یکی از موضوعاتی که همواره بر سر آن بحث و مجادله بسیاری در میان صاحب نظران و تحلیلگران سیاسی وجود داشته است؛ وجود یا عدم استراتژی نظامی در ایران می باشد. عموماً به موازات افزایش تهدیدات علیه امنیت ملی ایران این اظهارنظرها شدت بیشتر به خود می گیرد. مجموع دیدگاه های مطرح شده در این باره را می توان در دو گروه دسته بندی کرد. گروهی که بر وجود استراتژی نظامی برای ایران در سراسر دوره پیش و به خصوص بعد ا...

در پی تحول ساختار نظام بین الملل، به واسطة فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، پرسش از روندهای اساسی ای که در دستور کار برنامه امنیت در سطح بین الملل قرار خواهد گرفت؛ مورد توجه بسیاری از تحلیلگران قرار می گیرد. نوشتار حاضر نیز با هدف ارایة پاسخی برای این سؤال نگارش یافته و نویسنده این فرضیه را مطرح می سازد که: برنامه امنیت نوین، دربردارنده دو دستور کار اصلی می باشد. دستور نخست ناظر بر محتوای برنامه قدر...

پرتاب نخستین ماهواره با نام اسپوتنیک در سال 1957، ترسیم کنندۀ ابعاد جدیدی برای رقابت­ها در عرصه بین­الملل به شمار می­رفت. بدین ترتیب آغاز عصر فضا بیش از هر چیز ضرورت به نظم درآوردن فعالیت­های نظامی و غیر نظامی را برای کنترل تسلیحاتی شدن این عرصه نمایان کرد. تدوین معاهدۀ 1967 فضا، موافقت­نامۀ نجات در 1968، کنوانسیون مسئولیت در 1973 و کنوانسیون ثبت در 1976 و دیگر اسناد بین­المللی، تحولات درخور تو...

در قرن حاضر یکی از مهمترین عواملی که جامعه بشری را با خطر و چالش جدی مواجه نموده ، تحریم های اقتصادی است تحریم هایی که اعمال آن ، اغلب به عنوان ابزاری جهت پیشبرد اهداف حقوق بشری و حفظ صلح و امنیت بین المللی توجیه شده ، اما مطالعه آثار ناشی از اعمال تحریم های اقتصادی بیانگر این واقعیت است که تحریم ها اغلب موجب وخیم تر شدن وضعیت حقوق بشر شده است. نظام حقوقی جدید بین المللی که مبتنی بر انسان محوری...

تداخل مفهومی میان امنیت، سیاست و استراتژی، همواره باعث ایجاد ابهام و وابستگی حوزه مطالعات امنیتی به حوزه های مطالعات سیاسی، استراتژیک و روابط بین الملل شده است. در این مقاله، با در معرض سؤال قرار دادن مفروضات ادبیات موجود در مطالعات امنیتی، تلاش می شود تا زمینه های برون رفت از این وضعیت مورد بررسی قرار گیرد. به اعتقاد نگارنده، برای حل مشکل تداخل مفهومی امنیت با سیاست و استراتژی و به تبع آن، برا...

نویسنده در تحقیق حاضر به دنبال شناسایی فرصت ها و چالش های احتمالی فراروی جمهوری اسلامی ایران در سه حوزه تحولات نظام بین الملل، امنیت انرژی و جنگ های آینده است. شناخت این فرصت ها و چالش ها در حوزه های مذکور بر اساس روندهای 2025 و همچنین سناریوسازی به شیوه دلفی انجام می پذیرد. نویسنده بر اساس چارچوب تئوریک مکتب کپنهاک تحولات نظام بین الملل و امنیت انرژی را به عنوان بستر فرآیند شکل گیری جنگ های آی...

حوادث 11سپتامبر منجر به تغییرات عمده ای در محیط امنیت بین المللی گردیده است، بسیاری این رویداد را حتی مهم تر از پایان جنگ سرد می دانند. حوادث مذکور با ایجاد تغییر و تحول در ساختار نظامبین الملل دولت های هژمون را به بازتعریف روابط با یکدیگر واداشته است. روابط ایالات متحده امریکا تحت تأثیر این حوادث با رقیب دوران جنگ سرد خود، روسیه وارد مرحله جدیدی شده است.در این نوشتار سعی می شود بر اساس نظریة ر...

معمای امنیت که با گسترش سلاح های مدرن اوج گرفته است و این معنی را به ذهن متبادر می کند که با افزایش امنیت یک کشور سایر کشورها روند ناامنی را سیر خواهند کرد و بیش از آنکه احساس امنیت ملی افزایش یافته باشد کاهش یافته است، یکی از دغدغه های اصلی کشورها در صحنه بین المللی بوده وهست. برقراری امنیت توسط دولت ها به عنوان کارگزاران اصلی حاکم بر روابط بین الملل صورت می گیرد، کارگزارانی که امنیت را به نما...

دیدگاه های نظری گوناگونی درباره جنگ، قدرت نظامی و امنیت وجود دارند که از منظری خاص و متفاوت به این مقوله می پردازند و هیچ یک به تنهایی پاسخ مناسبی به پرسش های مطروحه نمی دهند. در این نوشتار امنیت، جنگ و قدرت نظامی از دیدگاه نظریات کلان روابط بین الملل یعنی رئالیسم، لیبرالیسم و نظریه نظام جهانی بررسی شده و در کنار آنها دیدگاه سازه انگاران به عنوان نظریه پردازان مناظره چهارم در روابط بین الملل نی...

ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه و رقابت قدرت ها دکتر عنایت الله یزدانی تاریخ دریافت: 09/11/86 مرتضی شجاع تاریخ پذیرش: 25/02/87 چکیده بررسی طرح های راهبردی برای نظم جهانی حکایت از محوریت جایگاه خاورمیانه در تمامی این طرح ها دارد. تحلیل چرایی این موضوع به میزان زیادی با ژئوپلیتیک خاورمیانه مرتبط است که از دیرباز مد نظر محققان و دولتمران سیاسی بوده و امروزه ابعاد نوینی یافته است. در مق...