همجواری و هم مرز بودن چین با کشورهای منطقه آسیای مرکزی توام با رشد سریع اقتصادی این کشور، شرایط خاصی را بر روابط این کشورها با چین موجب شده است. به طور کلی روابط دوجانبه چین و کشورهای این منطقه از روند جهان شمول دیپلماسی اقتصادی پکن مستثنی نیست. علاوه بر همجواری ژئوپلیتیک و اهمیت خاص این منطقه برای چین، پکن تداوم و گسترش روابط خود با کشورهای این منطقه در عرصه اقتصادی با هدف حفظ ثبات سیاسی و...

فروپاشی اتحاد شوروی تأثیرهای پیش‌بینی‌نشده­ای را بر اوضاع سیاسی جهان برجای گذاشت؛ به‌ویژه بر آسیای مرکزی از جمله فعال‌شدن قدرت‌های منطقه­ای و جهانی که تا آن زمان به‌دلیل حضور مؤثر اتحاد شوروی نمی‌توانستند نقش اساسی دراین منطقه بازی کنند. با این شرایط زمینه برای حضور قدرت‌هایی چون آمریکا و روسیه (قدرت­های مداخله­گر نظام بین‌الملل) برای نفوذ هرچه بیشتر در آسیای مرکزی فراهم شد. پس از 11 سپتامبر 20...

در دهه‌های واپسین سدۀ نوزدهم/سیزدهم یک جنبش فکری در حوزۀ مسلمان‌نشین روسیۀ تزاری ظهور کرد که بعدها به جدیدیه شهرت یافت. خاستگاه نخستین این جنبش، تاتارستان و کریمه و بنیانگذار آن روشنفکری تاتار به نام اسماعیل گاسپرینسکی (گاسپیرالی/غصپری) بود. هدف اصلی جنبشی که او به راه انداخت، اصلاح نظام آموزش در جوامع مسلمان‌ روسیه به عنوان گام نخست و بنیادی برای اصلاح فرهنگی و اجتماعی این جوامع بود. گاسپرینسک...

از نظر راهبران روسیه، حوزه نفوذ سنتی اتحاد جماهیر شوروی به ویژه آسیای مرکزی و قفقاز نخستین سنگر پدافندی برای پاسداری از امنیت ملی روسیه است و رفتار مسکو بر سیاق دوران روسی ه تزاری و شوروی سابق، باید به دنبال اعمال سلطه بر این منطقه باشد . با وجود این، روسیه در طول دو دهه اخیر، رویکردهای مختلفی در قبال آسیای مرکزی در پیش گرفته که در نگاه اول ممکن است تداعی کننده سردرگمی سران کاخ کرملین باشد؛...

             منطقه آسیای‌مرکزی در حال حاضر کانون دو نیروی مخالف از سوی شرق با محوریت روسیه و همکاری چین و از سوی غرب با محوریت آمریکا و همراهی اتحادیه اروپایی می‌باشد. اگرچه برآیند نیروهای وارده بر این منطقه در حال حاضر موازنه را به سود روسیه تغییر داده  اما نمی‌توان تاثیر نیروی وارده از غرب را نیز بر این کشورها نادیده انگاشت. با توجه به وضع موجود منطقه و توسعه همکاری‌های سازمانی در بین کشو...

به زعم نویسنده این مقاله، جمهوری اسلامی بعد از دوره‌‌ای از انکار و طرد سازمان‌های بین‌المللی، بر اساس تحولات جدید و درک نوین از منافع، دریافت که این سازمان‌ها، اولاً می‌توانند ابزاری برای حفاظت از حقوق و امنیت کشور باشند، ثانیاً به خروج ایران از انزوا کمک کنند و ثالثاً در مقابل خطرات تک قطبی شدن جهان از جمهوری اسلامی حمایت و حراست کنند. در این راستا ایران ضمن روی آوردن به سازمان‌های غیرغربی همچون ...

آسیای مرکزی متشکل از پنج کشور قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در میان فضای اقلیمی پهناور اوراسیا واقع شده و نزدیک به 60 میلیون نفر را در خود جای داده است. اگرچه در نگاه نخست آسیای مرکزی از نظر جغرافیایی منطقه ای محصور در خشکی به نظر می آید که کشورهای منطقه را به همسایگان وابسته کرده است ، اما واقعیت امر آنست که این منطقه تحت لوای تاریخ طولانی خود یکی از مهمترین مناطق جهان ش...

  تنظیم روابط با قدرت‌های منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای از جمله روسیه یکی از موضوع‌های مهم در روابط خارجی دولت‌های آسیای مرکزی و قفقاز پس از استقلال بوده است. کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به دلیل مشکلات داخلی و دغدغه‌های امنیتی و به منظور تامین منافع خود در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی همواره از استراتژی اتحاد و ائتلاف برای بیشینه کردن منافع خود استقبال کرده اند. البته ...

مقالۀ حاضر سعی در تبیین این مسئله دارد که چگونه بنیادگرایان اسلامی در آسیای مرکزی می‌توانند امنیت ملی افغانستان را در پی خروج نیروهای بین‌المللی به چالش بکشند. نگارندگان ضمن تمرکز بر دو گروه اسلام‌گرایان جهادی آسیای مرکزی به نام‌های جنبش اسلامی ازبکستان و اتحادیۀ جهادی اسلامی، اعتقاد دارند انطباق‌پذیری زیادی که این گروه‌ها در پی کوچ اجباری به وزیرستان پاکستان پس از سال 2001 از خود نشان دادند و ...

جمهوری های آسیای مرکزی (تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و ازبکستان) پس از فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 با مشکلات زیاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، از جمله افزایش جرایم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر روبرو شدند. جرایم سازمان یافته، در شرایط بی ثباتی سیاسی و اقتصادی، ضعف نهادهای دولتی، شکاف طبقاتی، فقر و نابرابری و فساد اداری رشد می کنند. در آسیای مرکزی نیز، ساختارهای سیاسی واقتصادی نقش...