این تحقیق در چهارچوب علم سبک شناسی با تاکید بر داده های آماری به صورت « ریز » انجام شده است . تحقیق بر روی 15 غزل از سعدی و 15 غزل از همام تبریزی در سه سطح زبانی ، ادبی و فکری صورت گرفته است . به خاطر توسع کار مجبور به گزینش قسمت هایی خاص از مقولات زبانی و ادبی شده ایم . در قسمت زبانی تمرکز تحقیق بر صرف زبان از لحاظ دستوری محدود شده است ، مقولات اسم ساده یا مرکب ، فارسی یا عربی یا سایر زبان ه...

محمد کاظم صبوری، ملقب به ملک الشعراء صبوری، در اواخر دوره محمد شاه در یک خانواده صنعتگر کاشانی، در مشهد متولد شد. در سال 1284ق به عنوان رئیس الشعرا به مجلس جلال الدوله، حاکم خراسان راه یافت. و بعد از گذشت چند سال در سال 1294ق از سوی ناصر الدین شاه به عنوان ملک الشعرای آستان قدس انتخاب شد. ملک الشعراء صبوری ، از جمله شاعران موج دوم مکتب بازگشت به شمار می رفت و بیشتر به شیو? امیر معزی نظر داشت ه...

در میان قالبهای شعر فارسی، غزل جایگاه ویژه ای دارد و در میان شاعران غزلسرای معاصر هوشنگ ابتهاج از جایگاه و شهرت ویژه ای برخوردار است. غزل او یادآور غزلهای حافظ است. از آنجا که یکی از مهمترین عوامل توفیق ابتهاج در حوزه غزل موسیقی می باشد در این رساله به بررسی موسیقی در غزلهای ابتهاج پرداخته ایم تا ضمن آشنایی با جهان پر رمز و راز و موسیقی از جان برآمده شاعر، با موشکافی انواع موسیقی راز زیبایی و ت...

در این پایان¬نامه به بررسی و تحلیل سبک شعر محمّدعلی بهمنی پرداخته شده است؛ چنان¬که در بخش نخست با عنوان نوگرایی در شعر فارسی زمینه¬های تاریخی، اجتماعی و سیاسی نوگرایی در شعر فارسی، شعر مشروطه، شعر نو نیمایی و ویژگی¬های آن، شعر نو پس از نیما و غزل معاصر بررسی شده است. در بخش دوم با عنوان محمّدعلی بهمنی، به زندگی و آثار و فعّالیّت¬های این شاعر و دیدگاه¬های صاحب¬نظران درباره¬ی اشعار او اشاره شده است. ...

جامعه شناسی ادبیات، به عنوان یکی از جدیدترین حیطه ها در جامعه شناسی، سعی دارد تمامی موارد و عوامل تأثیرگذار در شکل گیری و دگرگونی آثار ادبی را بررسی کند. در این نظریه، واقعیت های اجتماعی و رویدادهای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و روابط طبقات و گروهها که بیشترین تأثیر را در جریانات سیاسی دارند، به نمایش در می آید. در واقع نگاه جامعه شناختی به ادبیات می تواند وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دور...

غزل، قالبی است که در طول زمان، تغییراتِ زیادی در آن رخ داده است؛ از جمل? این تغییرات، ورود داستان و روایت در آن است که این گونه غزلها به غزل داستان شهره اند. از آنجا که شاعر در غزل داستان، قصد دارد تا سه مفهومِ تغزل (که سخن دل است) داستان گویی و شاعرانگی را همزمان به مخاطب القا کند، این نوع غزلها در زمره هنری ترین گونه های شعر هستند. در این پژوهش تلاش کردیم با استفاده از شیو? تحلیلی ـ توصیفی و با...

ردیف را می توان ابزار ایجاد موسیقی و تکمیل یا تأکید معنا دانست و آن را در دو حوزه معنایی و موسیقایی بررسی کرد. در حوزه نخست، از آنجا که معنای ردیف پیوندی پنهانی با روحیه شاعر دارد، می تواند نشان دهنده روحیات و دغدغه های درونی او باشد. از سوی دیگر ردیف عنصر مکرر شعری است و معنای آن در رعایت سنتهای ادبی و محتوایی غزل نقش مهمی دارد. هنگامی که کلمه یا کلماتی در جایگاه ردیف قرار می گیرند، نقش موسیقا...

ماجرای پایان¬ناپذیرِ سخنِ حافظ به معمّایی هنری بدل شده است و از کندوکاوِ کلام او مضمون ها پرداخته اند و می پردازند؛ به¬ویژه غزل¬های هوشنگ ابتهاج (ﻫ . ا. سایه) نظایرِ متنی و فرامتنیِ فراوانی از غزل حافظ در خود دارد که حاکی از گفت¬وگوی درونی و تاریخی با هنر و اندیشه¬ی حافظ است. هدف از این نوشتار، طرحِ منطقِ گفت¬وگویی و کاربرد نظریه¬ی ادبی-اجتماعیِ متن از میخائیل باختین در سنّتِ جوابگوییِ شعر فارسی با مطالعه¬...

چکیده: بیان رابطه ی عاطفی میان زن و مرد، اظهار عشق به محبوب و شکوه و گلایه از درد جدایی از مفاهیمی است که در موضوع غزل بدان پرداخته می شود. غزل با تأثیر از عوامل سیاسی و اجتماعی دچار تغییراتی در مضمون و محتوا گردید. تجلی غزل در دو گونه ی اباحی و عفیف است؛ غزل اباحی توجه زیادی به ارزش های اخلاقی ندارد و نگاه آن به زن، نگاهی مادی است، در غزل عفیف برخلاف غزل اباحی، ارزش های اخلاقی جایگاه ویژه ای...

تلمیح از جمله شگردها و فنونی است که شاعر برای بیان مقصود و زیباسازی کلام خود از آن بهره می گیرد، که علاوه بر ایجاز و اختصار از گسترش معنایی بالایی برخوردار است. در شعر فارسی انواع تلمیحات کاربرد دارد و در غزل عرفانی بیشتر از تلمیحات مذهبی استفاده می شود. برای درک و فهم عبارت یا ابیاتی که در آن تلمیح وجود دارد، اطلاع و آگاهی کامل از داستان، شعر، مثل مورد اشاره، ضرورت دارد، زیرا این شناخت و آ گاه...