد. مباحث انتقادی مربوط به دوره بندی در دو دسته جای می گیرند: گروهی اصل عمل دوره بندی را زیر سؤال می برند و آن را فاقد...

نوشتار زنانه از نیمۀ دوم قرن بیستم، به‏عنوان یکی از شاخه­های نقد فمنیستی مطرح شد. طرف‏داران این نظریه در آغاز، با تأسّی از اندیشه­های متعصبانۀ این جنبش، نوشتار زنان را در مقایسه با کلام مردان، از‏منظر تضاد بررسی کردند و در‏پی آن بودند که زبانی ویژۀ زنان خلق کنند؛ پس‏از آن، با کم‏رنگ‏شدن تعصب‏ها و رد نظریۀ نخست، این ویژگی­ها از‏منظر تفاوت بررسی شد. از این نظر، زنان به‏دلیل روحیات و احساسات خاص خو...

بومی‏سروده‏ها به‏ سبب بیرون ماندن از دایرة ادبیات فاخر و رسمی کمتر در حوزة مطالعات ادبی مورد پژوهش نظام‏مند قرار می‏گیرند. همچنین زنان اغلب به‏عنوان آفرینشگران اثر ادبی نادیده انگاشته شده‏اند و این کاستی جست‌وجوی فردیت زن در چارچوب گفتمان‏های ادبی را دشوار کرده است. بدین‏سبب، به سهم زنان در شکل‏دهی به مجموعه ادبیات کرمانجی نیز تاکنون پرداخته نشده است. این نوشتار یک موردکاوی در حوزة نقد ادبی فمن...

نقد ادبی به معنای امروزی آن عمدتاً برآمده از فکر و فرهنگ مغرب زمین است امّا این به آن معنا نیست که در فرهنگ و تاریخِ ادب فارسی، ما نقد ادبی نداشته­ ایم. دورۀ صفوی به لحاظ نقد ادبی و بررسی و دقّت­ های موشکافانه آثار شعری، یکی از درخشان ترین دوره­ های نقد ادبی تاریخ ادب فارسی است. معناگرایی و تلاش برای یافتن مضمون تازه، مهم­ ترین شاخصه نقد ادبی این عصر و دقّت نظر در مباحث تأثیر و تأثر شاعران از هم دیگ...

با نگاهی مقایسه ای میان آثار نقاشان مرد و زن که به تصویر چهرة زن پرداخته اند و بررسی این آثار در طول تاریخ نقاشی معاصر ایران که نگارندگان آن را به سه دورة مجزا تقسیم کرده اند می توان به نتایج قابل توجهی دربارة ایدئولوژیِ جنسیتی موجود در این آثار دست یافت. این پژوهش با تلفیق دو مفهوم ایدئولوژیِ جنسیتی و ایدئولوژیِ بصری به صورت «ایدئولوژیِ جنسیتیِ بصری» و کاربست این سازة مفهومی در تحلیل نمونه هایی از ...