در تاریخ سرزمین ایران توجه به استحکامات دفاعی، به عنوان یک عامل مؤثر در بقای مراکز سکونتی، مورد اهتمام بوده است. مطالعه ی این ساختارهای دفاعی، اطلاعات مفیدی از این گونه معماری ارائه خواهد داد. پس از رخداد زلزله ی شهر بم در سال 1382 هـ.ش.، توجه به مجموعه ارگ بم که دچار ویرانی گسترده شده بود، جلب گردید و مطالعه و پژوهش های روشمندی در بخش های مختلف این مجموعه ثبت شده در فهرست میراث جهانی آغاز گردی...

وادی حصار در جنوب جنوب تاجیکستان جایگیر است که در حدود آن، ناحیه‌های حصار، شهر نو، تورسون‌زاده، رودکی، وحدت و شهر دوشنبه واقع شده‌اند. برای آموزش تاریخ حصار دربرابر مواد باستان‌شناسی و خطی، سکه‌ها نیز منبعی مهم به‌شمار می‌روند. به‌طور کلی، پیدا شدن سکه‌ها در اطراف شهر دوشنبه نشان از وجود معاملات پولی در سراسر وادی حصار دارد. قدیم‌ترین سکۀ کشف‌شده در این وادی متعلق به دورۀ سلوکیان است. شش دفینه ...

بافت تاریخی زواره، یکی از شهرهای کهن ایران زمین که در میان حصاری عظیم محصور بوده، همانند بافت قدیم سایر شهرهای ایران در مرحله گذار توسعه وگسترش کالبدی، در حال فروپاشی و از بین رفتن است. در این میان، حصار تاریخی این شهر بیش از هر قسمت دیگری در معرض تخریب قرار گرفته است به طوری که تنها قسمت اندکی ازآن پابرجاست. شایان ذکر است که بخشی از این قسمت، نقش دیوار سایه انداز یخچال قدیمی شهر را هم ایفا می ...

حصار یکی از ملک های مهم ورارود است که در گذر تاریخ به دلیل داشتن جایگاه استراتژیک و امکانات اقتصادی در تعیین خط سیاسی بیشتر خاندان های حکمران منطقه، نقشی مؤثر داشته است. البته، نقش این منطقه از عهد تیموریان به بعد در سرنوشت ورارود بیشتر شده است. تأثیر حصار در جغرافیای سیاسی و اقتصادی تاجیکستان معاصر نیز انکارناشدنی است. ازآنجا که قرن نوزدهم میلادی برای ایران و ورارود آغاز تحولات سرنوشت ساز بود،...

حصار در ترکیب دولت تیموریان اواخر سدۀ پانزدهم میلادی از مناطقی بود که امتیازات خاصی داشت. در این مقاله به اختصار دربارۀ اوضاع سیاسی اواخر سدۀ پانزدهم و اوایل سدۀ شانزدهم ماوراءالنهر و نقش حصار در وضعیت سیاسی این سرزمین، ابرازنظر شده است. در ابتدا راجع به اوضاع حاکمیت در ماوراءالنهر ازجمله سمرقند و بخارا بحث شده است و تعدادی از حاکمان حصار که موردحمایت خاندان تیموری بودند، معرفی شده اند. یکی از ...

سرریزشدن بن­مایه­ها (Motiv) و بینش اساطیری، چه در قالب بازتولید و بازآفرینی اسطوره­های کهن و چه در خلق  اسطوره­های مدرن، نشانگر ریشه­داری اساطیر در ذهن و زبان و جان و جهان بشر و گریزناپذیری او از این حلقه‌ی ارتباطی است. جستار حاضر با تکیه بر اسطوره‌ی باروری و کهن­الگوی خدای شهیدشونده -که یکی از موتیوهای بنیادین جهان اساطیر است-، تصویر قیام و شخصیت میرزا را در شعر شاعران گیلان تحلیل می­نماید و ن...

توپونیمیا علمی است که راجع به نام های محل و موضع های اهالی نشین بحث می کند. در این مقاله که دایر به سرنوشت نام های جغرافی وادی حصار، یکی از موضع های قدیمی تاجیک نشین، به نگارش درآمده، براساس معلومات اثر تاریخ همایون گلشنی در این باره اظهارنظر شده است. تاریخ همایون اثری مربوط به قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم است که مؤلف آن را در هشت مقاله به عدد ایالات بخارای شریف ترتیب کرده است. عنوان مقالۀ ششم...

تاریخ امیران منغیتیۀ بخارا (۱۹۳۲م) یکی از اثرهای مشهور تاریخی صدرالدین عینی است که معلومات پرقیمتی دربارۀ تاریخ حصار شادمان به دست می دهد. این مقاله به تبیین بخش هایی از این اثر که در آن راجع به حصار شادمان و وقایع مهم تاریخی آن بحث شده، پرداخته است. خدمت برجستۀ عینی در این اثر آن است که راجع به شرح حال امیر عبدالرحمن خان، پادشاه افغانستان که در زمان امیرمظفر به بخارا و ترکستان پناه برده بود، م...

تاریخ همایون (۱۹۰۹م) اثر محمدصادق گلشنی یکی از سفرنامه های مشهور تاجیک است که حاوی معلومات جالب و نادری دربارۀ امارت بخارا و مرزهای تابع آن است. این اثر از نه مقاله تشکیل شده و به ترتیب در ذکر ایالت های بخارای شریف، میانکال، لب آب، قرشی و خزار، شهر سبز، حصار، ختلان، قراتگین، و حکومت درواز و توابع غرم است. گلشنی در این اثر دربارۀ هریک از این موضع ها معلومات جالب و مکمل به دست می دهد. وی در اثرش ...

چکیده ندارد.