روش گفتمان انتقادی از جمله رهیافت‌هایی است که پس از انقلاب پساساخت‌گرایی، به حوزه‌های نقد معاصر راه یافته است. این شیوه در پی بررسی ساز و کارهای قدرتی است که نه‌تنها بر ارتباط اجتماعی بلکه بر شیوه‌ی اندیشیدن نیز تأثیر می‌گذارد. نگارنده در این مقاله‌ کوشیده ‌است‌ با بررسی سفرنامه‌ی ناصرخسرو نشان دهد که چگونه، علاوه بر نگاه فردی، ایدئولوژی حاکم بر جامعه‌ی روزگار ناصر خسرو نیز در نگرش او نسبت به ج...

همه ادیبان و شعر شناسان در ترکیب سازی نظامی متفقند و براین باورند که بیش از سی درصد از ترکیبات وی در ادب قبل از اوبی سابقه است.در این مقاله کوشیده ایم که بانگاهی به دو منظومه هفت پیکر و خسرو شیرین ،این نو آوری را درعرصه ساخت فعل ها و استفاده از آنها در معنایی جدید بررسی کنیم.

تصاویر شعری، حاصل پیوند تجربه‌های عاطفی شاعر با پدیده‌ها و وقایع پیرامون او است. به بیان دیگر، احساسات و همچنین مفاهیمی که شاعر در صدد انتقال آنها به مخاطب است، ناگزیر در کالبدی از جنس واژگان و عبارات مطرح می‌شود و شاعر به مثابه یک هنرمند، با ورود عنصر تخیّل، که برجسته‌ترین ویژگی کلام ادبی شناخته می‌شود؛ آن را چونان تابلو نقّاشی عرضه می‌نماید. بدیهی است که این اثر فاخر می‌تواند با انبوهی از صناعا...

فیلسوفان و زبان شناسان از دیرباز درباب مفاهیم دال و مدلول تأمل کرده اند؛ اما با آغاز قرن بیست، مطالعات زبانی به طور عام و مفاهیم دال و مدلول به طور خاص عمقم و گسترش چشمگیری یافته اند. در سنت ما نیز اگرچه اندیشمندان به مسئله زبان توجه کرده اند، کمتر کسی از وجهی زبان شناختی آن را بررسی است. ناصرخسرو را از معدود اندیشمندانی یافتیم که تلاش کرده است ماهیت دال و مدلول و نسبت میان آن ها را ازمنظری زبا...

از ادب فارسی و ارزش ها و زیبایی های آن خودی و بیگانه بسیار سخن گفته اند‘ این مقاله در مقام اثبات این نکته است که این کاخ پر عظمت و باشکوه بنیان ها ی سخت استواری نیز دارد. خشت های زیربنائی این کاخ بلند عبارت از تاریخ بیهقی ‘ سفرنامه ناصر خسرو در نثر و حماسه باشکوه حکیم توس در نظم و بدیهی است که ابیاتی که چنین بنیان هایی دارد‘ بینایی سخت استوار دارد. ما در این مقاله با روش خاص خود این نکته را ...

شبلی از عرفای ایرانی الاصل و مشهور قرن سوم هجری الست که حیات دوگانه ای داشته است. او نیز چون بعضی از بزرگان ایرانی مانند ناصر خسرو و سنایی درآغازکار از دولتیان عهد خود بود ولی به جهت تأثیر تعلیمات صوفیان از طریق پیشین خود قطع تعلق نمود. شبلی در سال 247 هجری در سامرا بدنیا آمد و در 334 در بغداد فوت نمود. او تحصیلات مدرسه ای داشت و به قولی موطای مالک را از بر نموده بود. پس از تغییر حال در محضر خی...

کمال ناصر، شاعر فلسطینی و مسیحی معاصر، از شخصیّت‌های برجستۀ ادبیّات مقاومت به‏شمار می‌آید که نقش بسزایی در گسترش ادبیّات بیداری و آگاه‌سازی مردمی و دفاع از مظلومیّت و آزادی ایفا نموده است. کمال، علاوه بر مشارکت در فعّالیّت‌های سیاسی و اجتماعی، احساسات و عواطف انسان دوستانه خود را در قالب شعر بیان کرده است. وی، بخش زیادی از شعر خود را به موضوع مقاومت و پایداری اختصاص داده است؛ وطن‌دوستی، وحدت ملّی- قوم...

سفرنامه ها را می توان بازتاب دهنده ی اوضاع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جوامع دانست.در میان سفرنامه های فارسی در سفرنامه ی ناصر خسرو و سفرنامه و تک نگاری های آل احمد وجوه مختلف حیات اجتماعی سرزمین ها از جمله اقتصاد، دین و مذهب، سیاست و فرهنگ و غیره بازتاب یافته است. در این تحقیق کوشش می شود تا به تفکیک از طریق معماری ساختمان ها، بازار-ها، امکانات عمومی، محصولات متنوع، مشاغل و امنیت و آسایش،...

موضوع مورد تحقیق، بررسی و مقایسه ی آثار ادبی حج است؛ که اهمّ مطالب آن به شرح زیر می باشد: در این مقال، چهار سفرنامه ی زبان فارسی، که شامل سفرنامه ی ناصر خسرو، تحفه العراقین خاقانی، خسی در میقات جلال آل احمد و حجّ علی شریعتی است؛ از لحاظ محتوایی، سبکی و ادبی با یکدیگر مقایسه شده اند. ناصرخسرو در سفرنامه ی درباره ی شکل ظاهری بنا ها بحث می کند و به دلیل ویژگی گزارش نامه بودن آن، آرایه های ادبی درآن...