روز و شب، سفید و سیاه، تاریک و روشن، ما در جهانی زندگی م یکنیم که بر پای هی این تضادها استوار است! نیک و بد، زشت وزیبا...! در آیین های ایران باستان این تضاد معانی گسترده و عمیقی یافته، تا آ نجاکه در آیین زرتشت )سپنتا مینو و انگره مینو( 1 به صورت عنصری واحد، آفرینش را بنا نهاد هاند. جدال شیروگاو یکی از قدیمی ترین نقوش بکار رفته در هنر ایران می باشد.نگارندگان با انتخاب دو اثر کشتن گاو در تخت جمشی...

ارامنه، آریایی و هم‌نژاد ایرانیان هستند که به جهت اعتقادی اشتراکات زیادی دارند، از جمله پرستش ایزدان مهر، اناهیتا و اهورامزدا که معمولاً در بلندی‌ها به نیایش آنان می‌پرداختند. رسم برپایی معابد برفراز کوه‌ها و تپه‌‌ها و تبدیل آن به کلیسا و صومعه‌های قرون اولیه مسیحی از این باورها برخاسته چنان‌که نمونه‌های آن در زیارتگاه‌های بی‌شماری بر تپه‌ها و کوه‌ها وجود دارد که پیشینة آنان به گذشته‌های دور و ز...

شاهکار عطار در خلق منطق الطیر توأم با تبیین مراحل هفت گانه طریقت موسوم به هفت وادی عرفان است.به این سیر تکاملی هفت مرحله ای، در آیین هایی همچون میترائیسم که قرن ها قبل از منطق الطیر پیروان زیادی داشته، اشاره شده است. این پژوهش در پی آن است تا جنبه های مشترک میان این دو فرایند هفت گانه را با مقایسه اندیشه های مستتر در اشعار عطار نیشابوری در منطق الطیر و بررسی رسوم و آیین های تشرف به میترائیسم، ب...

داستان سیاوش و سودابه، از شاهکارهای فردوسی است که در آن، شاهد رویارویی دو ابرقهرمانیم. تأمّل ژرف در این داستان ما را متقاعد می‌کند که بنیان آن بر تقابل عقل و عشق، عصمت و عصیان و در تحلیل نهایی غریزه و فرهنگ استوار است. براساس آیین زرتشت، خیر و شر، در روزگاران نُه هزار سالة گمیزشن، همواره با هم درگیرند، امّا با لحاظ نگرة مذهب مهر (میتراییسم) آن دو، در عین حال که در نمود با یکدیگر می‌ستیزند، بودی یگ...

چکیده آیین مهر (مهرپرستی) از کهن ترین آیین های هند و ایرانی است که از ورود آریایی ها به ایران تا قرن ها بعد و حتی تا امروز، نشانه هایی از آن در ساختار فرهنگی و اجتماعی ایران به چشم می خورد. مهرپرستی در ایران و سرزمین های پیرامون آن، مبتنی بر بن مایه های منطبق با اندیشه قومی و محلی به حیات فرهنگی و اجتماعی خود ادامه داد. با توجه به شواهد و آثار باقی مانده، از حضور این آیین در دوره های مختلف ای...

روز و شب، سفید و سیاه، تاریک و روشن، ما در جهانی زندگی م یکنیم که بر پای هی این تضادها استوار است! نیک و بد، زشت وزیبا...! در آیین های ایران باستان این تضاد معانی گسترده و عمیقی یافته، تا آ نجاکه در آیین زرتشت )سپنتا مینو و انگره مینو( 1 به صورت عنصری واحد، آفرینش را بنا نهاد هاند. جدال شیروگاو یکی از قدیمی ترین نقوش بکار رفته در هنر ایران می باشد.نگارندگان با انتخاب دو اثر کشتن گاو در تخت جمشی...

راز آمیزترین و شگفت‌ترین ماجرای مهر، پیکار با گاو نخستین است. میترا با کشتن گاو ازلی و جـاری کردن خونش به شکوفایی و آفرینش ِ سودمند زمین کمک می‌کند. این اندیشۀ بنیادی آیین مهر بسیاری از مذاهب و فرهنگ‌ها را تحت تاثیر خود قرارداد. باور بـه قربانی برای رهایی از نیروهای شر و اهریمنی به‌منظور دستیابی به برکت درگذر زمـان به شکل‌های مختلف همراه همیشگی مردمان فلات ایران گردیده است؛ به همین منظور گـاهی ا...

 مهر یا میترا یکی از ایزدان دین زرتشت است که گاهی نماد آتش و اهورامزدا، یا خورشید است که فلسفة اشراق و نور و نعمت را نشان می‌دهد. رازآموزترین و شگفت‌ترین ماجرای مهر، پیکار با گاو نخستین است. میترا با کشتن گاو ازلی و جاری کردن خونش به شکوفایی و آفرینش سودمند زمین کمک می‌کند. باور به قربانی برای رهایی از نیروهای شر و اهریمنی به منظور دستیابی به برکت درگذر زمان به شکل‌های مختلف همراه همیشگی مردمان...

فتوت واژه­ای عربی و در زبان فارسی به معنی جوانمردی است و فتی از نظر لغوی «جوان» است و به معنی کسی است که به کمال فطرت و آنچه کمال اوست رسیده باشد. با توجه به شواهد موجود و مقایسۀ فتوت در آیین مهر با فتوت پس از اسلام به نظر می­رسد آیین جوانمردی پیش از اسلام نیز در ایران رایج بوده است. نوشیدن جام آب و نمک شبیه به مراسم مهرورزان است که در مراسمی آیینی، تازه‎واردان با نوشیدن جام شراب و خوردن نان، «...

در این مقاله اسطورة فریدون و تغییر و تحولات آن در گذر زمان و زمینه‌های مختلف دینی با توجه به منابع قبل و بعد از اسلام بررسی شده استوضمن مقایسة فریدونو کارهای او با بعضی از شخصیت‌های اسطوره‌ای ودایی و آیین میترا و ارتباط آنها با نمادهای باروری، نشان داده می‌شود کهکار‌ویژة اینپهلوان اژدهاکش اوستا، کار‌ویژة خدایان باروری و بارندگی است.در متون بعد ازاسلام گرچه فریدون کار‌ویژه و چهرة خدایی خود را تا...