از گذشته تا به امروز شاهنامه فردوسی یکی از مهمترین کتاب هایی است که همواره مورد توجه نگارگران بوده است. نگارگران در هر دوره تاریخی، با توجه به ویژگی های نگارگری رایج در آن زمان، خلاقیت های شخصی و سلیقه حامیان به گونه های متفاوت از یک موضوع و مجلس آثار خود را از داستان های شاهنامه به نمایش گذاشته اند. گرچه در تمامی این آثاراصول و مبانی نقاشی ایرانی نیز رعایت شده که از جمله نقاط مشترک در همه نگار...

این مقاله با هدف بررسی جایگاه و شخصیت فردوسی درنگارگری ایرانی تهیه شده است. پرسش اصلی این مقاله این است که فردوسی چه جایگاهی را در هنر ایرانی به خود اختصاص داده است ؟ چه جنبه یا جنبه هایی از شخصیت این شاعر پارسی گوی مورد توجه نگارگران قرار گرفته و چگونه به آن وجوه پرداخته شده است؟ بر این اساس ضمن تدقیق در نگارگری ایرانی، نگاره هایی که شخصیت فردوسی در آنها تصویر شده، انتخاب و تلاش گردید تا ضمن خ...

چکیده: هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر نظریه ی نور حکمت اشراقی بر نگارگری ایرانی اسلامی است.فرض بر این است که نگارگران مسلمان چونان سایر هنروران دوران گذشته پیرو آموزه های عرفانی و حکمی اندیشمندان مسلمان بوده اند و به دلیل تأملات جدی شیخ شهاب الدین سهروردی پیرامون مفهوم نور و نیز عالم مثال نظریه ها و آموزه های او، تاثیر زیادی بر باور و عملکرد نگارگران داشته است، آن چنانکه این تأثیر به خوبی در ص...

داستان لیلی و مجنون از مشهورترین آثار ادبیات عرفانی است که مورد توجه نگارگران ایرانی نیز بوده است. در آثار شاخص نگارگری ایرانی دوره‌های تیموری و صفوی، در رنگ‌آمیزی تنپوش شخصیت مجنون از رنگ آبی استفاده شده است. سؤال اصلی تحقیق آن است که «علت استفاده از رنگ آبی در رنگ‌آمیزی تنپوش مجنون در نگارگری دوره‌های تیموری و صفوی چیست؟» هدف اصلی این پژوهش شناسایی بخشی از مبانی نظری رنگ‌ها در نگارگری ایرانی ...

نوشته‌های فراوانی دربارۀ نگارگری ایرانی در دست است که عموماً برای تبیین زیباشناسی این هنر به آموزه‌های عرفانی و به‌ویژه عالم خیال یا عالم مثال استناد کرده‌اند. برخی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان این حوزه (کربن، بورکهارت، شووان، نصر و رینگن‌بِرگ) با تکیه بر آراء ابن عربی کوشیده‌اند ثابت کنند که زیباشناسیِ نگارگری ایرانی برخاسته از آموزۀ عرفانی «عالم خیال» است. مسئلۀ محوری این مقاله مبتنی است بر این‌که ...

در دوران معاصر با توجه به شرایط اجتماعی فرهنگی و اندیشه تجددخواهی و بازتاب فرهنگ و هنر غرب، نگارگران ایرانی به ویژه حسین بهزاد، در راستای احیای هویت و فرهنگ ایرانی-اسلامی به نگارگری گذشته رجوع می‌کنند. این تحقیق با هدف مطالعه نگارگری حسین بهزاد در دوران معاصر با بهره‌گیری از مفاهیم هرمنوتیک گادامر با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته و گردآوری اطلاعات آن با استفاده از منابع کتابخانه‌ای استو ب...

نگارگران مسلمان ایرانی متأثر از اندیشۀ اسلامی همواره در پی حقیقت و مسائل ماوراءالطبیعه بوده‌اند. ازاین‌رو، برخلاف نقاشی غرب، نگارگری ایران به‌ندرت در خدمت شمایل‌نگاری قرار گرفته است. بنابراین، چهره‌‌‌ها در نگارگری سنتی ایران در عین منحصر‌به‌فرد بودن، براساس الگو‌‌های مشخصی ترسیم‌ می‌شده‌اند. این روش ترسیم برخی از پژوهشگران را به قضاوت نادرست واداشته و چهره‌‌‌ها را در نظر آنان مبدل به چهره‌‌هایی...

اسلام و از نگاه ادیبان و عارفان مسلمان است که منبع الهام هنرمندان نگارگر قرار گرفته است. سیمای زن در نگاره‌ها مبین توجه نگارگر به حقیقت زیبایی معنوی او و مبتنی‌بر توصیفات ادبی و عرفانی از اوست. این تصویر زیبا، گذشته از وجه ظاهری، کنایتی از معنای عرفانی این توصیفات نیز است؛ چنان‌که ترسیم چشم زیبا مصور مقام نظارۀ‌ حق، و لب زیبا نشان‌دهندة مقام حکایت دل و بیان سِرّ درون، با تمسک به گفت‌وگو یا تبسم ا...

این پژوهش به بررسی زندگی و شخصیت حسین بهزاد مینیاتور،هنرمند پرآوازه ای که زندگی اش در پرده ای از ابهام و افسانه فرو رفته، می پردازد. محقق در انجام این تحقیق کوشیده است بخش های ناشناخته و مبهم زندگی بهزاد را با نگاهی حقیقت یاب روشن سازد تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که جایگاه حسین بهزاد در تاریخ نقاشی معاصر ایرانی کجاست؟ وجوه متمایزکننده ی آثار بهزاد از سایر نگارگران هم عصرش چیست؟ و در ادامه ب...

خیر وشر که همواره ذهن بشر را به خود مشغول کرده در آثار نگارگران ایرانی به بهترین شیوه به تصویر کشیده شده و با استفاده از قصص دینی و حماسی قالبی وسیع به آن داده به گونه ای که در نگاره های به تصویر کشیده از شاهنامه فردوسی حتی فراتر از داستان رفته و آثار ماندگاری در این زمینه به ثبت رساندند