ارسطو در جاهای مختلف آثارش، به تناسب بحث، علوم را به اقسام و شاخه هایی تقسیم می نماید. وی اولین کسی است که منطق را تدوین و به عنوان یک علم عرضه نموده است. اما در میان تقسیم بندیهایی که ارسطو از علوم بدست داده است نامی از منطق به چشم نمی خورد. در اینجا کوشیده ایم با استناد به آثار ارسطو نشان دهیم که منطق، با توجه به موضوعات و مباحثی که در آن مطرح است، یکی از اجزاء یا شاخه های فلسفة أولی محسوب می...

فرانتس برنتانو franz brentano (1838-1917))) یکی از فیلسوفان نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. جایگاه ویژه وی را می شود از دو جنبه نشان داد. یکی آن پیوند یا پلی است که می توان به واسطه او بین فلسفه تحلیلی و قاره ای برقرار کرد و دیگری آن که آموزه ها و تحلیل های او هم چنان می تواند سرچشمه بسیاری از پژوهش های فلسفی باشد، همچنان که یک قرن پیش چنین بود، اما سایه سنگین شاگردان مستقیم و غیرمست...

در این مقاله، بر مفهوم «روش شناسی» و تفاوت آن با «روش» تأکید می شود و در چارچوب این تفاوت گذاری، لایه های دخیل در پژوهش استفهامی مشخص می گردد. هدف آن است که با مشخص کردنِ این لایه ها، زمینۀ کاربرد منطقِ استفهامی در تحلیلِ نظام های رده بندی دانش، به عنوان بدیلی برای منطق استقرائی و قیاسی که نوعاً منطق اغلب پژوهش ها در این حوزه هستند، ارائه شود. روش: تحلیل مفهومی. یافته ها: منطق استفهامی به دنبالِ تبی...

خدا در اندیشه  ولفهارت پانن برگ تعین بخش مطلق واقعیت است و الوهیت او سراسرهستی وآفرینش از جمله طبیعت را در بر می گیرد. از این رو، پانن برگ تعامل الهیات با محوریت خداوند و علوم طبیعی با محوریت طبیعت را گریز ناپذیر می داند. ازدیدگاه او چگونگی امکان تحقق چنین تعاملی را باید بیش از هر چیز برپایه روش شناسی ویژه هر یک از این دو قلمرو بسنجیم. چنین سنجشی به باز نگری در حدود و ماهیت علم و الهیات و پذیرش...

ابن­سینا در اشارات «بهترین خاصه» را آن می‏داند که در برگیرنده همه افراد موضوع باشد، نفسی باشد، نه نسبی، و لازم باشد، نه مفارق؛ وی سودبخش ترین خاصه را برای  تعریف آن می‏داندکه افزون بر سه مورد مذکور تعلّقش به موضوع، بدیهی باشد. از نظر خواجه طوسی خاصه را با دو نگاه می توان دید: یکی به خودی خود، دیگر از آن روی که در تعریف جای می گیرد. بهترین خاصه با نگاه نخست،  دارای سه ویژگیِ نخست، و با نگاه دوم،  ...

منطق دانان مسلمان برای توجیه استدلالهای ساده ای ( مانند قیاس مساوات ) دچار گرفتاریهایی شده اند که این گرفتاریها از التزام آنها به قیاس حملی نشات گرفته است ناتوانی منطق قدیم در این زمینه از ناحیه نسبت به ماهی نسبت نیست یعنی اینگونه نیست که منطق قدیم به این دلیل از اثبات استدلالهای حاوی نسبت ناتوان باشد که دارای نسبت هستند بلکه مشکل اصلی منطق قدیم همان اتکا به تحلیل موضوع محمولی گزاره و عطف توجه ...

برداشت بی رویۀ منابع آب زیرزمینی در استان چهار محال و بختیاری منجر به ممنوعه اعلام شدن برخی از دشت های این استان شده است که آبخوان سفیددشت از جملۀ آن هاست. تغذیۀ مصنوعی می تواند به عنوان راهکاری مؤثر برای افزایش سطح آب زیرزمینی و حل بحران آب زیرزمینی در این استان باشد. مهم ترین گام برای انجام موفق تغذیۀ مصنوعی، مکان یابی مناطق مناسب برای تغذیۀ مصنوعی است. در این پژوهش، به منظور مکان یابی مناطق ...

مقاله حاضر ترجمه گفتگویی است که میان یک ریاضیدان برجسته ژاپنی، توشیوکی کوبایاشی، و رئیس شرکت تویوتا موتور، فوجیو چو، انجام شده است. این گفتگو، به همراه چند گفتگوی دیگر میان افراد ریاضیدان و رهبران کسب و کار ژاپنی، در کتابی جمع آوری شده است که در سال 2013 توسط انتشارات اشپرینگر به چاپ رسیده است.امروزه ارتباط ریاضی با دیگر حوزه های علوم بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به طوری که مقالات و کتاب های...

در بحث پردامنۀ «عقل و نقل»، که گاه با عناوین دیگری چون «عقل و وحی» یا «عقل و دین» نیز از آن یاد می شود، چهار نظریۀ معروف با یکدیگر رقابت می کنند: اصالت عقل، اصالت نقل، تقدم عقل، تقدم نقل. در این جستار، ضمن تشریح محل نزاع و و دیدگاه هر یک از قائلان به چهار نظریۀ مذکور، استدلال شده است که هیچ یک از آنها قابل دفاع نیست و باید در پی نظریه ای بدیل بود. نگارنده نظریه ای را با عنوان رویکرد گفتگویی و ت...

این گفتار به بررسی بازنمایی جهان اسلام و خاصه ایران در رسانه های غربی می پردازد. مقاله می کوشد ریشه های این بازنمایی را در گفتمان شرق شناسانه بازجوید، گفتمانی که در آن غرب درباره شرق «دانش» تولید کرده و به واسطه آن استیلا و برتری خود بر «دیگرِ» خود را توجیه و ابقا کرده و مشروعیت بخشیده است. نویسندگان ابتدا به بحث پیرامون ماهیت و کارکرد بازنمایی پرداخته و سپس برخی وجوه و راهبردها در رویکرد رسانه ...