خمسه­ی نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای داستان ­پردازی فارسی، ضمن تأثیر از سنت­ های پیش از خود، تأثیری ژرف بر آثار پس از خود نهاد. نظیره­گویی، تقلید یا تتبع آن است که شاعر یا نویسنده­ای، به پیروی شاعر یا نویسنده­ی دیگر به خلق و نگارش اثری اقدام کند. بعد از نظامی سنت نظیره­گویی به­ طور گسترده رواج پیدا کرد. از­جمله مهم­ترین آثار نظامی که بازتاب عمده­ای در ادب فارسی داشت خسرو و شیرین است. این اثر ...

«روایت شناسی» علم مطالعه نظام مند روایت است که از حدود سال 1960میلادی موارد دوره روایت شناسی یا ساختارگرایی می شود. نظریّه پردازان آن دوره در پیِ تحلیل ساختاری روایت برآمدند؛ از آن جمله تقسیم روایت به پاره ها، بخش پاره ها و کُنش های تشکیل دهنده آن است. از مهم ترین و شناخته شده ترین روش های تربیتی که در اکثر جوامع کاربرد دارد و در قرآن کریم نیز مورد تأکید قرار گرفته است، روش الگوگیری از پیامبران و ...

پژوهش حاضر، به نقد و تحلیل عناصر داستان در گزیده­ای از شعر­های روایی شاعران معاصر اختصاص یافته است. در این پژوهش، پس از مقدّمه که اشاره­ای به اشعار روایی است، مهمترین عناصر داستان: شامل پیرنگ (طرح)، شخصیّت، دیدگاه، فضا و صحنه در ده شعر روایی معاصر بررسی شده است. برخی از این شعر­های روایی دارای پیرنگی ساده­ و بر اساس زمان خطّی، و برخی دیگر پیچیده­اند و بر اساس زمان غیر­خطّی گسترش می­یابند. شخصیّت­های...

شخصیت به هم راه پیرنگ محوری ترین و مهم ترین عناصر داستانی بشمار می آید. عنصر شخصیت در ادبیات داستانی قدیم و جدید عنصری ثابت و با اهمیت بوده، و سنگ بنای اثر ادبی را تشکیل می دهد. در بیان اهمیت شخصیت داستانی همین بس که اگر در داستان، شخصیت وجود نداشته باشد، ماجرایی اتفّاق نخواهد افتاد. شخصیت ها در متون داستانی به دو روش مستقیم و غیر مستقیم پردازش می شوند. شاهنامۀ فردوسی را نیز می توان اثری داستانی...

چکیده: مقامه در لغت به معنای قصّه­گویی در مجلس و محفل و در اصطلاح، قسمی از اقسام قصص است که تکلّفات لفظی و معنوی در آن از جمله اهداف اصلی است که می­توان آن را از لحاظ اصول داستان­نویسی نیز بررسی کرد. در مقامه، قهرمان داستان بعد از ظاهر شدن در متن، سرانجام ناپدید و در مقامة بعدی ظاهر می­شود. در این مقاله سعی شده است که عناصر داستانی در دو مقامة رملیّه و طیبیّه از مقامات حریری بررسی شود. ماحصل این ش...

جوزف کمپبل اسطوره‌شناس آمریکایی، بر اساس آرای کارل گوستاو یونگ، به بررسی سفرهای قهرمانی در فرهنگ‌های مختلف پرداخت و در کتاب «قهرمان هزار چهره» الگویی برای این سفرها ارائه کرد. این الگو، قابلیت‌های فراوانی برای تجزیه و تحلیل آثار ادبی دارد. هزار و یک شب، یکی از آثاری است که می‌تواند با توجه به الگوی کمپبل، مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش پیش رو، بر اساس این الگو به بررسی ماجرای «عجیب و غریب» در هزار...

شخصیت به هم‌راه پیرنگ محوری‌ترین و مهم‌ترین عناصر داستانی بشمار می‌آید. عنصر شخصیت در ادبیات داستانی قدیم و جدید عنصری ثابت و با اهمیت بوده، و سنگ بنای اثر ادبی را تشکیل می‌دهد. در بیان اهمیت شخصیت داستانی همین بس که اگر در داستان، شخصیت وجود نداشته باشد، ماجرایی اتفّاق نخواهد افتاد. شخصیت‌ها در متون داستانی به دو روش مستقیم و غیر مستقیم پردازش می‌شوند. شاهنامۀ فردوسی را نیز می‌توان اثری داستانی...

خمسه­ی نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای داستان ­پردازی فارسی، ضمن تأثیر از سنت­ های پیش از خود، تأثیری ژرف بر آثار پس از خود نهاد. نظیره­گویی، تقلید یا تتبع آن است که شاعر یا نویسنده­ای، به پیروی شاعر یا نویسنده­ی دیگر به خلق و نگارش اثری اقدام کند. بعد از نظامی سنت نظیره­گویی به­ طور گسترده رواج پیدا کرد. از­جمله مهم­ترین آثار نظامی که بازتاب عمده­ای در ادب فارسی داشت خسرو و شیرین است. این اثر ...

در میان گونه­ های مختلف آثار ادبی، مقامات با توجه به ساختار ویژه­ای که دارد علاوه بر عناصر ادبی عاطفه، خیال، اسلوب و اندیشه، دارای عناصر داستانی از جمله پیرنگ، شخصیت، کشمکش، زاویة دید، صحنه و به­ویژه گفت‌وگوست و اگر مقامات را به­طور خاص، زبان گفت‌وگو و شگردهای روایی بدانیم، همدانی و حریری به دنبال خلق زبانی هستند که توانایی ارائه و عینیت بخشیدن به ذهنیت و حساسیت­های عاطفی ایشان و در نهایت قدرت ...