« قابوس نامه » تألیف امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار، یکی از کتب اخلاقی مهم در حوزه ادبیات تعلیمی در نیمه دوم قرن پنجم هجری است.وی تدوین این کتاب را در سال 475 هجری آغاز کرده و آن را در شصت وسه سالگی به پایان رسانده است.عنصرالمعالی قابوس نامه را برای تربیت فرزندش نوشته و در آن، آداب و اصول کمال هر کاری را برشمرده و به او تعلیم داده است. عنصرالمعالی که سال 412 هجری...

حفظ کرامت انسان به عنوان حق طبیعی، مبنای اصلی آموزه‌ های دینی است. نادیده گرفتن این حق، مانع کمال انسان است. بسیاری از احادیث و سیره عملی امام رضا(ع) بیانگر مولفه‌ های کرامت انسانی است که در کمال بخشی انسان نقش دارند. پرسش اصلی این‌است که از منظر امام رضا(ع) چگونه کرامت انسانی، در کمال انسان تاثیر دارد؟ بررسی‌ ها نشانمی دهد؛ از دیدگاه امام رضا(ع) مولفه‌های کرامت انسانی مانند عبودیت، عقلانیت، آز...

یکی از مسائل مهم و مورد ابتلای جامعه امروز بشری مسئله اخلاق و رفتار انسانی است. از یک سو فقدان امور اخلاقی، نظام خانواده و جامعه را از هم پاشیده و از سوی دیگر ضرورت و اهمیت اخلاق زیر سوال رفته است. با همه این مشکلات هنوز تصور میشود امور اخلاقی به جوامع گذشته مربوط بوده و در دنیای امروز بدان نیازی نیست. این مقاله می کوشد تا با تعریف علم اخلاق، ارتباط آن با نفس انسانی، نقش حالات نفس در چگونگی رفت...

توکّل به معنای اظهار عجز از خود، و اعتماد کردن بر دیگری است؛ و در اصطلاح، به معنای تکیه بر حول و قوّه الهی می باشد. توکّل در نظام اعتقادی اسلام، بر توحید افعالی مبتنی است، و هر فردی در مراحل زندگی به توکّل نیاز دارد. در قرآن کریم و روایات متعدّدی نسبت به توکّل بر خدا سفارش شده است. بر این اساس، ایمان به خدا و یقین، از اسباب و پیش نیازهای رسیدن به مقام توکّل است. توکّل شرط ثبوت ایمان بوده، و حقیقت یقین ...

تکلیف از نظر بسیاری از علما و متکلمان امامیه، به معنای اراده تشریعی خداوند است که به انجام یا ترک کاری از سوی مکلفین، تعلق می گیرد. دسترسی مکلفین به پاداش و ثواب اخروی، وجود تکالیف را ضروری می سازد؛ همچنین انسان به عنوان یک موجود اجتماعی، برای ادامه حیات و رفع نیازهای خود، نیازمند قوانین جامع و کاملی است که بتواند نظم و عدالت را در جامعه برقرار سازد، از هرگونه پیامد منفی به دور باشد، و زمینه رش...

اخلاق وتربیت دوعنصرکلیدی درتعیین رفتارانسانها است.ازاینرودرمقوله ادبیات نیز به آن توجه شده ودستاویزخوبی برای شاعران ونویسندگان بزرگی چون مولانا وسعدی برای نشرفضایل وجلوگیری ازرذایل بوده است.این پژوهش درصددبررسی وتبیین اشعار شعرای قرن هفتم ازنظرمفاهیم تربیتی واخلاقی وانسانی باهدف بررسی وشناسایی تعالیم تربیتی ، اخلاقی و انسانی دراشعارمولانا وسعدی وارائه راهکارهای علمی وعملی به متصدیان ومربیان تعل...

چکیده مسئله نعمت و افزایش یا سلب آن یکی از موضوعات مطرح و مورد بحث در قرآن کریم می¬باشد. نعمت به معنی آنچه که سازگار با زندگی و موافق با کمال انسان و رسیدن به سعادت و قرب الهی است می¬باشد. این کلمه به همراه مترادف¬های آن از جمله « آلاء، منَّ، بلاء، ید، حسنه، فضل، طول، ترفه » در قرآن کریم و لغت عرب به کار رفته است. با توجه به آیات قرآن کریم، همیشه بهره¬مندی یا سلب نعمت¬های الهی دلیل بر قرب و یا ...

موضوع انسان شناسی ، یکی از اصلی ترین مسائل اسلامی است که در قرآن و روایات از زاویه های مختلف، مورد توجّه قرار گرفته است . توجه فزاینده ی مکتب های فلسفی و حتی سیاسی معاصر به مسأله ی شناخت ماهیت انسان ،نیازها،عوامل سلامت و راههای تربیت ورشد انسان ،از عمده ترین عواملی است که محققان مسلمان را برمی انگیزاند تا در این باره پژوهش کنند ،به ویژه که فرهنگ اسلام در این زمینه بسیار پربار و غنی است . انسان م...

هدف از تحقیق و بررسی های انجام شده، تبیین و ارائه راه کارهاو راه حل ها در راستای پرسشهایی مطرح شده است. برای یافتن پاسخ های مناسب ونیل آمدن به این مقصود تلاش شده است که از آیات، روایات، مدارک و شواهد تاریخی و و نیز دیدگاه ها و نظریات اندیشمندان بهره گرفته شود. فصل اول: درکلیاتی از دین اسلام بحث کرده است. فصل دوم: مقتضیات زمان، معنا، تفسیرهای مختلف، عوامل تشکیل دهنده ، عوامل موثر در شناخت، اهمیت...