نقش نخبگان ایرانی در تقویت ساختار قدرت مذهبی-سیاسی فاطمیان بسیار برجسته است.زیرا دولت فاطمی در مصر با ابزار فرهنگی خواستار نشر قدرت در جهان اسلام بود.لذا با توسعه فعالیت سازمان دعوت توجه نمود.در این راستا ایرانیان در مقام مذهبی داعی الدعات و حجت در کنار مقام علمی بعنوان متکلم و مولف دربار فاطمی در ترویج اقتدار خلافت فعالیت نمودند.

در زمینه امامت و خلافت بعد از پیامبر اسلام، نظریات متفاوتی در بین مسلمانان مطرح شده است و هر کدام از فرقه های اسلامی به یکی از این دو مبنای امامت و خلافت گرایش پیدا کرده اند. سؤال اصلی نوشتار حاضر این است که مهمترین عوامل شکل گیری نظریه خلافت در اذهان اهل سنت به خصوص در آراء غزالی چیست؟ در پاسخ به این سؤال، این فرضیه را به آزمون گذاشتیم که توجه به واقعیات زندگی سیاسی صدر اسلام و مراجعه به سیره ...

شش مورد اساسی است که بین شیعه و اهل سنت در مسأله امامت مورد اختلاف واقع گردیده است که آنها به قرار ذیل است: 1- شیعه می گوید تعیین امام، حق خداوند است و خداوند امیرالمومنین (ع) را پس از رسول خدا (ص) برای امامت و پیشوایی خلق تعیین کرد. اهل سنت می گویند تعیین امام با خود مردم است. 2- شیعه می گوید امام باید معصوم باشد. 3- شیعه می گوید امات از اصول دین است. 4- شیعه می گوید امام باید افضل و اکمل باشد...

چکیده آیات متعددی در قرآن کریم در رابطه با مسئله امامت و ولایت بوده و بیانگر مقام و فضائل امیرمومنان (ع) و ائمه معصومین (ع) میباشد. مفسران و متکلمان شیعه بر اثبات خلافت و جانشینی بلافصل امیرمومنان علی (ع) به این آیات استناد جسته اند. در مقابل برخی از مفسران اهل سنت از جمله «ابن عاشور»، در تفسیر این آیات دچار انحراف گشته و امامت علی (ع) را از آیات قرآن قابل اثبات نمیداند . به عنوان مثال ابن...

دو گروه از متألهین مسلمان به طور مبسوط درباره ولایت بحث کردهاند: نخست، عرفا و فلاسف های که در ساحت عرفان نظری اندیشهورزی کردهاند؛ دوم، فقیهان و متکلمین که از موضع فقهی کلامی به موضوع ولایت پرداخت هاند. لیکن به نظر میآید التفات هر دو گروه به مفهوم قرآنی ولایت، آنگونه که انتظار میرود نیست. از آنجا که برداشت عرفانی و فقهی کلامی از مفهوم قرآنی ولایت ممکن است مانعی برای فهم مفهوم سیاسی ولایت در قرآن...

میان متکلمان و حکمای مسلمان در خصوص وجود یا عدم غایت و غرض در افعال باری تعالی اختلاف نظر وجود دارد. اشاعره وجود هرگونه غایت و غرض در افعال الهی را با کمال ذاتی او متعارض می دانند و آن را انکار می کنند. در مقابل، حکمای الهی و متکلمان عدلیه معتقدند که حضرت باری تعالی در افعالش غایت و غرض دارد و هیچ فعلی از او سر نمی زند مگر اینکه متوجه غایت و غرض خاصی باشد؛ اما در اینکه غایت و غرض در افعال الهی ...

توقف بر شخصی از اهل بیت: به عنوان آخرین امام و مهدی منتظر، مسأله بی سابقه و جدیدی نبوده است. گروهی از شیعیان که امام کاظم7 را مهدی و قائم منتظر می دانستند با نام واقفیه یا واقفه شناخته شد­ه­اند. این گروه ضمن اینکه بخش وسیعی از توان و فرصت حضرت رضا7 را مصروف خود ساخته بودند، از جهات متعدد تهدیدی جدی برای تفکر اصیل شیعی به حساب می آمدند. به همین مناسبت واکاوی ماهیت و شخصیت های جریان مذکور، از زوا...

دراین مقاله به اهمیت بحث فدک و چند نکته قابل تامل درخصوص جریان فدک و رابطه آن با مسأله جانشینی رسول خدا پرداخته می‏شود. خود اهل بیت همواره در طول تاریخ نسبت به این مسأله اهتمام ویژه‏ای داشتندو در مواضع مختلفی به فدک اشاره کرده‏اند. در این مقاله سعی شده است که اهمیت و ارتباط فدک با مبحث امامت و جانشینی رسول‏ خدا(ص)، با طرح چند مدعا و اثبات آنها از منابع خود اهل سنت در طی چند عنوان مهم به اثبات ا...

در مکتب اسلام، به ویژه مذهب تشیع، اعتقاد به ولایت و لزوم استمرار آن در همة زمان ها از تفکرات مبنایی و اصولی محسوب می شود؛ به طوری که دین انسان بدون این اعتقاد پوسته ای بیش نیست و فاقد محتواست. هدف از نگارش این مقاله معقول کردن و تبیین مسئلة ضرورت استمرار ولایت پس از خاتمیت بر اساس آثار ملاصدراست. ائمة اطهار (ع) مصادیق اتم و اکمل ولایت اند که پس از ختم رسالت، هدایت بشر و ادارة کائنات به دوش آنان...