عرفان و تصوف اسلامی به‎زعم پاره‎یی از محققین خاستگاهی شرقی دارد و از ادیان هند و بودایی به انحای گوناگون به جهان ‎اسلام راه یافته ‎است. آموزه‎های وحدت‎وجودی هندی، ابتدا مکتب خراسان از تصوف را تحت ‎تاثیر قرار داد و سپس از این طریق در مکتب عراق نیز تاثیر گذاشت. محی‎الدین ابن‎عربی اندلسی به‎ عنوان موجد و یا حداقل مدون عرفان ‎نظری یا حکمت‎ فلسفی، در عرفان و تصوف تاثیر فراوان نهاده‎است. آثار ابن‎عرب...

در این مقاله به بررسی «سیر تحولات تاریخی حضور زنان در مساجد و اماکن اسلامی و تأثیر آن بر معماری مساجد» پرداخته شده است. در ابتدا حضور تاریخی زنان در مساجد در صدر اسلام و عملکرد پیامبرˆ در تشویق زنان برای حضور در مسجد و نهی موردی آنان بررسی شده است. عملکرد خلفا پس از پیامبرˆ با سنت ایشان متفاوت بوده و محدودیت هایی برای حضور زنان در مساجد قایل می شدند. ائمه‰ بعد از پیامبر شیوه آن حضرت را ادامه دا...

حدود یک قرن از عمر آموزش پرستاری ایران می ­ گذرد اولین مدرسه پرستاری در سال 1294 در ارومیه تأسیس و پس از یک سال به دلیل جنگ جهانی به تبریز منتقل شد. همچنین پژوهش در رشته پرستاری در ایران نزدیک به نیم قرن سابقه دارد.   برای اولین بار پژوهش ­ های پرستاری در دهه پنجاه شمسی با شروع دوره کارشناسی ارشد پرستاری به طور مستقل آغاز شد، قبل از این تاریخ پرستاران بیشتر به عنوان همکار در پژوهش­ها شرکت داشتن...

هرچند خسرو پرویز، شخصیتی کاملاً تاریخی و شناخته شده است، از همان آغاز، به خاطر زندگی اشرافی و پرشکوهش، دست مایه ای برای قصه پردازی افسانه سازان گردید، حتی در متون تاریخی پس از اسلام، روایت های متعددی می توان یافت که سعی کرده اند، از خسرو شخصیتی فراواقعی بسازند. با وجود این، به مرور زمان، شخصیت خسرو در متون غنایی، کم رنگ شده است. گرچه در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی، خسرو، نقشی اساسی برعهده گرفته اس...

هنر ایران در سیر تاریخی خود از ویژگی های بی شماری برخوردار بوده است. حال در این پژوهش سعی شده با استناد به نقوش ظروف سفالین تمدن حصار به بررسی ویژگی های بصری نقوش به لحاظ ترکیب بندی در هنر سفال پیش از تاریخ ایران، پرداخته شود. دلیل انتخاب تمدن حصار، اهمیت سفال آن در بررسی روند عمومی سفال پیش از تاریخ ایران و همچنین در دسترس بودن گزارش حفاری و طبقه بندی منظم دوره های تمدنی آن است. لذا برای دستیا...

جغرافیای تاریخی عبارت است از علمی که تأثیر محیط جغرافیایی را بر وقایع تاریخی، سیر تکامل دولت ها و تغییرات مرزی شان و تاریخ اکتشافات جغرافیایی را بیان می کند. به عبارت دیگر جغرافیای تاریخی شامل بازسازی محیط های گذشته به شیوه بررسی سلسله وقایع در یک زمان یا ارزیابی آنها با توجه به تحولات گذشته است که تحقیقات عمیق و جامعی را طلب می کند. شهر تاریخی بیارجمند در جنوب شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد. ای...

پایه گروبنر ابزار اصلی جبر جابجایی محاسباتی و عامل عمده تبلور این مبحث از ریاضیات است. به بیانی ساده، هر پایه گروبنر محاسبات روی چنذجمله ای ها را به محاسبات روی تک جمله ای ها تبدیل می کند. در این مقاله ابتدا به تبیین سیر تاریخی پیدایش نظریه پایه های گروبنر می پردازیم که شامل شرح مختصری از زندگی علمی برونو بوخبرگر، واضع اصلی پایه گروبنر است. سپس بعضی از تعاریف، قضایای اصلی و نتایج مقدماتی در این...

«بیعت» یکی از مفاهیم شاخص در فرهنگ اسلامی است. نگاهی به بارزترین حوادث سیاسی ـ اجتماعی صدر اسلام با توجه به اندیشه و حجت های هر گروه، گویای نهادینه بودن باور وفاداری به بیعت در میان آن هاست. در میان عالمان شیعه تقریباً این اتفاق وجود دارد که مشروعیت حاکمیت معصومان: نتیجه نص است و نه بیعت. این مقاله ضمن مفهوم شناسی واژه «بیعت»، با اشاره به سیر تاریخی آن در صدر اسلام، مصادیق گوناگون و نقش آن در مو...

برای پژوهشگران حوزۀ تاریخ، دسترسی به اسناد جدید و یا چگونگی ارتباط اسناد و مدارک به یکدیگر، کلید حل بسیاری از نقاط تاریک تاریخی است. سکه‌ها، یکی از مدارک مهم و ارزشمند در شناسایی نکات و ابهامات تاریخی از جمله نام‌های جغرافیایی و سیر تحول نام آنها، نام پادشاهان و... هستند، چراکه بسیاری از تغییرات در منابع دیگر ثبت نشده و یا به دوران ما منتقل نشده‌اند، اما به کمک سکه‌ها و علم سکه‌شناسی می‌توان بس...

هویت در این مقاله بر اساس عملکردهای انسان ها در جامعه آرمانشاهی و با ابتناء الگوهای ایرانشهری، مورد بررسی قرار گرفته است و لذا ابعاد هویت انسانی بر اساس سه مؤلّفه عمده سیاست، جامعه و دین، به تفکیک بررسی و تبیین شده است؛ مبنای نظری این مقاله بر آن استوار است که چون ایرانیان همواره در راستای ایجاد و حفظ و تثبیت آرمانشهر، هویت خود را معنا کرده اند؛ لذا بعد فردی هویت یا مطرح نبوده و یا از درجه اهمیت...