شاید بتوان مهم‌ترین بحث از مباحث کلام، فلسفه و عرفان نظری را، بحث دربارة توحید و حقیقت آن دانست. در این بین دیدگاه‌ها و اختلاف‌نظرهای بسیاری بین اهل کلام و فلاسفه و عرفا وجود دارد که کتاب‌های بسیاری در این عرصه به آنها اختصاص داده شده است. اهل کلام و فلاسفۀ مشاء، به بینونت خالق و مخلوق رأی داده‌اند؛ متفکران اشراقی به نوعی وحدت معتقدند که کثرت را شامل می‌شود. مؤسس حکمت متعالیه به تبع فهلویون، وح...

در این مقاله سعی شده است تا دیدگاه های یکی از بزرگ ترین فیلسوفان مسلمان درباره تحلیل معنایی اوصاف الهی بیان شود. ملاصدرا، براساس مبانی خود در باب اصالت وجود، تشکیک وجود، اشتراک معنوی مفهوم وجود و...، نتیجه گرفته است که همه اوصاف سلبی خداوند، در حقیقت سلب سلب بوده و همه آنها به سلب امکان از ذات خداوند بازگشت می کنند. همه اوصاف ایجابی نیز گرچه به لحاظ مفهوم با یکدیگر متفاوت هستند، به حسب مصداق وا...

چکیده نحوه ی صدور کثرت از وحدت، از مسائل مهم و محوری در فلسفه بوده که از دو جنبه ی فاعلیّت الهی و پیدایش کثرت درعالم، مورد توجه حکمای اسلامی قرار گرفته است. ابن سینا1و سهروردی2 براساس قاعده ی الواحد به تبیین نظریه ی صدور پرداخته اند؛ در این زمینه علی رغم اختلاف در مبانی، هرکدام به روشی خاص عمل نموده چنان که ابن سینا برمبنای جهات دوگانه ی وجوب و امکان در عقول ده گانه و با فرض کثرت اعتباری عقل او...

در نظریه­ی وحدت متعالی ادیان، تمایز ظاهر و باطن دین تمایزی اساسی به­ شمار می­آید که هم با نگرش مابعدالطبیعی به مراتب هستی و تمایز مطلق و نسبی پیوند دارد و هم با تمایز معرفت­شناختی شریعت و طریقت و نیز با تمایز سنخ­شناختی اهل ظاهر و اهل باطن گره خورده است. شوان در بینش و نگرشی مابعدالطبیعی با تأکید بر منشأ الاهی دین و تمایزنهادن میان ظاهر و باطن دین و با توجه به تکثر و تنوع افراد و رعایت حاشیه­ی ...

توجه ملا صدرا به حکم فلسفی ابن‌سینا دربارۀ نحوۀ ادراک وحدت و کثرت و به‌کارگیری اصولی همچون اصالت وجود،‌ وحدت وجود، اشتداد وجود، مساوقت صفات کمالی و وجود سبب شده است که ملا صدرا در عرصۀ زیبایی به اصولی همچون اصالت زیبایی،‌ وحدت زیبایی، و اشتداد زیبایی، اگرچه بدون نام بردن صریح از آن‌ها، پای‌بند گردد. سنخ‌شناسی ملا صدرا از انسان‌ها و توجه به رابطۀ سنخیت میان علت و معلول این اجازه را به ما می‌دهد ...

پژوهش حاضر کوششی درزمینه معرفت نفس با توجه به نظرات استاد حسن زاده آملی است، نفس شناسی، یکی از بحث های مهم فلسفه و کلام اسلامی به شمار می رود که فهم برخی آیات و روایات، وابسته به شناخت نفس انسانی است، در میان حکمای اسلامی معاصر، کمتر کسی است که به مانند استاد حسن زاده آملی در زمینه معرفت نفس آثاری به جای گذاشته باشد، ازاین رو درصدد آنیم که، مهم ترین مباحث مورد اشاره استاد در این جستار فراهم آید...

هیچ تمثیل و رمزی در جهان مشهودات برای بیان پیچیدگی درونی و وحدت و انتقال از وحدت تقسیم و تکثیر ناپذیر به "وحدت در کثرت" و یا "کثرت در وحدت" در جهان بصری، بهتر از، طرح هایی نشات گرفته از طبیعت نیست. مطالعه هندسه منطقی، باعث کسب مهارت در همه هنرهای علمی می شود، در همین حال مطالعه هندسه عقلانی و معنوی به مهارت و درک هنرهای ذهنی منجر می گردد. هنر فرکتال عرصه نوینی از هنر است که طی دو دهه اخیر دریچه...

در این پژوهش که مبتنی بر روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی ـ تحلیلی است، پس از ارائه سنجه های الگو از منظر امام خامنه ای و با بهره گیری از تکنیک دلفی، الگوی پژوهش ترسیم شد و در نهایت این نتیجه حاصل شد که الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت از حیث سخت افزاری و نهادی با قوامیت سنجه های: کلان اربعه و محتوایی تسعه، در قامت اصولی فطری و در مقامی ثبوتی است؛ و در سطح نرم افزاری و تحلیلی در تمامی حوزه های علوم...