مال و ثروت در زندگی اجتماعی مانند خون است در بدن انسان. همانطور که بقاء حیات، به گردش خون در تمام بدن بستگی دارد، بقاء حیات اجتماعی هم نیاز به مال دارد جعل الله لکم قیاما؛ منابع مالی اسلام در دوره های نخستین اسلام شامل خمس، زکات، جزیه، خراج و... بودند که به تعداد انگشت شماری در جامعه اسلامی و قوانین آن نمود داشتند. اما چون در هریک از دولت ها تمام سعی دولت مردان این بود که توان مالی دولت را افزا...

پژوهش حاضر درباره ی مالکیت ارضی در ایران دوره ایلخانی است؛که تصویری از اوضاع اقتصادی و اجتماعی آن زمان را نشان خواهد داد مالکیت ارضی با ورود مغولان به ایران و شکل گیری حکومت ایلخانی دستخوش تغییرات و تحولات بسیاری شد بر این اساس بررسی این تحولات پس از حمله مغول تا فروپاشی دولت ایلخانی موضوع پژوهش حاضر است.قبایل مغول در ابتدا شکارچیان بیشه نشین و شبانان استب بودند که کار اصلی آنان شکار و ماهیگیری...

سلجوقیان پس از ورود به ایران با مدیریت نخبگان ایرانی، هویت قبیله‌ای خویش را با ایجاد سپاه ثابت و ساختار دیوانی منظم، به یک امپراتوری قدرتمند تغییر دادند. خواجه با احیای سنت دیرینة اقطاع‌داری و واگذاری حکومت ولایات مرزی به غلام ـ امیران، دو نهاد نظامی و اقتصادی ـ اقطاع ـ را به هم پیوند داد تا علاوه بر تحدید گسترة حکومت و تسهیل ادارة آن، بر تأمین هزینه‌های نظامی هم فائق آید.ساختار حکومت سلجوقی از...

اسلام یک دین تمدنی و شهری است. بارزترین تأکید تاریخی بر شهری بودن اسلام، اقدام رسول خدا(ص) در نخستین سال هجرت برای پیاده کردن طرح جامع شهر یثرب بود. در حقیقت اسلام برای تحقیق اهداف اجتماعی و دینی خویش به شهر نیاز داشت. تاریخ اسلام سرشار است از مأموریت سکونت شهروندان و اقطاع اراضی و مرابطه (مرزبانی) در سرحدات کشور اسلامی که به تدریج به شهر تبدیل شدند. دو عاصمه عظیم اسلام بغداد و قرطبه اولی در شر...

کشاورزی یکی از پایه‌های اصلی ساختار اقتصادی جامعة ایران در دورة اسلامی بوده است؛ لذا اقدامات حکومت‌ها در زمینة کشاورزی و ایجاد ثبات و امنیت بر کار کشاورزی و بهبود آن تأثیر داشت. باتوجه‌به نقش نظام سیاسی در حیات کشاورزی جامعة ایران، بررسی سیاست‌های حکومت‌ها و رویکردهای آ‌نها در قبال اقتصاد کشاورزی حائز اهمیت است. سلسلة ترک­نژاد خوارزمشاهی (491-628ق) با شکست سلجوقیان (429-590ق) موفق شد قدرت را در...

صدور حکم عزل معاویه از استانداری شام، یکی از عمده ترین اقدامات امام علی در عرصه اصلاحات سیاسی بود که پیامدهای ناخواسته ای را به همراه آورد. معاویه که شام را اقطاع و تیول خود می دانست، نه تنها به رأی امام تمکین نکرد،که از بیعت با آن حضرت نیز خودداری ورزید. تمرد او در برابر خلیفه مسلمین، روابط میان شام و عراق را تیره کرد. در چنین شرایطی، معاویه با اتخاذ کدام راهبرد توانست در برابر امام مقاومت کند...

با روی کارآمدن امویان، تغییرات بسیاری در سیاست های خلافت اسلامی به وقوع پیوست؛ اصولا ًماهیت خلافت اموی، با سیره حکومت نبوی و خلفای راشدین نه تنها متفاوت بود، بلکه درتعارض نیز قرار می­گرفت؛ زیرا حکومت آنان مبتنی بر اشرافیت و ساختار نظام قبیله ای بود که ریشه در عصرجاهلیت داشت؛ گاهی نیز متأثر از سنت سیاسی سرزمینهای فتح شده بود. چنین نظامیبرای اداره­ی خود به ثروت بسیاری نیازمند بود و تنها راه کسب آن...

 میرزا محمّد علی خان  متخلص به سروش  (1228-1285ق)، از شاعران بنام دوره بازگشت ادبی به شمار می­رود که قصایدش تقلیدی از قصیده سرایان نامی دوره غزنوی است، تا آنجا که وی ملقب به فرخی قرن سیزده شده است. نمود واژگانی چون پاداشن، فریشته، آهو (عیب) و ایچ ؛ اصطلاحات دیوانی مثل اقطاع، پرّه، دبّوس و طغرا؛ اصطلاحات و افعال کهن همچون یله کردن، گسیل کردن، ژاژ، سهی، خستن، الفنجیدن و خوشیدن؛ حرف اضافه مضاعف، یای ...