عنصر "شب" به عنوان یکى نمودهاى طبیعت، در شعر معاصر بنا به فراخور تفکر و جهان‏بینى ویژه شاعران نوگرا، با عواطف، اندیشه‏ها و مفاهیم مختلفى درآمیخته شده و به عنوان ابزارى سمبلیک براى بازتاب مسائل اجتماعى و سیاسى به کار مى‏رود، که در ادبیات کلاسیک، مصداق‏هاى آن کمتر یافت مى‏شود. این نماد، به عنوان یکى از مفاهیم و کلید واژه‏هاى مشترک اشعار دو پیشگام ادب فارسى و عربى، نیمایوشیج و نازک‏الملائکه، جلوه ...

چکیده: جهانی رویا گونه،آرمانی و ابدی در فراسوی واقعیت تنها با خیال پردازی های شاعرانه و راز آلودگی تصاویری نمادین و سمبلیک امکان پذیر است. سمبل را در فارسی رمز،مظهر و نماد نامیده اند.سمبل و نماد لفظ یا عبارتی است که با زبانی پیچیده و گاه بسیار مبهم مفهوم را به گونه ای که توانایی و قابلیت انتقال چندین مفهوم و معنا را دارد بیان می کند. نمادگرایی پرهیز از واقعیت ها و روزمره گی های عوام گونه و ک...

در این مقاله درخت به عنوان نماد انسان و آرزوهای انسانی مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته است. وگونه های مختلف قداست درخت با برخی از اساطیر و ادیان ملل، مانند اساطیر ایران، هند، یونان، ژاپن... و نیز برخی از ادیان مطابقت داده شده است و این موارد در بعضی از متون ادب فارسی هم چون شاهنامهء فردوسی، کلیات خمسا نظامی و منطق الطیر عطار مورد بررسی قرارگرفته و نمایانده شده است که درخت در میان سمبل های ادبی ما ...

نقش خورشید به عنوان یکی از نمادهای سنتی از دوران تمدن های باستان تا به امروز همواره مورد توجه بوده است. خورشید در آثار هنری برجا مانده از تمدن بین النهرین  به اشکال گوناگون نمایش داده شده است، به طوری که گاه به شکل ستاره چهار پر و گاه در شکل و شمایل انسان مجسم شده است. نماد ایزد خورشید در زمان بابل بر تارک لوح حمورابی می درخشید و در دورة آشور به شکل گوی بالدار، نماد پادشاهی آشور بود و گاه  بر گ...

در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می‌گیرد عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ‌های مختلف سعی در بیان آرمان‌ها و خواسته‌های خود دارند. به عنوان نمونه قیصر امین‌پور در ادبیات پارسی و محمود درویش در ادبیات عربی با بکارگیری نمادها در آثار خود، تداعی‌...

تمثیل یکی از اصطلاحات پرسابقه، گسترده و احیاناً مبهم در نقد ادبی و بلاغت فارسی است.‌ امروزه در نوشته‌های ادبی گاه آن را با سمبل، مثل و حکایت مترادف می‌آورند. در این مقاله نویسنده کوشیده است با بررسی پیشینه این مقوله ادبی در ادبیات دینی و اسطوره‌ها، تعاریف بلاغیان قدیم و جدید در بلاغت و نقد ادبی را بکاود و ماهیت، کارکرد و اقسام تمثیل را تبیین کند. همچنین از طریق بیان تفاوت‌های آن با استعاره و نما...

مردم ایران زمین از دیرباز شیفته برگزاری آداب و رسوم نیکویی که سبب فزونی نیرو و نشاط و تقویت جسم و روان می‌شد، بوده‌اند. نوروز، گرامی یادگار نیاکان اندیشمند ما، سمبل و نماد این مراسم کهن و دیرینه محسوب می‌شود. پیدایش نوروز در یادمان اساطیری ایران به سلسله پیشدادیان و به دوران طلایی و آرمانی جمشید نسبت داده می‌شود که در باور ملی ایرانیان در آن روزگار پیری، گرسنگی، تشنگی، سرما و گرما و هیچ آفتی وج...

این مقاله به تطبیق کتاب شاهزادۀ کوچک اثر آنتوان دو سنت اگزوپری با عرفان اسلامی می پردازد. شاید در نظر نخست سنخیتی بین این کتاب و تصوف احساس نشود، ولی با ژزف نگری و تطبیق جزئیات آن، حقایق به دست آمده، شگفت آور است. این برداشت ها به نظر نگارنده ریشه در توارد و فطرت حق جوی نویسنده دارد نه آشنایی او با مفاهیم تصوف. بسیاری از اصطلاحات عرفان اسلامی همچون علم لدنی، تسلیم ،رضا، قناعت، بصیرت، ریاضت، پیر...

در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می‌گیرد عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ‌های مختلف سعی در بیان آرمان‌ها و خواسته‌های خود دارند. به عنوان نمونه قیصر امین‌پور در ادبیات پارسی و محمود درویش در ادبیات عربی با بکارگیری نمادها در آثار خود، تداعی‌...

در این مقاله درخت به عنوان نماد انسان و آرزوهای انسانی مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته است. وگونه های مختلف قداست درخت با برخی از اساطیر و ادیان ملل، مانند اساطیر ایران، هند، یونان، ژاپن... و نیز برخی از ادیان مطابقت داده شده است و این موارد در بعضی از متون ادب فارسی هم چون شاهنامهء فردوسی، کلیات خمسا نظامی و منطق الطیر عطار مورد بررسی قرارگرفته و نمایانده شده است که درخت در میان سمبل های ادبی ما ...