این پژوهش در صدد یافتن موضع ابن سینا در قبال صدق و کذب پذیری مشهورات است و به جست وجوی قسم خاصی از این آراء که قابلیت اتصاف به صدق و کذب را دارا هستند، می پردازد. با توجه به اظهارات ابن سینا مبنی بر ابتنای احکام جدل بر تسلیم و شهرت و عدم اعتبار مقدمات جدلی ومشهورات بر اساس حق و حقیقت و هم چنین تصریحات دیگر او مبنی بر صدق و کذب پذیری مشهورات، این نتیجه حاصل می شود که موضع وی در قبال صدق و کذب پذ...

مبالغه به عنوان یک فن وهنر بلاغی است که شاعر یا ادیب در آن به طور عمومی به مرحله نوآوری وخلاقیت می رسد. ومراد از آن وصفی است که توأم با زیاده روی وافراط باشد. این صنعت یکی از صنایعی است که در نقد ادبی جایگاه ویژه ای دارد واین سخن که برخی بهترین شعر را صادق ترین آن می دانند “أحسن الشعر أصدقه "و گروهی دیگر بهترین شعر را دروغ ترین شعر می دانند "أحسن الشعر أکذبه" ، ناظر بر اهمیت این آرایه ی ادبی اس...

تلاش برای تعریف دقیق اصطلاح «حدیث موضوع» و فهم درست آن، در ارزیابی و اعتبارسنجی دقیق از روایات تأثیر مستقیم دارد، درک عمومی از حدیث موضوع به معنای برساخته شده و به دروغ به پیامبر2(و معصومینg) نسبت داده شده است؛ اما اضافه نمودن قید غیرعمدی در تعریف حدیث موضوع، با تعلیل شأن و جایگاه حدیث، بی شک به گاهِ شناسایی و اعتبارسنجی روایات، بر وسعت دایرۀ احادیثی که موضوع دانسته می شود، می افزاید و همان گونه...

مسولیت کیفری شهادت کذب در فقه و حقوق موضوعه، موضوع این پایان نامه است و می توان چنین بیان کرد که اگر بر اثر شهادت کذب ضرری اعم از مادی یا معنوی بر فردی وارد شد شاهد دروغگو در قبال آن مسولیت کیفری دارد و در قانون برای آن حبس یا جزای نقدی در نظر گرفته شده و در فقه تعبیر به شاهد زور شده و به تناسب ضرر وارده بر مشهود علیه مجازات اعم از تعزیر و حدود و قصاص و دیات تعیین شده است. اگر صرف شهادت کذب، بد...

جملهْ خبری و وجه تمایز آن با انواع دیگر جمله (انشا) از مباحث اصلی علم معانی است که نه تنها در این علم، بلکه در دانشهای گوناگون مرتبط با زبان، همانند فلسفه، منطق، زبانشناسی، معنی‌شناسی و حتی علوم ارتباطات و گفتمان شناسی نیز مورد بررسی و دقت‌نظر قرار گرفته است. به‌طور کلی، جمله خبری جمله‌ای در نظر گرفته‌شده که قابل صدق و کذب باشد و در اکثر علوم مذکور معیارها و ملاکهایی نیز برای سنجش صدق یا کذب آن ...

صدق و کذب از مفاهیم عرفی است که در میان اهل لغت و فقها در مورد معیار صحیح آن بحث های فراوانی شده و در برخی موارد اختلاف نظر به چشم می خورد؛ از این رو در بسیاری از مسایل پیرامونی و مصادیق مشکوک، این نقاط اختلاف تسری پیدا کرده و آثار خود را در مفهوم شناسی و حکم شناسی عناوین مربوط به صدق و کذب نمایان می سازد. در این نوشته به بررسی این معیار با تکیه بر ابزار کشف مفهوم از طریق عرف استفاده می شود و د...

مرثیه دربردارنده احساسات و عواطف دردناک شاعر است. سوزش درونی شاعر به خاطر فقدان عزیزان یا مصائب اجتماعی، افول ارزش ها و... در قالب مرثیه خودنمایی می کند و می توان گفت مرثیه ها در گستره ی ادبیات غنائی جایگاه خاصی دارد. ازجمله شاعرانی که مرثیه های قابل بحث دارد متنبی (303-354) است. وی اندوه خود را بر مصائب روزگار و فقدان عزیزان با سوزوگداز بیان کرده است. در مطالعه مرثیه های او این سؤال مطرح است ک...

در این مقاله تلاش کرده­ایم نظریّة مطابقت راسل را با توجّه به تحوّلات فیلسوف در طول حیات فکری­اش، در آثار فراوان او مورد پژوهش قرار داده، تحلیل و در مواردی نقد کنیم. تغییر در نظریّة صدق او، به دنبال تغییراتی است که در نظریّة باور وی رخ داده است. زمانی که او باور را گرایشی ذهنی می­دانست که معطوف به قضایا است، بر آن بود که صدق و کذب، صفات تعریف ناپذیر قضایا است. اما زمانی که به این اندیشه دست یافت که ب...

ابن سینا دو تعریف متمایز برای جمله ی خبری ارائه می دهد. یکی در الشفاء: «قضیه عبارتی است که دارای صدق یا کذب است» و دیگری در الإشارات: «ترکیب خبری آن است که گوینده ی آن را بتوان در آنچه می گوید، صادق یا کاذب دانست». بنابر یک تفسیر، این دو تعریف دو ملاک تمایز برای جمله ی خبری است، که هرکدام به فضای معناداریِ مستقلّی تعلّق دارد. تعریف نخست مبتنی بر فضای سمانتیکال است، که بر اساس آن، جمله ی خبری به تن...

در این نوشتار، با عنایت به آیات الهی قرآن مجید و نیز روایات معصومین (علیهم السلام)،و با نگاهی عمیق و جدیدتر از آنچه که در منابع و کتب گذشته بوده، در پی تبیین رابطه حکم کلّی صدق و کذب برآمده ایم و دیدگاههای مختلف را تقریر و عرضه نموده ایم . اگر آیات قران را بکاویم و یا سخنان معصومین (علیهم السلام) را درباره " صدق و کذب" کنار یکدیگر بگذاریم، دریافت عمیقی از ماهیت، کارکرد و جایگاه صدق به عنوان یک ص...