از آنجا که مجلس وعظ یکی از نشست‌ها و حلقه‌های فرهنگی تربیتی در میان صوفیان محسوب می‌شد در اینگونه مجلس‌ها، واعظی در جمع حاضران و مستمعان با موضوعیّت وعظ و ارشاد و پند و اندرز سخن می‌گفت به آن سخنان نیز اصطلاحاً مجلس گفته‌اند. نظیر روزی شیخ ابوسعید قدس الله روحه العزیز در نیشابور مجلس می‌گفت. هدف از این پژوهش آگاهی از مجالس صوفیه، کیفیت برگزاری آن‌ها و شناخت زبانِ خطابه و همچنین بررسی موضو...

از روش‌های تربیت دینی و دعوت به خدا، موعظه و نصیحت است. در کلام الهی از خدای تعالی به‌عنوان ناصح و واعظ و از قرآن به‌عنوان موعظه و تذکره یاد شده است. موعظه دعوت به نیکیِ توأم با خیرخواهی و رقت قلب است. هر گونه اندرزى که مخاطب را از بدی‌ها ترسانده و قلب او را متوجه نیکی‌ها کند، موعظه و نصیحت نامیده مى‏شود. خدای تعالی در قرآن، واعظ را، پیامبران، کتب آسمانی و داستان‌ها و حوادت تاریخی معرفی کرده است...

نخستین کتاب های اخلاقی در زبان فارسی مجموعه ای از سفارش ها و نصایح هستند که به «پندنامه» موسوم بودند و بخش عظیمی از ادب تعلیمی را تشکیل می دادند. تا اواخر قرن پنجم اندرزنامه های پهلوی با موضوعات پاکدامنی، کارهای نیک، راستگویی و... رواج داشتند. اکثر این اندرزنامه ها منسوب به پادشاهان، روحانیان و بزرگان نگاشته می شد، همانند اندرزنامه «آذرباد مهرسپندان» که از موبدان دین زرتشت بوده است. این شیوه ...

این رساله از دو قسمت تشکیل شده است در قسمت اول - عصر عهد جدید شامل : عی ناصری - وعظ نخستین - مساعدت قدیس پولس - رساله به عبرانیان و انجیل چهارم بررسی گردیده است و در قسمت دوم - عصر آباءکلیسا شامل : قانون کتاب مقدس - ایمان به تثلیث - ایمان به اقنوم مسیح - شناخت رستگاری - عبادت جماعت - تبل ایمان به فرمول اعتقاد نامه ای مورد بحث قرار گرفته است .

  تحقیق پیش رو با کمک گرفتن از متن­شناسی به ارائۀ روشی نو برای تصحیح تخمین­های سبک­شناسانه از زمان نگارش آثار ادبی با تاریخ نگارش مجهول می­پردازد و نشان می­دهد که متن­شناسی امکاناتی به دست می­دهد که می­توان بوسیلۀ آن­ها عدم دقت روش­های سبک­شناسانه را تصحیح کرد. جامع الستین به عنوان نمونۀ بررسی شده با این روش، گواه کارآمدی آن است. تاریخ نگارش جامع الستین نوشته ابوبکر احمد بن محمد بن زید الطوسی، ...

گزاره های تاریخی افزون بر مدد رساندن به دانشمندان برای کشف آموزه های دینی، برای تبلیغ این آموزه ها هم در قالب مجالس وعظ و خطابه مورد استفاده قرار می گیرند. به همین دلیل نقد و پالایش این گزاره ها برای تفکیک گزاره های درست از نادرست اهمیت یافته است. شهید مطهری با آگاهی از این ضرورت، بخشی از آثار خود را به بررسی و پالایش گزاره های تاریخی اختصاص داده است.  این مقاله بر آن است با گونه شناسی و طبقه ب...

سرزمین چین یکی از جایگاه های مهم و قابل توجه نسخه های خطی فارسی در جهان است و کتاب ارشاد قلانسی نسفی از جمله کتابهای ارزشمندیاست که بیشترینه دستنویس های آن در چین موجود است.مولف که از طبقه واعظان و مذکران عصر خودبوده، در مجالس وعظ به شیوه ادبیات منبری ، نمونه های بسیاری از اشعار کهن فارسی را به استشهاد در آورده است که از این لحاظ ، کتاب ارشاد گنجینه ای مغتنم از قدیمی ترین اشعار و ادوار شکوفایی ...

تحقیق پیش رو با کمک گرفتن از متن­شناسی به ارائۀ روشی نو برای تصحیح تخمین­های سبک­شناسانه از زمان نگارش آثار ادبی با تاریخ نگارش مجهول می­پردازد و نشان می­دهد که متن­شناسی امکاناتی به دست می­دهد که می­توان بوسیلۀ آن­ها عدم دقت روش­های سبک­شناسانه را تصحیح کرد. جامع الستین به عنوان نمونۀ بررسی شده با این روش، گواه کارآمدی آن است. تاریخ نگارش جامع الستین نوشته ابوبکر احمد بن محمد بن زید الطوسی، که...

بررسی و نقد دیدگاه های گوناگون درباره تفسیر آیه نشوز و ضرب زن و ارائه نظریه جدیدی است. نویسنده، نخست جهت دست یابی به تفسیر صحیح آیه، هشت مرحله را یادآور گردیده و پس از بیان سازواره آیه که شامل چهار محور اصلی و در ارتباط با هم است، به ذکر پرسشها و ابهام های متعددی در رابطه با آیه پرداخته است. در ادامه، به تفصیل به بررسی و تحلیل معنی شناسانه واژه های اصلی آیه می پردازد. نیز حالات گوناگون کاربرد و...

مولانا جلال الدین محمدبلخی، شاعر و عارف نام دار گستره زبان و ادب فارسی صاحب آثاری بس ارج مند چون مثنوی، دیوان شمس و فیه مافیه است که هر یک از آن ها پژوهش هایی گسترده را  در برداشته و هنوز میدان تحقیق در این باب فراخ است. از میان این آثارگران قدر، فیه مافیه به مجلس گویی های صوفیانه اختصاص دارد. در این بحث، پس از معرفی مختصر «مجلس گفتن» یا وعظ گویی های صوفیانه، به پیوندهای موضوعی فیه مافیه با مثن...