این مقاله می کوشد علل غلبهی مکاتب اکلا و وابستگی بر استراتژیهای توسعه در ده هی نخستانقلاب اسلامی ایران را بررسی کند. در این راه با معرفی دو مکتب اک لا و وابستگی به خصایص وشاخصهای عمدهی آن دو توجه میشود. سپس با بررسی شرایط شکلگیری ناسیونالیسم در ایران وتلاش برای حل تناقض درونی این ایدئولوژی انجامید، برخی مشابه تهای برداش تهای سیاسیانقلابیون سال 57 با روشهای مذکور مورد توجه قرار می گیرد. در این م...

مذهب تشیع به وسیله شاه اسماعیل اول در سال 907 هجری به عنوان تنها مذهب رسمی کشور اعلام گردید و رسمیت یافت. شاه صفوی در اجرای سیاست مذهبی­اش به تندروی­های بیهوده و تعصبات بی­جای مذهبی زیادی دست زد که پیامدهای منفی بلندمدت و کوتاه­مدت زیادی در ایران و به ویژه در خراسان که همجوار مرزهای دولت سنی­مذهب ماوراءالنهر بود، گردید. دولت شیبانی به وسیله شیبک خان ازبک تقریباً هم­زمان با دولت صفوی تشکیل شده بو...

خاندان‌‌های شیعی در حفظ و گسترش معارف و آموزه‌های تشیع در تاریخ فکری این مذهب نقشی اساسی ایفا کرده‌اند. در تبیین این نظریه می‌توان آل طاووس را به عنوان یک نمونه‌ی عینی مطرح کرد. این دودمان از سلاله‌ی سادات بود که در قرن هفتم هجری قمری، خدمات ارزشمندی را به جوامع شیعی ارائه داد. آل طاووس از خانواده‌های پر نفوذ در آن دوره بودند که منصب نقابت را به شکل موروثی در میان خود داشتند و از این طریق منشأ ...

خط نستعلیق از حدود قرن دهم هجری قمری تا به امروز مرسوم ترین خط خوش در میان ایرانیان است. روایات سنتی، واضع نستعلیق را میرعلی تبریزی از خوشنویسان زمان امیر تیمور دانسته اند. اما مطالعات بیشتر نشان می دهد که این خط چندین دهه قبل از زمان حیات میرعلی تبریزی شکل گرفته است. خط نستعلیق از بدو تکوین، یعنی نیمة دوم قرن هشتم هجری، مکاتب متعدّد و مختلفی را در ایران و سایر ملل اسلامی چون هند، پاکستان، افغان...

شکل گیری حکومت فراگیر شیعه مذهب صفوی در ایران، زمینه ساز تحول در مناسبات دین و دولت در تشیع گردید. روحانیان به عنوان بخش مهمی از نهاد مذهب در شرایط ویژه و تاریخی ای قرار گرفتند. پادشاهان صفوی نیز در برقراری رابطه با نهاد مذهب با چالش و دشواری روبرو بودند، چرا که آموزه های تشیع می توانست تردیدهای جدی در مشروعیت آنان ایجاد کند. نویسندگان این پژوهش تلاش می کنند تا با تکیه بر منابع، تعامل بین پادشا...

کرکی از فقهای بزرگ قرن دهم هجری است که از اوایل ظهور دولت صفوی به همکاری با آن دولت پرداخت و از این جهت وی را می ‏توان پایه گذار همگرایی علما و دولت در دوره صفوی دانست. به لحاظ نظری، اهمیت کرکی در طرح نظریه ولایت فقیه است. به دلیل شهرت علمی و سیاسی کرکی، نظریه ولایت فقیه در این دوره شیوع گسترده ‏ای یافت به طوری که شاه طهماسب نیز در فرمان سال 936 بر آن صحه گذاشت. کرکی به رغم ارتباط نزدیک با دول...

دوران فرمانروایی دودمان صفوی برایران،برای هر پژهشگر تاریخ این سرزمین اهمیتی چند سویه دارد یکپار چگی سیاسی ایران که پس از واژگونی حکومت ساسانی از دست رفته بود ،یک بار دیگر به دست صفویان فراهم آمد و ایران یکپارچه ، در کشاکش های سیاسی آن روزگار ،نقشی بسیار با اهمیت یافت . مهم ترین پدیده ای که با آغاز حکومت صفویان در ایران رخ نمود ،رسمی شدن تشیّع و چیرگی تدریجی این مذهب در سراسر ایران بود .صفویان، ب...

دو طایفه تکلّو و استاجلو از مهمترین طوایف قزلباشی بودند که بنیان نظامی دولت صفویان را تشکیل می دادند. این دو طایفه جزو اولین طوایفی بودند که با همه افرادشان به شاه اسماعیل اول پیوستند و در تشکیل دولت صفوی نقش مهمی را ایفا نمودند. آنها علاوه بر نقشی که در تشکیل دولت صفویه داشتند، حضوری موثر در مسائل مختلف به ویژه مسائل سیاسی ـ نظامی دولت صفویه تا زمان شاه عباس اول داشتند به گونه ای که بررسی تاریخ...

پژوهش حاضر پژوهشی بینارشته ای و تطبیقی، در دو مقطع زمانی، روزگار صفوی و قاجار است؛ و به مقایسه ی جلوه های تصویری فرهنگ خوراک ایرانی در هنر ایران، با استناد به پیشینه های تاریخیِ فرهنگ و هنر ایران، آیین، اسطوره، ادبیات فارسی، متون مربوط به آشپزی ایرانی و همچنین فتوت نامه ها و سفرنامه های مربوط به این ادوار، می پردازد. فرآیند این پژوهش با مبنا قراردادن فرهنگِ تصویری خوراک دوره صفوی و قاجار به عنوا...

بقعه ی شیخ صفی الدین اردبیلی یکی از مکان های مذهبی و زیارتی مهم در دوران حکومت صفوی به شمار می رفت.امور مربوط به این بقعه تا پیش از تأسیس حکومت صفوی اغلب مستقیماً توسط شیوخی که رهبری طریقت صفوی را بر عهده داشتند، اداره می شد.بعد از تأسیس حکومت صفوی هر چند که پادشاهان صفوی عنوان مرشدی کامل را حفظ کرده بودند، اما دیگر شخصاً بقعه را اداره نمی کردند، بلکه افرادی را به عنوان متولی انتخاب و به این کار ...