درباره قرائت قرآن توسط حائض، به طور کلی دو نظر از سوی فقها مطرح شده است. نظر رایج و پرطرف دارتر این است که قرائت قرآن توسط حائض در ایام حیض ممنوع و حرام است. در مقابل این نظر، قول دیگری قرار دارد که قرائت قرآن را در ایام حیض توسط حائض جایز می­ داند و طرف داران این قول برای اثبات نظریه خود، به دلایلی نقلی از جمله عموم آیات وارده درباره امر به قرائت قرآن و روایات و نیز دلایل عقلی استناد نموده­ ان...

سابقه و هدف: طب سنتی ایران که بخشی از میراث علمی و تاریخی کشورمان است دارای دستورات و تدابیر خاص است که نشان می­دهد ایرانیان نه تنها در زمان‌های گذشته از پایه‌گذاران  دانش پزشکی بوده­اند، بلکه پس از ظهور اسلام و در جریان شکل­گیری تمدن اسلامی نقش مهمی در رشد دانش پزشکی داشته­اند. در این میان انتقال علمی یافته­­های طب سنتی به طب نوین در فرآیندی کاملاً علمی تجربی از وظایف  بسیار خطیری است که به عهد...

اثبات تجرد نفس یکی از مباحث کلیدی در حوزه فلسفه اسلامی است. با توجه به آن که دانشمندان مسلمان، عموماً احادیث پیشوایان دینی خود را به عنوان گزاره‏هایی صادق پذیرفته‏اند، «استشهادات نقلی» مورد توجه قرار می‏گیرد. این مسأله در آثار صدرالدین محمد شیرازی پررنگ‏تر می‏نماید؛ وی به عنوان حکیمی متأله، سعی داشته «استدلالات عقلی» و «استشهادات نقلی» را در کنار هم مورد توجه قرار دهد. در این مقاله با بررسی اعت...

در ادب شفاهی ایران، از راویان روایات حماسی، در سده‌های هشتم به بعد، با نام قصه‌خوان و دفترخوان و در سه سدة اخیر با نام نقال یاد شده است. منبع منظومه‌های حماسی پس از سدة نهم نیز بیشتر روایات این قصه‌خوانان و طومارهای آنها بوده است. در این جستار، نسبت بین جنبة نمایشی معرکه‌گیری قصه‌خوانان و ساختار روایی  این حماسه‌ها (بر مبنای مطالعة موردی) بررسی و این نتیجه حاصل شده که در این آثار، نوعی «ساختار ...

یکی از مسائلی که از آغاز موردِتوجه اسلام بوده، تنظیم اصول و قواعد ارتباطات انسانی است. روابط میان ملل مسلمان و غیرمسلمان بخشی از این حوزۀ گسترده است. این روابط براساس دلایل عقلی و نقلی برمدار اصولی چون «قسط» و «نفی سلطۀ کافر بر مسلمان» استوار است. دراین‌میان، برخی فقیهان تلقی اثباتی از اصل «نفی سبیل» درکنار بُعد سلبی آن را با عنایت به برخی از مستندات نقلی آن همچون روایت «الإسلام یعلوا ولایعلی علی...

مسئله حدوث و قدم عالم، همواره منشأ منازعات بسیاری میان متکلمان و فیلسوفان اسلامی بوده است. در این میان، فیلسوفان اسلامی متقدم به قِدَم عالم قائل بودند و متکلمان که به حدوث زمانی جهان معتقد بودند، به زمانی مقدم بر عالم نیاز داشتند. برخی از آنان در تبیین حدوث زمانی، زمانی را فرض کردند که ویژگی‌های زمان واقعی را نداشته باشد و آن ‌را زمان موهوم نامیدند. متکلمان در اثبات زمان موهوم به بعضی از آیات و ر...

یکی از تحولات مهم در منطقه خاورمیانه، پیدایش و رشد بی‌رویه گروه‌های تندرو سلفی و تکفیریِ به‌ظاهر مسلمان، با نام وهابیت یا داعش است. یکی از مهم‌ترین اعتقادات این گروه‌ها، تکفیر و شرک دانستن عبادت در کنار مقابر می‌باشد. آنها براساس این اعتقاد غلط، به تخریب مقابر بزرگان دین و اولیای الهی می‌پردازند و نمازگزاران در مقبره‌ها را مشرک می‌خوانند. این مقاله با مطالعه‌ای اسنادی ـ تحلیلی در منابع معتبر اهل...

   پرسش از چیستی نفس ناطقه و ویژگی‌های آن، از مهم‌ترین مبانی معرفت و تربیّت اخلاقی انسان است که با رویکرد‌های علمی، فلسفی، عرفانی، اخلاقی، کلامی، دینی و غیر آن، موردتوجه بوده است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی دیدگاه فخرالدین رازی در مسأله‌ی چگونگی اختلاف نفوس ناطقه پرداخته شده است. فخررازی حقیقت انسان را نفس و آن را موجودی مجرّد می‌داند، وی با استناد به دلایل عقلی و نقلی، بر آن است...

بحث از تجرد نفس انسانی یکی از مهم‌ترین مباحث در انسان‌شناسی است. در این نوشتار، این مقوله از دیدگاه مؤسس حکمت متعالیه، صدرالمتألهین، و یکی از پیروان مکتب فلسفی او، امام خمینی، مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده پس از ذکر مباحث مقدماتی، براهین تجرد نفس را در دو حوزة «براهین عقلی» (در هشت برهان) و «براهین نقلی» (در 5 برهان) مورد بحث قرار داده است. امام خمینی در براهین عقلی بیشتر بر نظ...

چکیده تفسیر قرآن پیوسته از دریچه نگرش های متفاوت نظر شده است، به طوری که کاوش در هر یک از این رویکردها می تواند در بهره گیری صحیح از تفاسیر،سودمند باشد. این نوشتار با عنوان بررسی روش تفسیری« عقود المرجان فی تفسیر القرآن»،اثر سید نعمت الله جزایری ، در این مسیر گام بر می دارد و با استفاده از روش کتاب خانه ای و به کارگیری نرم افزار های قرآنی شکل گرفته است. در این پژوهش ساختار،مبانی،اصول ، قواعد و...