در ژئومورفولوژى شهرى عامل مهم توسعه مناطق شهرى، تغییر و تبدیل مصنوعى پوسته زمین و تأثیر فعالیت هاى انسانى بر پوسته، افزون بر عوامل طبیعى در نظر گرفته مى‏ شود. بنابراین رشد روز افزون شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت منجر به ساخت و سازهاى بدون برنامه ‏ریزى و تغییرات زیاد در ساختار فضایى به خصوص توسعه فیزیکى شهر در مکان هاى نامساعد طبیعى گشته است که لزوم هدایت آگاهانه و سازماندهى اساسى را مى‏ طلب...

مفهوم شبکه به نوعى مفهوم سیستم را در ذهن تداعى مى‏ کند. شبکه مجموعه ‏اى متشکل از نقاط و خطوط مى‏ باشد که انرژى و منابع را جابجا مى‏ کند. نقاط جاهایى هستند که منابع از آنها به خطوط تزریق و یا جمع آورى مى‏ شوند که به عنوان مثال مى‏ توان مدارس، ترمینال‏ ها، منابع و مخازن آب و... را نام برد. خطوط، اتصالاتى در شبکه هستند که نقاط را به هم متصل مى‏ کنند. هدف مقاله حاضر نشان دادن سه کاربرد عمده تحلیل ش...

عصر حاضر مى تواند نقطة عطف و آغاز دورها ى باشد که در آن مشارکت مردم در فرایند برنامه ریزى، تصمیم گیرى و آینده جامعه شهرى به سمتى سوق داده شود که در آن زمینه همیارى برنامه ریزان شهرو مردم در تهیه طرح ها و برنامه­هاى توسعه شهرى فراهم آید. با توجه به این امر، در این مقاله پس از بررسى اجمالى نظریه هاى مشارکت، عملیاتى کردن آن ها از طریق معرفى تکنیک هاى رایج و روزآمد در کشورهاى پیشرو در امر مشارکت، م...

به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگى مناطق شهرى براى پاسخ گویى به نیازهاى جامعه، دیدگاه و روندهاى برنامه ‏ریزى بخشى منجربه بروز مشکلات جدّى اقتصادى، اجتماعى، زیست محیطى و کالبدى در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهرى در محلات ناامن، غیربهداشتى و فاقد امکانات اولیه گزینه‏ هاى بسیار اندکى براى زندگى فراروى خود دارند. برهمین مبنا راهبرد توسعه شهر (CDS) توسط سازمان ائتلاف شه...

در شهر گوتنبرگ کشور سوئد، چهار فضاى عمومى شهر که الگوها و میکروکلیماهاى گوناگونى ارائه مى ‏دهند، به منظور ارزیابى اثر میکرواقلیم و وضع هوا برروى مردم در محیط ‏هاى عمومى شهر مطالعه شده ‏اند. روش تحقیق، چند رشته‏ اى و میان رشته‏ اى است و دانشمندانى از سه رشته معمارى، آب و هواشناسى، و روانشناسى را در برمى‏گیرد. این پروژه ‏ها که براساس یک مطالعه موردى مشترک در طول چهار فصل سال انجام پذیرفته است شام...

چشم‏ انداز شهرى بوجودآورنده اقلیم محلى معینى است که آن را از چشم انداز روستایى پیرامون متمایز مى‏ کند. مؤید این مطلب وجود جزیره حرارتى و نیز مطالعاتى است که نشان مى‏ دهد دماى شهر و روستا در طى شب هاى آرام و صاف بیش از 12 درجه سانتیگراد با هم اختلاف دارند. کاربری هاى اراضى مختلف درشهر، موزاییک هایى از مناطق گرم و سرد را بوجود مى‏ آورند. بطور نمونه، بین یک پارک و محیط ساختمانى مى ‏تواند بیش از 7 ...

این مقاله در پاسخ به کنسرسیوم دانشگاهى علوم اطلاعات جغرافیایى(UCGIS)(1) در تابستان 1999 آماده شد. هدف این چالش بازبینى موفقیت‌ها و استنباط‌هاى علم اطلاعات جغرافیایى مربوط به برنامه‌ریزى شهرى و منطقه‌اى مى‌باشد. این مطالعه پنج زمینه توزیع علم اطلاعات جغرافیایى را مشخص مى‌کند. توسعه پایگاه داده‌اى اطلاعات جغرافیایى براى تحلیل برنامه‌ریزى ادغام تکنولوژى‌هاى ژئوفضایى با مدل‌هاى شهر...

این مقاله گردآورى مباحثه اى از رابطة زیبایی شناسى و اکولوژى است که ارائه مدلى تأثیرگذار از زیبایی شناسى اکولوژیکى بر برنامه ریزى، طراحى و مدیریت منظر، از اهداف اصلى آن به شمار می رود. در همین راستا، ادراکات رایج و سؤالات بی پاسخ دربارة رابطة یادشده تشریح می شود که خود مشتمل است بر اهمیت زیبایی شناسى در چگونگى ادراک و تأثیرگذارى آن بر تغییرات منظر و راه هایى که زیبایی شناسى و اکولوژى به گونه هاى...

با وجود پیشرفتى که در کنترل آلودگى هوا در مکان هاى مخصوصى صورت گرفته است، نواحى شهرى شاهد افزایش نگرانی هاى زیست ‏محیطى از لحاظ آلودگى هوا هستند. کیفیت هوا یکى از نگرانى‏ هاى اصلى در این زمینه به شمار مى‏ رود. نتایج چندین تحقیق در این مورد بیانگر آن است که شکل شهر و توزیع کاربرى اراضى مشخص کننده موقعیت منابع انتشار آلودگى و الگوى ترافیک شهرى بوده و بر کیفیت هواى آن تأثیر مى‏ گذارد. در این مقاله...

رشد شتابان شهرنشینى و رشد کلان شهرها در کشورهاى در حال توسعه، حرکت اقتصاد امروز و فردا به سمت خصوصیات و خصلت‏ هاى شهرى، تحمیل شرایط زیست محیطى و جغرافیایى به جوامع و سمت‏ گیرى جهان به سوى نظامى یکپارچه، سبب شده است که ضرورت دانشى چند وجهى به نام مدیریت شهرى بیش از پیش احساس شود. رعد و برق و صاعقه دو پدیده بسیار جالب هستند که از دیرباز بشر در مقابل آنان بى دفاع و محکوم به شکست بوده است و مدت زیا...