چکیده معماری شهر دزفول از دو جهت قابل بررسی است: 1- کاربرد خاص ومنحصر به فرد آجردر بناها 2- ویژگی های خاص معماری و چگونگی شکل گیری بافت شهری مورد اول خود شامل 2 بخش زیر است: 1- کاربرد کالبدی (استحکامی) آجر: با استفاده از تعداد وشکل ترکیبی و احیاناً خرد کردن آجرها 2- کاربرد تزئینی: شامل گره کاری، فریز و خوون چینی که در این پژوهش به صورت جامع به مقوله خوون چینی پرداخته خواهد شد. شهر دزفول...

در سده های اولیه اسلامی یعنی در آن روزگارانی که بخش عمده ای از ایران زمین به وسیله خلفای عباسی اداره می شد و حکومت های ایرانی، صفاری و سامانی قدرت و توان مقابله با خلفای بغداد را نداشتند ظهور دیالمه موهبتی بود که پروردگار بزرگ به این ملت نجیب و کهنسال ارزانی داشته بود. با ورود آل بویه تحولات فرهنگی و هنری بسیاری در ایران و بخصوص در اصفهان صورت گرفت، از جمله ساخت بنا یی مانند مسجد جورجیر را می ...

معماری دورۀ قاجار را معماری خانه سازی و یا معماری خانه های مسکونی نامیده اند. در این دوره  به علت افزایش جمعیت شهرنشینان، ساخت و ساز معطوف به ایجاد سرپناه و خانه برای مردم تازه وارد به شهر شد. در پی تحول سبک معماری در احداث خانه ها، کم کم اصلی ترین مفهوم فکری و کالبدی معماری ایرانی یعنی درون گرایی، جای خود را در شکل گیری خانه ها به برون گرایی میدهد. تزیینات معماری در این دوره وضع نازل تری را ن...

تلاش‌های فرهنگی و سیاسی شیعیان با سقوط خلافت عباسی و روی کار آمدن ایلخانان از نیمه دوم سده هفتم هجری رنگ و بوی دیگری یافت. سیاست تساهل و تسامح مذهبی بر گسترش تألیفات شیعی افزود. یکی از آثار این عصر که شناخته شده است غرر الاخبار و درر الآثار تألیف حسن‌بن محمد دیلمی است. مقصود دیلمی در این اثر اثبات امامت علی(ع)، تبیین اصول و باورهای  شیعه و ترویج این مذهب است. تحلیل‌های به ظاهر...

معماری دورۀ قاجار را معماری خانه سازی و یا معماری خانه های مسکونی نامیده اند. در این دوره  به علت افزایش جمعیت شهرنشینان، ساخت و ساز معطوف به ایجاد سرپناه و خانه برای مردم تازه وارد به شهر شد. در پی تحول سبک معماری در احداث خانه ها، کم کم اصلی ترین مفهوم فکری و کالبدی معماری ایرانی یعنی درون گرایی، جای خود را در شکل گیری خانه ها به برون گرایی میدهد. تزیینات معماری در این دوره وضع نازل تری را ن...

سردر جورجیر تنها باقیمانده ی مسجد جورجیر و از آثار شاخص آل بویه است. این سردر هم اکنون در جبهه ی شمال غربی مسجد حکیم واقع در اصفهان است. تزیینات سردر جورجیر تلفیقی از آجر و گچ بوده که شیوه ی اجرای این تزیینات در سراسر آن یکسان نیست. این امر سبب شده است تا احتمال اجرای تزیینات در دوره های متفاوت وجود داشته باشد. فن شناسی سردر جورجیر می تواند درک صحیحی از تزیینات اصیل آل بویه ارائه دهد. بنابراین ...

موضوع پژوهش حاضر بررسی عشق در نخستین آثار مستقل عارفان ایرانی است. احمد غزالی، رسالة سوانح العشّاق را به‌عنوان نخستین اثر مستقل در این زمینه از خود به‌جای گذاشته است. وی در این رساله، مسائل پیرامون عشق را با دیدگاهی روان‌شناسانه با زبانی ادبی بیان کرده است. در قرن چهارم هجری، ابوالحسن دیلمی، عارف خوش‌قریحة ایرانی کتاب عطف الألف المألوف علی اللام المعطوف را در این باب به زبان عربی نگاشته بود که ا...

مجموعه گنجعلی¬خان در کرمان که از زیباترین نمونه های معماری و تزئینات عصر صفوی در ایران می باشد، شامل میدان وسیعی است که به سرای گنجعلی¬خان مشهور است. بناهایی مانند کاروانسرا، مسجد، حمام، آب انبار و ضراب¬خانه در چهارگوشه میدان قرار دارند و گرداگرد میدان را بازار احاطه کرده است. هریک از بخش¬های این مجموعه به نوبه خود اثری ارزشمند از معماری و انواع تزیینات دوره صفوی را به نمایش گذاشته است. کاروانس...

شاهنامه رشیدا با 93 نگاره بدون رقم، متعلق به قرن یازده ه.ق محفوظ در موزه کاخ گلستان، یکی از شاهنامه‌های مهم دوره صفویه به‌شمار می‌رود. خوشنویسی و نگارش زیبای آن به عبدالرشید دیلمی منسوب بوده؛ ازاین‌رو به شاهنامه «رشیدا» معروف شده است. به‌دلیل اینکه این شاهنامه امضا و شناسه‌ای ندارد، این مقاله به بررسی شیوه‌های شکل‌گیری در نگاره‌ها پرداخته و همچنین هنرمندان آن را شناسایی و معرفی کرده است. سؤال ...