وحدت موضوعی سوره های قرآن کریم، یکی از مباحثی است که در سالهای اخیر، تلاش های بسیاری از پژوهشگران حوزه علوم قرآنی را به خود معطوف کرده است و کوشیده اند تا به موضوع واحدی که در سراسر آیات سوره جریان دارد پی ببرند.لکن هر کشفی در این خصوص که تنها با تعقل واندیشه در آیات کریمه ویافتن نسبت آنها با هم بدون استمداد از روایات اهل بیت ? حاصل شده باشد، متقن نبوده و در زمره برداشت شخصی و تفسیر به رأی تلقی...

بررسی و نقد نظرات موافقان و مخالفان درباره وحدت غرض سوره ها است. نویسنده، پس از تبیین مفهوم وحدت غرض سوره ها به پیامدها و کارکردهای کشف اهداف سوره ها از جمله: مقابله با شبهه افکنی های خاورشناسان، آشنایی سریع و آسان با مفاهیم قرآن، معیاری برای حل اختلاف تفسیری، آشنایی با روش طرح معارف دینی در قرآن، فهرست بندی سوره ها، معیاری برای شناخت اسباب نزول های جعلی، تعیین معنای »بسم اللَّه« در هر سوره و ترج...

از بررسی اجمالی سوره های قرآن چنین بر می آید آیات زیادی بر پیامبر اسلام نازل گردیده که دارای ساختاری روایی - تصویری اند؛ به عبارت دیگر ویژگی های تصویری و تجسمی آیه ها، هم تراز جنبه های دیگرزبانی با تصویرسازی، ذهن خواننده را برای دریافت پیام  آیات آماده می سازند. تصویر حرکت ابرها، ظهور روشنایی، پایان تاریکی، لرزش زمین، گریختن مردمان، شکافتن آسمان، خروج محتویات از زمین، حرکت کشتی ها بر روی دریا، ...

در نگاشته پیشین با نام «وحدت موضوعی در ترازوی نقد» (نک: پژوهش‌های قرآنی، ش55-54، ص206) به تفصیل ضعف دلایل این نظریه بیان شد؛ علاوه بر ناتوانی دلایل ارائه شده، می‌توان افزود دلایل و شواهدی وجود دارد که اثبات می‌کند تلاش برای موضوعی واحد برای تمامی سوره‌های قرآن، امری ناممکن است؛ «ناسازگارى این نظریه با اسلوب حاکم بر قرآن»، «فقدانِ معیار و میزانی مطمئن و فراگیر»، «دشواری و صعوبت دست­یابى به غرضى و...

وحدت و انسجام مضمونی در قرآن رهیافتی نو در تفسیرنگاری معاصر است که آن را از سنت کهن تفسیر قرآن متمایز می‌سازد. در این رهیافت دغدغه مفسر تنها تفسیر واژگانی آیات قرآن نیست، بلکه می‌کوشد نشان دهد که میان آیات و سوره‌های قرآن یکپارچگی و انسجام محتوایی و ساختاری وجود دارد. با اینکه رگه‌هایی از این قبیل تلاش‌ها در آثار برخی مفسران پیشین نیز دیده می‌شود، اما تفاوت تلقی و انگیزه‌ها به تمایز اساسی میان ...

تفسیر قرآن به قرآن به عنوان یک روش تفسیری ویژه و دارای اصول و مبانی خاص، در قرن چهاردهم مورد استقبال مفسرانی چون علامه طباطبایی و عبدالکریم خطیب قرار گرفت و به عنوان صحیح ترین روش تفسیر قرآن شناخته شد. پژوهش حاضر که به بررسی تطبیقی روش یاد شده در تفاسیر این دو مفسر اختصاص دارد، می تواند از یک طرف گامی موثر در جهت شناساندن بهتر این روش و کشف مبانی و وجوه آن به شمار آید و از طرف دیگر، امتیازات رو...

قرآن کریم از نظر بعد زیبایی شناختی در میان همه ی کتاب ها بی نظیر است. نحوه ی چینش حروف، تک واژه ها، عبارت‎ها و آیه ها با وزن و آهنگشان، بیش ترین نقش را در آفرینش این پدیده بی بدیل هنری ایفا کرده است. در میان انواع تناسبی که بین الفاظ و معانی قرآن برقرار است؛ تناسب بین آیات یک سوره که در مواقع مختلف و گاه یکجا نازل شده اند بر این زیبایی افزوده است. پژوهش حاضر که به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتا...

پیچیدگی ابعاد مختلف زندگی بشر، نیازمندی های نوینی را در جامعه امروز پدید آورد، که پاسخگویی به آن نیازمند ارائه یک نگرش جامع و یکپارچه، نسبت به تمامی ابعاد وجودی انسان و زندگی او بود. اگرچه نگرش جامع نسبت به قرآن امری است که پیشینه آن را می توان از پدید آمدن علم تناسب تا نگرش وحدت موضوعی سوره های قرآن در دوران معاصر، رد یابی نمود، ولی لازم است تا در ادامه گام های تفسیری گذشته و پس از تلاش های ...