تأثیر المیزان بر پژوهشهای دینی به ویژه پژوهشهای شیعی - قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است.  در کنار سایر ویژگی های بایسته تفسیر المیزان یکی از موفقیت های آن ورود به محافل فکری، علمی و تأثیر گسترده آن بر پژوهشهای دینی و حوزوی پس از خود است. از جمله مهم ترین این تأثیرها می توان به موارد زیر اشاره کرد: پایه گذاری شیوه تفسیر قرآن به قرآن، پی نهادن روش تفسیر موضوعی، درآمیختن عقل و نقل در فهم معرفت دینی...

سیاق یکی از قرائن پیوسته در متن قرآن است که به مثابه ابزاری برای فهم بهتر قرآن به کار می­رود. ابعاد گوناگون سیاق عبارتند از: سیاق کلمات، سیاق جمله­ها، سیاق آیات و سیاق سوره­ها. امام رضا، علیه­السّلام، که از بزرگ­ترین مفسران قرآن کریم هستند و قرآن در اندیشه، گفتار و کردار ایشان تجسّم و عینیت تمام یافته است، سیاق و روند کلی کلام را یکی از قواعد زبان­شناختی در تفسیر قرآن کریم دانسته و در موارد زیاد...

مقدمه: رواج تفسیر موضوعی قرآن نیازمند تدوین و شناسایی مبانی معرفتی و روشی است. چون «ابناء بشر از زمان نزول قرآن تا قیامت مخاطبند و باید بتوانند پیامها و معارفِ متفاوت آن را بفهمند» و «علوم بشری بر نحوه فهم انسانها از مسائل و میزان معرفت به معارف قرآنی تأثیر می گذارند»، می توان ضرورت توسعه فهم متون مقدس، نظام مندی فهم و تفسیر، و استخدام علوم در استنطاق و فهم موضوعی معارف قرآنی را نتیجه گرفت. بناب...

ریشه شناسی آراء زبان شناسی و معنی شناسی ابوزید و ایزوتسو است. معنی شناسی که گونه های چندی دارد، زیربنای تفکر ابوزید است. ایزوتسو نیز آن را در خدمت فهم قرآن قرار داده و بر پایه آن ادعا دارد که قرآن خود باید مفسّر خود باشد. معنی شناسی به دو گونه است، یکی گویای نسبیت درکها و دیگری از همسانی درکها خبر می دهد. نویسنده، پس از یادآوری اصول گفت و گو در قرآن و به فراموشی سپرده شدن آنها در حوزه قرآن پژوهی...

به طور کلی، تمام علوم انسانی متأثر از انگاره های فلسفی است و علم تفسیر متون دینی از این امر جدا نیست. به نظر می رسد مفسرانی که در فلسفه صاحب تفکر و اندیشه اند در مبانی و روش تفسیر و فهم آیات قرآن به قواعد و ملزومات روش تفلسف خود پایبند باشند. دغدغه و مسئلة پژوهش حاضر فهم و شناخت امکانات منحصر به فردی است که روش تعقل فلسفی در تفسیر و فهم عمیق آیات قرآن کریم در اختیار مفسر قرار می دهد. برای تبیی...

از جمله مباحث مرتبط باپدیده فهم متن و بیان و تفسیر، اخلاق مربوط به آن است. در اخلاق فهم و تفسیر متنپرسش‌هایی چند مطرح است. برخی از این پرسش‌ها عبارت است از: آیا انسان در قبالمتنی که به دنبال فهم آن است مسئولیتی دارد ؟ آیا برای فهم و تفسیر متن، معیارهاییوجود دارد که ما را ازگام گذاردن در بیراهه مبرا دارد؟ و آیا هرکس برای فهم متنآزاد است و آنچه برداشت می‌کند را می‌تواند به متن مورد نظر و صاحب آن ...

 بخشى از تلاشهاى استاد مطهرى در راه تبیین و تفسیر قرآن گزارش شده است.  شهید مطهرى دست‌یابى به ادراک معانى و تفسیر قرآن را، از راه تأمل و تدبر در آیات آن ممکن مى‌شمارد و قرآن را مانند طبیعت، کتابى مى‌داند که براى یک زمان نازل نشده تا همه اسرار و رموز آن در همان زمان کشف شود. استاد در مورد شیوه درست فهم و تفسیر قرآن بر روش تفسیر قرآن با قرآن تأکید مى‌کند و خرد و اندیشه آدمى را زبان گویاى قرآن و ...

هدف از این مقاله مقایسۀ تأثیر آموزش پیش‌دبستانی بر عملکرد انس با قرآن نوآموزان مکتب‌القرآن و سایر مراکز پیش‌دبستانی است. روش پژوهش علّی−مقایسه‌ای، جامعه آماری، نوآموزان مکتب‌القرآن‌الکریم و سایر مراکز پیش‌دبستانی، روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای چند مرحله‌ای و ابزار اندازه‌گیری آزمون رشد قرآنی یا عملکرد فعالیت‌های مختلف انس با قرآن می‌باشد. روش تجزیه و تحلیل با استفاده از آزمون T انجام شده است. یافته‌ها...

مبانی اندیشه های شهید مطهری در فهم و تفسیر قرآن

رویکرد ادبی در تفسیر قرآن بر مباحث لغت، صرف، نحو و بلاغت استوار است؛ چنان‌که مکتب ادبی معاصر علاوه بر این مبانی، اصول دیگری از جمله اصالت دادن به فهم ادبی محض از قرآن را نیز در نظر دارد. با مقایسۀ مبانی رویکرد ادبی سید مرتضی و شیخ طوسی در دو کتاب امالی و التبیان، جنبه‌های گوناگون تفاوت آنها با مکتب ادبی معاصر و از سوی دیگر شباهت تنگاتنگ مبانی این دو مفسّر و البتّه برخی تفاوت‌های...