قرن پنجم هجری به دلیل تقویت مجدد خلافت، تسلط سیاسی و نظامی ترکان مهاجم (سلجوقیان)، تقویت و تداوم نقش آفرینی فقهای سنی، کشیده شدن اختلافات مذهبی در میان مردم، تعمیق ایستایی فرهنگی در جامعه از طریق ترویج تفکرات اشعری و به حاشیه راندن عقل گرایان، دوره ای سرشار از تحولات عمیق اجتماعی و فرهنگی و قرنی پر فراز و نشیب در تاریخ ایران است. در این قرن به دلیل سیاست های ظالمانه ی اقتصادی سلجوقیان (ترویج نظ...

از آنجائیکه دوره عباسی از پربارترین دوره های ادب عربی بشمار می آید، تحقیق وبررسی در ادبیات این دوره نیز بالطبع امری مفید و با ارزش خواهد بود .زنان رکن اساسی هر جامعه بشمار می آیند و آشنایی با موقعیت و جایگاه زن در هردوره ای از جمله ضروریات به شمار می آید . در این راستا، دواوین شعراء، حائز اهمیتفراوانی خواهند بود . زیرا که در باب جلوه گاه زن در شعر و ادبیات، کتب تاریخی از دادن هرگونه تصویر واضحی...

در باره اولین جمع آوری مصحف، پس از رحلت رسول اکرم6، دو دیدگاه اصلی وجود دارد که مبتنی بر دو دسته از روایات است: نخست، دیدگاه مشهور و چه بسا اتفاق شیعی، از جمله آیهالله معرفت; که این جمع را به امیر مؤمنان7 نسبت می دهد و دوم، دید گاه مشهور اهل سنت که آن را به ابو بکر نسبت می دهد و سعی می کند روایات مربوط به مصحف امیر مؤمنان را مخدوش جلوه داده و یا به توجیه آنها بپردازد. این مقاله به بررسی روایات ...

این پژوهش به ترجمه و شرح اشعار پنج تن از شاعران عربی سرای ایرانی ، از کتاب ارزشمند "دمیه القصر وعصره اهل العصر" تالیف ادیب نام آور ایرانی دراواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری " ابو الحسن باخرزی" از ادیبان و کاتبان عصر سلجوقی می باشد وی کتاب" دمیه القصر"را به تقلید از یتیمه الدهر ثعالبی به نگارش در آورده است . در این رساله سعی بر آن شده که نمونه آثار منثور و منظوم پنج تن از شاعران و ادیبانی ک...

در باره اولین جمع‌آوری مصحف، پس از رحلت رسول اکرم6، دو دیدگاه اصلی وجود دارد که مبتنی بر دو دسته از روایات است: نخست، دیدگاه مشهور و چه بسا اتفاق شیعی، از جمله آیةالله معرفت; که این جمع را به امیر مؤمنان7 نسبت می‌دهد و دوم، دید گاه مشهور اهل سنت که آن را به ابو بکر نسبت می‌دهد و سعی می‌کند روایات مربوط به مصحف امیر مؤمنان را مخدوش جلوه داده و یا به توجیه آنها بپردازد. این مقاله به بررسی روایات...

ابومحجن ثقفی از شعرای مخضرمی است که دو عصر جاهلی و اسلام را درک کرد و از باده نوشانی بود که بدین خاطر بارها حد شرعی بر او اجرا شد و با شرکت در فتوحات در زمان خلیف? دوم و جنگ قادسیه جهت گسترش دین اسلام در ایران، اشعاری در تفاخر به رشادت های خود و قبیله اش و رثاء همرزمانش سرود که به اشعار فتوح شهرت یافته است. قطعه هایی که از اشعار او به دست آمده(حدود100 بیت)شامل سروده های جنگی، تفاخرات قبیله ای ...

عمرو بن خالد واسطی معروف به «ابو خالد واسطی» و «عمرو بن ثابت بن هرمز» مشهور به «عمرو بن ابی المقدام» دو تن از راویان حدیث در قرن دوم هجری اند. در بارۀ گرایش فکری این دو تن، بین رجالیان امامی اتفاق نظر وجود ندارد. مقالۀ حاضر می کوشد گرایش فکری این دو را با تکیه بر قراین تاریخی معلوم سازد. یکی از ملاک های مهمی که به این منظور به کار گرفته می شود، توجه به محتوای اخباری است که از اینان نقل شده است....

چکیده نصر حامد ابو زید، متفکّر مصری، در کتاب هایی که در زمان اقامتش در مصر نوشت، کوشید با اتّکا به نظریة خیال در صوفیه، تبیینی طبیعی و غیرمتافیزیکی از وحی ارائه کند؛ چه آن­که او از تبیین های فراطبیعی نسبت به امور دینی پرهیز داشت. بدین منظور، او از مقایسة نبوّت و کهانت بهره برد، تا آن را از جهت فرهنگی مقبول و آشنا معرفی نماید. چنین نگرشی به ماهیت وحی، با اشکالاتی مواجه است. نخست آن­که از جهت فرهنگی...

ادبیات شیعه از موضوعات مهمی است که نیازمند بررسی دقیق است و در طول تاریخ در فشار و تنگنا بوده است، ادبیاتش آنگونه که شایسته است رشد آزادانه نداشته است و از جمله دوره ای که ادبیات شیعه توانست گام مهمی را بردارد دوران حکومت حمدانیان در شام بوده است. در این دوره و در زمان فرمانروایی سیف الدوله حمدانی دو شاعر بنام یعنی ابو فراس حمدانی و ابو طیب متنبی زندگی می کردند. این دو شاعر شیعه در دوران فرمانر...