ابوالوفای بوزجانی، ریاضیدان و منجم برجسته ایرانی در قرن چهارم هجری ضمن رساله مختصری که نسخه خطی آن تاکنون بر جای مانده است، فاصله بغداد ـ مکه معظمه را با روشی کاملاً ابتکاری تعیین کرده است. او این روش را به طور کلی برای تعیین فاصله همه شهرها با معلوم بودن طول و عرض جغرافیایی آن ها تعمیم داده است. در این مقاله پس از مروری به عصر بوزجانی ـ یعنی عصر زرین تمدن اسلامی که ریاضیات کاربردی را متداول کرد...

¯ چکیده زمینه : پرولاکتین یکی از هورمونهای مهم پستانداران است که گیرنده آن در بسیاری از سلولها تشخیص داده شده است. برای سنجش گیرنده پرولاکتین از دو روش رادیولیگاند و بافت شیمیایی استفاده میشود. هدف : مطالعه به منظور تولید کنژوگه fitc- پرولاکتین و ارزیابی توانایی اتصال این کنژوگه به گیرنده پرولاکتین انجام شد. مواد و روشها : در این مطالعه تجربی fitc در محیط قلیایی به پرولاکتین متصل شد. کنژوگه fit...

¯ چکیده زمینه : عوامل متعددی در انفجار دیگهای بخار لوله آتشی مؤثرند که شناسایی، ارزیابی و رتبهبندی آنها با استفاده از یک روش تجزیه و تحلیل دقیق میتواند راهنمای کارشناسان مجری برنامههای ایمنی باشد. هدف : مطالعه برای تعیین عوامل مؤثر در وقوع انفجار ناشی از سوخت، تعیین احتمال وقوع آن و رتبهبندی رویدادهای پایهای انجام شد. مواد و روشها : این مطالعه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل درخت خطا در سالهای ...

جناس، آوردنِ واژگانی است همگون در لفظ، با معناهایی غیر همگون. قید لفظ، هم­زمان هم به گفتار و هم به نوشتار اشاره دارد. به بیانی دیگر، جناس هم صنعتی است موسیقایی و هم خوش­نویسانه. بر بنیاد قاعدۀ «جنس رود سوی جنس»، کلمات نیز ناخودآگاه، هم­جنس خود را می یابند و با هم می نشینند و این، شیرین ترین جناس­هاست. اگر دو لفظی که در معنا با یک­دیگر مختلف است، در شش چیز (نوع حروف، تعداد آن­ها، شکل و هیأت و حرک...

یکی از مباحثی که در شعر معاصر، بویژه در این چند دهه اخیر، مورد توجه اهل تحقیق قرار گرفته و آثاری ارزش مند بدنبال داشته است، مبحث «نقد ادبی» است. در انواعی که برای نقد ادبی برشمرده اند، نوعی از نقد به نام «نقد اجتماعی» مطرح است که در آن منتقد با روی کردی اجتماعی و مسؤولانه، بویژه از منظر «ادبیات ملتزم» یا «متعهد»، به آسیب شناسی جامعه می پردازد و بر آن است تا با بیان واقعیت های تلخ جامعه و دردهای...

بی تردید یکی از قدرت مندترین موضوعات شعر رودکی که به شکل ویژه و چند سویه رخ می نماید «مرگ» است. انگاره و تلقی رودکی از مرگ انگاره ای حکیمانه است. جدای از آن که مسأله مرگ در مراثی با دریغ و بصراحت عنوان و تبیین می گردد، این نگاه به مرگ و یادکرد هماره آن در رودکی شکلی از تفکّر خیامی را پدید می آورد که در آن دعوت به شادخواری و خُردانگاشتن جهان و غمان، تم اصلی و تکرار شونده است. افزون بر آن تجلی مرگ ...

آن چه هنر حافظ را به صورتی متمایز و غیرقابل تعبیر نشان می دهد، سنخیّت لفظ و معنی و پوشیدگی نجیبانه  مشترکی است که در نسوج آن دو حلول کرده است. مفاهیم و معانی بدیع و بلندی که پرده نشین ضمیر اوست در قالب الفاظی حلول کرده است که غالباً جانشین پذیر نیست. نه لفظ عایق معنی است و نامحرم و نه معنی رَمَنده و گریزان از لفظ و قالب. گویی الفاظ و معانی در دیوان این گوینده بزرگ، پیوندی ذاتی دارد. در این نوشته کو...

با پیروزی انقلاب مشروطه، روزنامه نگاری از انحصار دربار خارج شد و شیوه متکلف آن در انزوا قرار گرفت. به این ترتیب هم زمان با خارج شدن زبان به عنوان ابزار قدرت از سلطه دربار، آزادی بیان نیز دوران کوتاه درخشش خود را آغاز کرد. ده خدا که از بزرگ ترین نویسندگان و ادبای عصر خود بشمار می رفت، در مبارزه سیاسی به ابزار زبان و قلم توسّل جست. او گونه های زبانی موجود در فضای جامعه را در نثر خود معرفی کرد و در...