اگزیستانسیالیسم، مکتبی فلسفی است که به دو مبنای «آزادی» و «مسئولیت» اهمیت ویژه‌ای داده است. ژان پل سارتر، با استدلالات فلسفی، به این نتیجه نائل می‌آید که «انسان، محکوم به آزادی است» و از این‌رو، ژرف‌ترین شکل ممکن از آزادی را برای انسان متصوّر می‌شود. با نظر به رویکرد آزادانه-محور اگزیستانسیالیسم، و از آن‌جا که مفهوم آزادی از مقام شامخی در این مکتب برخوردار است، دخیل نمودن مبانی این مکتب در حقوق ...

    فلاسفة اگزیستانسیالیست توجّه خاصّی به ادبیّات و از جمله شعر داشته‌اند؛ به‌طوری‌که برای آنان، شعر، شعرِ وجود است. شعر و زبان شعری محملی است که هستیِ هستندگان در کانون توجّه قرار می­گیرد و توجّه به هستیِ محض مهمترین دغدغة اگزیستانسیالیست‌هاست و شعر شاعران اصیل به نوعی نمایانگر اصالت وجود شاعر؛ هایدگر خانة هستی انسان را در زبان دانسته است و در این بین کسانی که بیش از همه بر زبان و مسائل آن تمرکز می­ک...

آشنایی ایرانیان با اگزیستانسیالیسم ـ که یکی از مهمترین نحله­های فلسفی معاصر است ـ به سال­های آغازین قرن حاضر باز می­گردد. این نحلۀ فلسفی نیز مانند بسیاری دیگر از ایدئولوژی­های معاصر مورد توجه پژوهشگران معاصر قرار گرفت و الهام بخش آن­ها برای انجام پژوهش شد. توجه پژوهشگران ایرانی به این جریان فلسفی سه شکل عمده داشت: الف) برخی از پژوهشگران آثار ادبی فارسی را با آثاری چون تهوع و افسانۀ سیزیف تطبیق ...

صدرالمتألهین، براساس مبانی اصالت، وحدت و تشکیک وجود، عشق را مساوق هستی شمرده و آن‏ را برحسب مراتب وجود، در تمامی ذرات عالم، جاری دانسته است. او عشق را از نهاده‏های الهی در ذات آدمی برمی‏شمارد و آن ‏را سرشار از حکمت‏ها و مصلحت‏ها می‏داند. گرچه تبیین عشق، بر مبنای اصالت‏الوجود، از شاخصه­های تفکر صدرایی به‏شمار می‏رود، پیش از او، ابن‏سینا نیز در «رسالة‌‏العشق» خویش، به تحلیل وجودی عشق، بیان‌ احوال...

موضوعِ این پژوهش، بررسی آثار و از پیِ آن اندیشه ی اینگمار برگمان(کارگردانِ فقید سوئدی)، به عنوان یک فیلمساز مولف است. و روش انتخاب شده برای این تحقیق، نقد فیلم، مبتنی بر تئوری مولف، تحتِ رویکردی اگزیستانسیالیستی می باشد. این پژوهش در پی بررسی این پرسش است که با توجه به فضای اگزیستانسیالِ سینمای برگمان و همچنین با عنایت به مرکزیت و محوریتِ مفهومِ آزادی در فلسفه ی اگزیستاسیالیسم، این مفهوم چه جایگاهی در...

اگزیستانسیالیسم یا وجودگرایی از جدیدترین مکاتب فلسفی غرب در قرن20 است که تصویرگر اضطراب و تشویش مردم جهان پس از جنگ های جهانی بوده و تأثیرات بنیادینی بر ادبیات جهانی نهاده است. اندیشه های این مکتب از اوایل دهه ی50 و به دنبال تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سوریه بعد از استقلال، در ادبیات داستانی این کشور پدیدار گشت و به طور قابل ملاحظه ای بر نویسندگان دهه ی60 و به شکلی ضعیف تر بر نویسندگان دهه ی...

اندیشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های توماس آکوئینی و ملاصدرا با اتکا بر اعتقادات مذهبی و دینی بر شالود‌‌‌‌‌‌‌ة کلمة‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ «وجود» بنا شده است. توماس در میان فلاسفة مسیحی قرون وسطی تفوق فعل وجود را بر ذات کاملاً درک کرد. درواقع آن‌چه برای توماس در مرتبة اول اهمیت قرار دارد، اولویت هستی و وجود است و ملاصدرا نیز در فلسفة اسلامی با قراردادن وجود (و نه موجود) به عنوان موضوع مابعدالطبیعه، انقلاب بنیادینی در تفکر...

ملاصدرا فیلسوف بزرگ قرن دهم، با نظریه حرکت جوهری وبا نتایج فلسفی که بر پایه حرکت جوهری به آن دست یافت تحولات عظیمی را در فلسفه بوجود آورده و گره بسیاری از مسائل پیچیده فلسفی را گشود. از نظر او حرکت جوهری امری نیست که در چارجوب تعریف ارسطویی از حرکت یعنی با در نظر داشتن مفاهیم خاص ارسطویی «قوه» و«فعل» معنا پیدا کند. بلکه حرکت جوهری حرکتی وجودی است وی با توجه به مساوقت وجود با حیات، به معنایی از ...

نظریه اصالت وجود که عمود مرکزی حکمت متعالیه به شمار می‌رود، تحولی شگرف در فلسفه اسلامی ایجاد کرد و به سرعت به عنوان نظریه غالب در اندیشه حکما پذیرفته شد. در مقابل اندیشمندانی نیز اصالت وجود را برنتابیدند و در به چالش کشیدن آن کوشیدند. سهروردی و سید عبدالأعلی سبزواری از جمله منتقدان اصالت وجود و قائلان به اصالت ماهیت به شمار می‌آیند، که مبنا و روشی کاملاً متفاوت را برگزیده‌اند. سهروردی اگرچه از ن...