در قران کریم و کتاب مقدس و بسیاری از داستان های اسطوره ای به امر خلقت و بخصوص آفرینش انسان از خاک اشاره شده است.اسطوره داستان آفرینش را به نمایش می گذارد و بدین ترتیب به حس کنجکاوی بشر در رابطه با آغاز جهان پاسخ می گوید. در هر سه مثنوی (حدیقه سنایی، الهی نامه عطار و مثنوی مولوی) مقصود و هدف از آفرینش جهان و موجودات ، انسان بوده است و هدف از آفرینش انسان عبادت و بندگی حضرت حق قلمداد شده است ، آف...

 گزارش دیدگاه‌هاى گوناگون بشرى در مورد نخستین انسان است  در خارج از حوزه قرآن‌پژوهى، داستان آفرینش نخستین انسان به گونه‌هاى مختلفى مطرح است. دراین نوشتار از چهار نظریه سخن به میان آمده است. نظریه اول، باور به رویش انسان از زمین دارد.نظریه دوم که برگرفته از تعالیم فیلسوف یونانى آنکساغورس است، جنینهاى اثیرى که از هوا توسط باران به زمین منتقل شده‌اند و بارور گشته‌اند را عامل پدید آمدن نخستین انسا...

رویکردهای گوناگون تأویلی به قصه آدم وحوا مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.  تأویل قصه آدم به دو گونه صورت گرفته است: تأویل عارفانه با حفظ ظاهر داستان و تأویل زیست شناختی و روان شناختی بدون تحفظ ظاهر داستان که هر کدام مشکلی را همراه دارد. بر پایه این اصل که قرآن تأویل پذیر است داستان آدم نیز از مفهوم تأویل بهره مند بوده و مفسّران پیوسته برای دست یابی به حقایق آن تلاش کرده اند. عارفان با حفظ ظاهر د...

دربارة آفرینش انسان، آدم و حوا و به طور کلی، دربارة آفرینش دو صنف مرد و زن میان مفسران اتفاق نظر وجود ندارد. دیدگاه‌های آنان دربارة این موضوع به دو نظریة کلی بازمی‌گردد. بسیاری از مفسران، آفرینش مرد و زن را از مَنِشی متفاوت و برای اهداف متفاوت می‌دانند و معتقدند که خدای سبحان حوا را از قسمتی از بدن حضرت آدم آفریده‌است. همچنین، معتقدند خدای متعال زن را برای آرامش شوهر خلق کرده‌است. نتیجة این نظریه...

ظهور نظریۀ تکامل در زیست‌شناسی نوین، بحث‌های فراوانی را در موضوع رابطۀ علم و دین، میان اندیشمندان جهان برانگیخت. بررسی توافق یا تقابل متن قرآن با این نظریۀ علمی از موضوعات اساسی در این حوزه و آیۀ 59 سورۀ آل‌عمران یکی از آیات مهم مورد بحث موافقان و مخالفان خوانش تکاملی آیات آفرینش است. این آیه مَثَل عیسی را با مَثَل آدم همانند می‌سازد، سپس از دو مرحلۀ آفرینش آدم به عنوان وجه شبه در این تشبیه سخن می‌...

  چکیده در قرآن کریم آیات متعددی در مورد کیفیت خلقت اولیه بشر بیان شده است، بیشتر این آیات به تفصیل آفرینش حضرت آدم علیه السلام را بیان نموده و کمتر به چگونگی خلقت حضرت حوا علیه السلام به صورت صریح پرداخته شده، لذا ابهامات بیشتری در این زمینه وجود دارد که مفسرین قرآن طی تفسیر آیات مربوط به آفرینش آدم و خلقت اولیه انسان، به تشریح و رفع این ابهامات پرداخته­اند، و در این میان ابن جریرطبری درتفسیر...

نجم الدین رازی در مرصاد العباد، ضمن بیان آداب سیرو سلوک اهل طریقت ، بعضی از آیات قرآن کریم را تفسیر کرده ، در این رساله آیات تفسیر شده در مرصادالعباد جمع آوری و با توجه به محتوای آنها در شش فصل ، با موضوعهای زیر تدوین شده است: مبدا آفرینش. داستان آفرینش آدم . پیامبران. معاد. ذکر . معاش. برای مشخص شدن ارزش و اعتبار برداشتهای تفسیری مرصادالعباد ، این برداشتها با تفسیر همان آیات و بعضا آیات مشابه ...

هنر اسلامی متعلق به عالمی است که معنویت، باطن آن و زیبایی، حقیقت ذاتی¬اش است که در صور هنری تجلّی یافته است. باطن و ظاهر، صورت و محتوا، هر دو تجلّی امر الهی اند یکی نامحسوس (معنا و محتوا) و دیگری محسوس (صور هنری)است. صورت و معنا در هنرهای اسلامی به معنی وسیع کلمه، ظاهر و باطن یک حقیقت اند. از بخش های مهم هنر اسلامی، نگارگری ایرانی است. در نگارگری، هر نقش فقط رنگ و شکل نیست بلکه معنایی هم دارد..فض...

شیطان از جمله موضوعاتی است که از دیرباز در حوزه های مختلف بشری مورد توجه بوده است. شناخت ساختار لغوی و معنایی شیطان با عناوین ابلیس، عزازیل به معنی خداوند است که با خلقت آدم(ع) دشمن او می شود خدا را سرکشی و نافرمانی می نماید و مبغوض و منفور درگاه الهی شده، از درگاه رانده می شود و مهلت می یابد تا «روز معلوم» زنده بماند و فرزندان آدم را فریب دهد و گمراه سازد. برخی مفسرین و به خصوص عرفا، تلقّی ...

در بیشتر باورها و اسطوره هایی که دربارۀ آفرینش انسان در میان اقوام گوناگون شکل گرفته، برای همۀ انسان ها وجود پدر و مادر مشترکی قائل شده­اند. ظاهراً در این اندیشه اقوام گوناگون اتفاق نظر داردند. تفاوت وقتی بروز می کند که سخن از خاستگاه این پدر و مادر مشترک و توالی خلق آن دو از نظر جنسیت به میان می آید و نیز وقتی که فلسفه ای برای خلق انسان تعریف می شود. به­منظور دستیابی به برخی از این بنیان های فک...