فقیهان، نظریه های گوناگونی را در تعریف مِلک ارایه داده اند. تعدد این نظریه ها، مفهوم فقهی ملک را با ابهام دچار ساخته است؛ زیرا که، همه ی این نظریه ها به علت تعارضشان با یکدیگر، نمی توانند با حقوق اسلامی انطباق داشته باشند و ترجیح یکی و کنار گذاشتن سایر نظریه ها، به دلیل نیاز دارد؛ در حالی که فقیهان، دلایل فقهی کافی را برای اثبات و انطباق نظریه ی خود با حقوق اسلامی، ارایه نداده اند. متأسفانه، تحق...

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و کیفیت روابط و مناسبات صوفیان با نهاد سلطنت دوره‌های صفویه و قاجاریه است. نتایج این پژوهش که به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شد، حاکی از آن است که جریان تصوف در نیمه اول سلطنت صفویان و همچنین در دوره سلطنت محمدشاه قاجار از بیشترین قدرت سیاسی برخوردار بوده و یکی از پایه­های قدرت را تشکیل می‎‌دادند. صوفیان با تحکیم سلطنت و قدرت سیاسی صفویان، تصدی مقام‌های ممتازی را برعه...

هر یک از اقشار مختلف جامعه به سهم خود در تعیین سرنوشت کشور و رقم خوردن تحولات آن به ایفای نقش می­پردازند. قشر روشنفکر نیز از جمله اقشار جامعه است و از این قاعده­ی کلی مستثنا نیست. در ایران هم یکی از عناصر مؤثر در تاریخ سیاسی معاصر کشور، قشر روشنفکر است. نسل اول روشنفکران ایران به عنوان طلایه­دار جریان روشنفکری کشور به تأمل در مسئله­ی انحطاط و عقب­ماندگی  کشور پرداختند و چرایی این وضعیت را در قا...

در این گفتار به واژه bayaspān در زبان پهلوی پرداخته شده است. این واژه تنها به معنی «پیک شاهی، پیغام آور» در فرهنگ های موجود زبان پهلوی درج شده است و معنی و کاربرد دیگر آن از قلم فرهنگ نویسان افتاده است. نویسنده، ضمن یادآوری واژه bayaspān به معنی «نوعی ازدواج» در متون فقهی و حقوقی زبان پهلوی و آوردن نمونه و مثال از آن متون، استدلال می کند که این واژه ریشه شناسی متفاوت نیز دارد. در نتیجه، بهتر اس...

در بحث چرایی پیدایش انقلاب اسلامی ایران و فروپاشی رژیم پهلوی، پژوهش­های بسیاری براساس دیدگاه­ها و چارچوب­های نظری گوناگون صورت گرفته است. در این مقاله «رابطه ی بین کارویژه ی حفظ الگو، مدرسه و فروپاشی رژیم پهلوی» بر اساس نظریه ی کارکردگرا-ساختاری تالکوت پارسونز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. محقق با بیان سه الگوی: مذهب­گرایی، ایران­گرایی و غرب­گرایی عصر پهلوی و با تحلیل محتوای کتاب­های فارسی اول تا...

در مقاله پیش رو بر اساس نظریه گفتمان در آراء لاکلا و موفه، تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری عصر قاجار در سه دوره تاریخ ایران مورد مطالعه قرار گرفته است .دوره اول سلطنت ناصرالدین شاه (1313-1264 ه.ق)، دوره دوم سلطنت مظفرالدین شاه (1324-1313ه.ق) و دوره سوم سلطنت محمد علی شاه و احمد شاه (1344-1324 ه.ق). در دوره اول شکل گیری گفتمان پیشامشروطیت با مفصل بندی قانون و دال هایی چون «عدالت»، «آزادی...

تهاجم اولیه مغول (619 ـ 616هـ) و مرگ سلطان محمد خوارزمشاه (617هـ) یکپارچگی سیاسی ایران را در چارچوب قلمرو خوارزمشاهیان پایان داد. از این رو، افزون بر حکومتهای محلی بازمانده از دوره سلجوقی، پاره ای شاهزادگان و امرای دستگاه سلطنت خوارزمشاهی نیز در قلمروهایی محلی از جغرافیای پهناور ایران بساط ملکداری گستراندند. قراختاییان کرمان از زمره این حکومتهای محلی است که پس از فروپاشی سلطنت خوارزمشاهی تأسیس ...

نقش ضعیف عملکرداحزاب درتاریخ تحزب ایران،همواره ازاصلی ترین عوامل ناکارآمدی وبروز بی اعتمادی وبدبینی به نقش آن ها در عرصه های مختلف بوده است. آفات کلی وعملکردی احزاب در سده اخیر و بویژه در دوره پهلوی دوم درفاصله زمانی سالهاب 1320تا 1357 منجر به تضعیف جایگاه احزاب وکاهش کارایی آنها گردید که عمده دلایل آن در ویژگیهایی چون؛دولت ساختگی ووابستگی به دولت،مقطعی،موسمی ومرکزگرابودن فعالیت احزاب،تشتت وتفر...

خلیج فارس به عنوان یکی از آبراهای مهم بین المللی همواره مورد توجه قدرت های محلی، منطقه ای و جهانی بوده است. و به همین جهت در طول تاریخ، در مجاورت این دریای پهناور سکونتگاه های تجاری و نظامی مهمی از جمله جزیره خارگ شکل گرفته است. خارگ به عنوان یکی از جزائر مهم شمالی خلیج فارس، تاریخی پرفراز و نشیب دارد. این تاریخ چند هزارساله اکنون به دوره صنعت نفت رسیده است. بنابراین می توان تاریخ خارگ را به دو...

ساخت دوگانه قدرت در ایران، به معنای دوگانه­بودن الگوی توزیع قدرت، یکی از مسائل مهم ایران معاصر است. این دوگانگی همزمان با نفوذ غرب و به تعبیر دقیق­تر «تجدد» و بسط سیطره آن بر کشورهای پیرامون و ظهور انحطاط و عقب­ماندگی جامعه ما نسبت به غرب آغاز شد. در زمان مشروطه از یک طرف مشروعیت سلطنت مطلقه که نماد اصلی ساخت قدرت قدیم بود، با چالش روبه رو شد و سلطنت مظهر عقب­ماندگی تلقی شد، از طرف دیگر دولت مد...