یکی از پرکاربردترین ومتنوع ترین واژه های زبان عربی، واژه «ما»ست. در اهمیت این واژه همین بس که در قرآن کریم قریب به 2616 مورد از آن یافت می شود. این واژه به دلیل گوناگونی در حالت (اسم و حرف، معرفه و نکره، صدارت طلب و غیر صدارت طلب، عامل و غیر عامل و...)، تعدّد در نقش (فاعل، مبتدا، خبر، مفعول به، مفعول فیه، مفعول مطلق، تمییز و...) و تنوّع در مفهوم (ابهام، نفی، پرسش، وصف، شرط، تأکید، دلالت بر غیر عا...

محمود تیمور(1894- 1973م) یکی از داستان­نویسان بزرگ معاصرِ عرب است که با آفرینش نوشته­هایی پُربار، کمک شایانی به ادب تازی نموده است. این نویسنده را «پدر داستان­نویسی معاصر عرب» گفته­اند. یکی از ره­توشه­های ادبی او، «شمس و لیل» نام دارد که سفرنامه­ای واقعی و آمیخته به خیالِ شگرف نویسنده است. نگارندگان در این جستار بر آن بوده­اند که به نقد این رمان پرداخته و در این میان، آراء، افکار و سبک و اسلوب نوی...

این مقاله به بررسی غزل های صائب تبریزی از لحاظ کاربرد انواع تشبیه تمثیل و کارکردهای آن پرداخته است. تشبیه تمثیل از گونه های خاص تشبیه است. در یک طبقه بندی ساده می توان آن را به سه نوع گسترده، نیمه فشرده و فشرده (اسلوب معادله) تقسیم کرد. در شعر صائب تبریزی، دو گونۀ اخیر کاربرد فراوان دارد. به همین دلیل، صائب را شاعر تمثیل نام داده اند. در این مقاله، با در نظر گرفتن ساختار بلاغی ابیاتی که تشبیه ت...

چکیده: در آسمان ادبیات داستانی معاصر سوریه و عرب ستارگان درخشانی وجود دارد که با آثار و فعالیت های ارزنده و برجسته ی خود، این حیطه از ادب عربی را به جایگاه ممتازی رسانده اند. بررسی اسلوب داستانی در هر اثر و نوشته ای، خواننده و محقق را با افکار، اندیشه ها، عقاید و نیز اهداف نویسنده آن اثر آشنا می کند. زکریا تامر یکی از مشاهیر داستان نویسی در ادبیات معاصر عرب است که علی رغم تأثیر پذیری از مک...

وطنیات به سروده هایی اطلاق می گردد که شاعر آن را در وصف وطن و آزادیخواهی و بیان مجد و عظمت و سر بلندی آن می سراید .شعرای بزرگی در طول تاریخ حیات ادبیات با هنر نمایی خود و با پوشاندن لباس افتخار و آزادی بر قامت استوار وطن برای دفاع و حفظ آن از نفوذ استعمار جانفشانی نموده اند. آزاد مردان بسیاری بخاطر سرودن ندای وطن خواهی و شرح اوضاع سیاسی و اجتماعی حاکم برآن راهی حبس و زندانها شده اند. در این...

از جنبه های اعجاز قرآن که از دیرباز اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده و در نتیجه آن کتاب های بسیاری تألیف شده است، اعجاز ادبی قرآن است. بعدی که با تکیه بر آن می توان بر تحریف ناپذیری قرآن تأکید کرد. چنانچه مفسر بزرگ، علامه بلاغی روایات تحریف را با استناد به همین بعد ادبی قرآن مردود دانسته است. این مقاله بر آن است تا استدلالات و دیدگاه های ادبی علامه بلاغی را در رد آنچه که به قرآن نسبت داده اند ...

غدیر یکی از مهمترین سرچشمه های جوشان و الهام بخش شاعران و ادیبان در طول تاریخ به­شمار می آید و شاعران زیادی در این زمینه بیتها سروده و شعرها گفته­اند که هر یک بیانگر میزان ارادت ایشان به آستان مقدس امام علی (ع) می­باشد. شعر عربی نیز از این قاعده مستثنی نیست  و موضوعات و دستمایه­های غدیریه­های عربی، چنان وسیع است که محدود به  بحث خاص و یا شاعری خاص نمی­شود. با توجه به اهمیت والای موضوع غدیر و با...

میان شعر حافظ و کلام غیبی قران پیوستکی وجود دارد و این پیوستکی تنها در پیوندهای لفظی و معنایی خلاصه نمی گردد بلکه فراتر از آنها اسلوب بین بیانی و ساختار زبانی را نیز در بر می گرد. نوشتار حافظ سعی دارد آثار و نشانه های ساختار زبان و فنون بلاقی فنون کریم را در صورت و ساختمان غزل حافظ بررمی نماید. موضوعات عمده بحث عبارتند از : شیوهبیان و ترکیب کلام ، تنوع موضه ع در محور افقی تعدد وجو ه معانی، صحنه...

در این مقاله با اشاره به تفسیرهای آگوستین، آکوئیناس و کرکگور از داستان ذبح اسماعیل به‌دست ابراهیم، نویسنده راه‌حل خود را برای رهایی از تضادنمایی میان حکم معقول اخلاقی و حکم شرعی در این داستان بیان می‌کند و با استفاده از ایمان و اعتماد ابراهیم به عدالت خداوند، می‌کوشد به اشکال‌های مطرح در این زمینه پاسخ گوید. در ارزیابی نهایی به نظر می‌رسد اگر بخواهیم اوامر امتحانی مانند مورد ابراهیم را امری عاد...