در مثنوی، غیب ارتباط و پیوند عمیقی با عالم شهادت دارد. از دیدگاه مولوی، غیب با آنکه صورت مجرّد دارد امّا نشانه ها و تأثیر آن را در عالم عینی می توان مشاهده کرد. قلمرو بی کران غیب در پهنۀ عالم عینی نیز حضور دارد و کلّ پدیده های عالم، دارای بُعد غیبی هستند و کمال و اعتبار خود را از بُعد غیبی خود کسب می کنند. مولوی غلبۀ غیب بر عالم شهادت و ارتباط آن دو را از طریق تمثیل در مثنوی نشان داده است. ارزش انسا...

اکثر دانشمندان شیعه معتقدند که ائمهr علم خویش را از طریق منابعی کسب کرده اند؛ لذا علم ایشان امری ذاتی و استقلالی نیست بلکه جنبۀ افاضی دارد. در روایات شیعه و سنی، دربارۀ تعدد این منابع، به تفصیل سخن گفته شده که برخی مانند الهام و تحدیث صرفاً جنبۀ ملکوتی دارند و بعضی دیگر از منابع مانند جفر و جامعه، علاوه بر بُعد ملکوتی، به نحو ظاهری و مکتوب نیز وجود دارند. در این مقاله، با تأمل در روایات، نتیجه گر...

معرفت مجموعه آگاهی های آدمی است که همواره متعلق به امری غیر از خود است؛ جز در یک مورد، یعنی معرفت های عرفانی که ورای حیث التفاتی اند؛ معرفت های آدمی یا حسی اند و یا مفهومی؛ اما دسته ای از معارف وجود دارند که از آنها می توان با عنوان معرفت های کشفی یاد کرد که بدون توجه به حیث التفاتی و بدون داشتن مصداقی در درون و بیرون، تحقق می یابند که همان معرفت های عرفانی اند. در این مقاله سعی شده است کمّ و کی...

از امامت و ولایت اهل بیت (ع) به عنوان مهم ترین رکن اسلام یاد شده است. از نظر شیعه امامت مقامی است الهی که در طول رسالت از جایگاه مهمی برخوردار است. از نگاه متکلمان شیعه امام حداقل دارای سه مقام والاست: 1. مقام علمی؛ 2. مقام معنوی؛ 3. مقام سیاسی. با صرف نظر از دو مقام معنوی و سیاسی، در باره مقام علمی و دامنه علم امام اختلافاتی میان متکلمان و محدثان شیعه وجود دارد. گروهی آن را محدود به حوزه دین ش...

نفس انسانی، در طی قوس صعود، بر مبنای حرکت جوهری و اشتدادی خود، به مرتبه ای دست می یابد که آماده ی دریافت انواع خطورات می گردد. قلب انسان به منزله ی آیینه ای است که صورت های ادراکات حسی یا آثار محرکات درونی در آن انعکاس می یابد و این صور گاهی به نحو تجدّد در قلب ظاهر می شود که آن را «فکر» می نامند و گاهی به صورت تذکر و یادآوری که آن را «ذکر» می گویند. اما تذکر وقتی است که قلب از ادراک امور خارجی ...

نفس انسانی، در طی قوس صعود، بر مبنای حرکت جوهری و اشتدادی خود، به مرتبه ای دست می یابد که آماده دریافت انواع خطورات می گردد. «خاطر» بر دو نوع است. دسته ای الهی است که از جانب خداوند بر قلب آدمی وارد می گردد که «الهام» نامند و دسته ای نیز از جانب شیطان بر قلب انسان فرود می آید که «القاء» نامند. گاهی الهامات قدسی با واسطه صورت می پذیرد و گاهی نیز بدون واسطه. در الهامات قدسی با واسطه، نیازمند وسائ...

هدف از انجام این مطالعه، تشریح یکی از رویکردهای نوین در عرصه رهبری، تحت عنوان رهبری بصیر می باشد. بدین منظور مفهوم چشم انداز که از مفاهیم محوری در رهبری بصیر است، مورد مطالعه قرار گرفته و ارتباط آن با بصیرت دهی و رهبری بصیر مورد بررسی نظری قرار گرفته است. روش مطالعه، مطالعه کتابخانه ای و گردآوری اطلاعات از طریق فیش برداری از منابع کتابخانه ای بوده است. در نتیجه تحلیل محتوای داده های گردآوری شده...

آپوکالیپس در لغت به‌معنای ادبیات مکاشفه­ای بوده و به عنوان یک سبک یا نوع ادبی در حوزه متون دینی و عرفانی مطرح است. پژوهش مذکور تلاش کرده است تا به روش توصیفی- تحلیلی و نیز با استناد به اشعار فارسی و عربی، داستان یوسف(ع) در قرآن کریم را براساس مفهوم آپوکالیپس و ارتباط آن با سبک­شناسی بررسی کند تا با رمزگشایی برخی از مفاهیم سمبلیک و تمثیلی آن، به بیان مشابهت سبک این نوع حکایت با عناصر داستان­های ...

نظریه‌های الهام(یا بنابر آنچه در سنت اسلامی« وحی»  شناخته شده است) به تبیین ارتباطِ میان خدا و واسطة انسانی در انتقال وحی می‌پردازند. زمانی که نظریه‌ای به مسئلة الهامی‌بودن یک متن مقدس (مثل قرآن یا کتاب مقدس) می‌پردازد، دو مسئلة عمده را کانون توجه خود قرار می‌دهد: الف) سازوکار الهام (چگونگی انتقال مطالب خداوند به واسطة انسانی) وب) محدودة الهام( این که چه میزان از مطالب موجود در یک متن مقدس، الها...