نزول دفعی قرآن جزء مباحثی است که قرآن پژوهان از دیرباز به آن توجه کرده اند و در هر دوره ای، موافقان و مخالفانی داشته و دارد. علامه طباطبایی، یکی از طرفداران نزول دفعی قرآن، تلاش کرده است با تفسیر قرآن به قرآن این نظریه را تبیین کند؛ اما آیت الله معرفت این دیدگاه را نقد کرده است؛ ازاین رو، تلاش کرده ایم با تبیین آیت الله جوادی آملی از دیدگاه علامه، این نقدها را واکاوی کنیم. این نوشتار کوشیده است...

چکیده محکم و متشابه از مهم‌ترین مباحث علوم قرآنی است. پژوهش‌های آیت الله معرفت در این مبحث دارای نوآوری‌هایی است؛ اما با این حال، ملاحظاتی بر دیدگاه‌های ایشان وجود دارد. در مقاله حاضر، این ملاحظات در پنج محور معنای اصطلاحی متشابه، انواع تشابه، معنای تأویل متشابه، علت وجود متشابه در قرآن و معانی تأویل قرآن مطرح شده است. مهم‌ترین ملاحظات مطرح شده این است که ظهور آیه هفتم آل عمران تشابه شأنی را بر...

 گفت‌وگو با آیت اللَّه محمد هادى معرفت درباره شخصیت علامه، اهمیّت تفسیر المیزان، انگیزه تألیف این اثر و روش تفسیرى علامه است. آیت‌اللَّه معرفت معتقد است علامه طباطبایى همچون تفسیر المنار، به انگیزه تبیین نگرشهاى تربیتى و اجتماعى قرآن در سایه مکتب اهل بیت (ع) در کنار دیدگاه‌هاى دیگر قرآن، به سمت وسوى تفسیر جامع حرکت کرده است. نوآورى‌ها، در این تفسیر فراوان است. علامه برخلاف نظر آیت‌اللَّه خویى معتقد اس...

نقد و بررسی کتاب تاریخ قرآن آیت ا.. معرفت در دو بخش اصلی صورت گرفته است. در بخش اول به عنوان بررسی غیر مستقل، نحوه عرضه تعریف و تعداد و ترتیب موضوعات اصلی تاریخ قرآن مورد بررسی قرار گرفته است این موضوعات به ترتیب عبارتند از: تاریخ ارتباط، تاریخ انتقال، تاریخ حفظ و نگه داری، تاریخ سازماندهی، تاریخ کیفیت تلفظ و تأثیر لهجه ها، تاریخ اصلاح شیوه نگارش، تاریخ ترجمه. در بخش دوم هر یک از هفت موضوع اصلی...

چکیده: در ارتباط با قرآن کریم، دانشی به نام علوم قرآنی شکل گرفته است که برخی از قرآن پژوهان در کتاب های مستقل بدان پرداخته اند، از جمله سید محمدباقر صدر در کتاب «المدرسه القرآنیه»، محمدهادی معرفت در کتاب «التمهید» از این علوم بحث کرده اند. از دیدگاه شهید صدر، وحی ارتباطی است مرموز و پنهان از درک و احساس دیگران که بین خدا و پیامبر صورت می گیرد؛ و وحی قرآنی دارای نزول دفعی در ماه رمضان و نزول تد...

قرآن کریم تمام آموزه های خود را در قالب معیار های الفاظ بشری و کاملاً قاعده مند و معنا دار، در اختیار بشریت قرار داده است. خداوند در قرآن تمام مفاهیم والای هدایتی را در قالب الفاظ عربی بر پیامبر نازل نمود. این کتاب بوسیله ی اعجاز و اشاره هایی که به صفات خود: دارا بودن محکم و متشابه و تاویل داشتن آیات، کرده، ما را به لایه های معنایی الفاظش آگاه کرده است. از آنجاییکه مخاطبین این کتاب مختلفند و هدف...

انسان کامل مثل اعلای الهی و آیت کبرای او است که بر صورت حق آفریده شده و کلید معرفت است. از نظر ابن عربی، انسان ثمرة وجود و کمال عالم کونی و غایت حرکت وجودیه و ایجادیه است. اول است به قصد، آخر است به ایجاد. قلب انسان کامل، آیینة تجلیات ذاتیه و اسمائیه است. از نظر مولانا، کاملان، نایب حق‌اند در روی زمین و سایه و ظل اویند. مرآة حق و آیة تمام‌نمای هستی که رابطه اش با حق بی‌واسطه است و از این جهت رو...

در این پژوهش، نگاهی تطبیقی بر مبانی فلسفه ی سیاسی دو مکتب غربی و اسلامی از میان منتقدان لیبرالیسم داشته ایم. جامعه گرایان متشکل از مایکل سندل، السدیر مک اینتایر و چارلز تیلور نمایندگان طیف غربی، و آیت الله مصباح یزدی به عنوان یک اسلام گرای سنتی نماینده ی منتقدان مسلمان این مکتب درنظر گرفته شده اند. مبانی فلسفه ی سیاسی جامعه گرایان و آیت الله مصباح یزدی در سه محور انسان شناسی، معرفت شناسی و نگرش...

انسان کامل مثل اعلای الهی و آیت کبرای او است که بر صورت حق آفریده شده و کلید معرفت است. از نظر ابن عربی، انسان ثمرة وجود و کمال عالم کونی و غایت حرکت وجودیه و ایجادیه است. اول است به قصد، آخر است به ایجاد. قلب انسان کامل، آیینة تجلیات ذاتیه و اسمائیه است. از نظر مولانا، کاملان، نایب حق‌اند در روی زمین و سایه و ظل اویند. مرآة حق و آیة تمام‌نمای هستی که رابطه اش با حق بی‌واسطه است و از این جهت رو...

دو کتاب التفسیر و المفسرون ذهبی و التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب معرفت به معرّفی روشهای تفسیری، تاریخ تفسیر و معرّفی تفاسیر و مفسّران پرداخته اند. بررسی و شناخت روش تفسیر به رأی، روش تفسیر اثری، بحث ها و روش های تفسیری مرتبط با آنها، آفات و ضعفها، تفسیر و تأویل، نظرات این دو نویسنده درباره آنها هدف اصلی ما در این پژ‍وهش است. در فصل اوّل، به زندگی آیت الله معرفت و دکتر محمّد حسین ذهبی و نواندیشی...