مراد از تعبد آن است که احکام معنای غیرمعقول، و مراد از تعقل آن است که احکام معنای معقول داشته باشند. در خصوص تعبدی یا تعقلی بودن نصوص دو نظریه وجود دارد: نخست اینکه نصوص تعبدی هستند و تفسیر مضیق دارند. دوم اینکه نصوص تعقلی هستند و از تفسیر موسع برخوردارند. براساس قواعد اصولی، اصالت در غیرعبادات بر تعلیل است و در عبادات بر تعبد. عبادات از جمله مصادیق احکام تعبدی، و معاملات از جمله مصادیق احکام ت...

در قرآن آیات متعددی هست که مسئلة خلود بهشتیان و جهنمیان را گوشزد می‌کند، عده‌ای را سعادتمند و مخلّد در بهشت و متنعم از نعمت‌های آن، و دستة دیگر را شقاوتمند و معذّب به انواع عذاب معرفی می‌کند. در این مقاله، سخن در معنای «خلود» در آیات 105 تا 108 هود متمرکز است و به واکاوی میزان و قلمرو آن از منظر ملاصدرا و علامه طباطبایی می‌پردازد؛ در اینکه مراد از خلود چیست و آیا بین خلود اهل بهشت و جهنم تفاوتی ه...

عبارت های قابل توجهی از عالمان مسلمان حاکی است که از نگاه ایشان ، دلالت ظواهر قرآن بر مفادشان ، ظنی است. پاره ای از این عبارت ها ، مطلق است ولی بخشی از آن ها ، به مبحث عام و خاص و مسئلۀ تخصیص قرآن با خبر واحد اختصاص دارد.دربارۀ این سخن مشهور ، بحث منقحی به عمل نیامده و دلیل روشنی بر آن ارائه نشده ولی می توان از خلال مباحث ایشان ، به دلایل احتمالی آن پی برد. البته این دلایل ، قابل دفاع به نظر نم...

واژه مسئولیت در لغت به معنی پاسخگویی است. این واژه در اصول متعددی از قانون اساسی جمهوری اسلامی به کار رفته است و در معانی متفاوتی استعمال شده است. این موضوع باعث ابهام در کشف مراد قانونگذار اساسی گردیده است. معانی متفاوت واژه مسئولیت در عمل به نتایج متفاوتی منجر می شود. با تمسک به روش های تفسیری می توان به درک مراد قانونگذار اساسی نائل گردید. در اصولی از قانون اساسی واژه مسئولیت به معنی پاسخگوی...

موضوع پژوهش حاضر، تحلیل و بررسی افزوده های تفسیری هفت ترجم? معاصر در اجزاء 5 و 6 قرآن کریم است. مراد از افزوده های تفسیری، تعابیر و جملاتی است که مترجم به عنوان توضیح و تبیین متن قرآن در ترجمه بیان می دارد که در برخی موارد این افزوده ها کاملاً با آراء مفسران هماهنگ بوده و سبب ایضاح مراد آیه می شود و گاه این افزوده ها باعث ابهام و ایهام شده و مطابق با آراء غیرمشهور و یا شاذ تفسیری بوده که این نکت...

چکیده در پی اهمیتی که دو عامل سبب نزول و سیاق در فهم آموزه های قرآنی در فرایند تفسیرداشته اند، بسیار مورد اهتمام مفسران قرار گرفته اند. سبب نزول به عنوان عاملی که ارتباط آیات با عواملی که موجب نزول آنها شده است را بیان می کند، در کشف مراد صحیح آیات موثر است، اما زمینه های جعل و تحریف در این روایات، گاه نقش آن ها را یکسره نفی و گاهی نیز این نقش را کم رنگ می نماید، لذا برای دستیابی به اسباب نزول...

افزایش بی رویه جمعیت در شهرهای جهان ناشی از رشد طبیعی و مهاجرت باعث ایجاد پدیده اسکان غیر رسمی شده که این پدیده معضلات کالبدی اجتماعی و اقتصادی فراوانی را در این شهرها بوجود آورده است این پدیده در شهرهای ایران نیز باعث ایجاد مشکلات فراوانی شده که یکی از نمونه های آن شهر بندری چابهار می باشد. این شهر به علت موقعیت خاص استراتژیکی و تجاری خود توانسته باعث جذب جمعیت زیادی از نقاط مختلف کشور و شهرها...

اگر مراد از کرامت‌داشتن یکامر، ارزش ذاتی، فی‌‌نفسه و غیرابزاری آن باشد، از نظر کانت تنها آدمی است که به عنوان یک «شخص»، شایستۀ تکریم است. تکریم اشخاص انسانی علاوه بر دیگران شامل خود فرد هم می‌شود. به این جهت چاکرصفتی و چاپلوسی ممنوع است. اما معنای دقیق کرامت آدمی و غایت‌نگری به انسان چیست؟ کرامت داشتن انسان چه لوازم و پیامدهای سیاسی و حقوقی دارد؟ در این جستار با تقریر اجمالی اخلاق کانت و صورت‌ب...

نظریه علامه طباطبایی در باب تأویل بر آیات قرآن استوار است. به عقیده وی تأویل از سنخ مفاهیم نیست، بلکه از امور عینی است. منظور وی از عینیت، عینیت مصداقی نیست، بلکه مراد وی، خارج از ذهن بودن است. به اعتقاد وی همه، آیات قرآن اعم از متشابه و محکم تأویل دارد. در دیدگاه غزالی تأویل دو جنبه دارد: جنبه­ای که به معنای اصولی آن؛ یعنی، عبور از معنای ظاهری قرآن به شرط وجود قرینه مرتبط است و دیگری تأویلی که...

چکیده  این مقاله روایات تفسیری اهل ­بیت علیهم ­السلام ذیل سوره مبارکه لقمان را از منظر ثبت و گونه ­شناسی بررسی کرده است. ابتدا به تعریف بارزترین گونه­های تفسیری پرداخته و سپس روایات مرتبط با هر گونه را ذکر کرده است. شیوه­ پژوهش، کتابخانه­ای و به روش تحلیلی و نیز حوزه­ مطالعات آن، قرآن و تفاسیر روایی شیعه بوده است. طبق برآورد تحقیق، بیشترین فراوانی روایات ذیل سوره لقمان به ترتیب ایضاح مفهومی- به...