نوستالژی یکی از جنبه‌های فکری ادبیات فارسی است که به ویژه در شعر نمود آشکارتری یافته است. بر این پایه، شاعر یا نویسنده در سروده‌ها و نوشته‌های خود روزگار گذشته و فضا و مکانی را به یاد می‌آورد که از آن خاطرات خوش، داشته‌ها و اندوخته‌های مطلوبی دارد و معمولا با حسرت و دریغ از آن یاد می‌شود. یاد کردن از دوران کودکی و کودکانه‌ها یکی از مؤلفه‌های نوستالژی است. در این پژوهش به بررسی این مؤلفه در شعر ...

در بررسی های به عمل آمده معلوم می شود که محققین از زوایای مختلفی شعر و اندیشه فروغ را مورد بررسی قرار داده اند. با مطالعه مجموعه اشعاراو می توان به اندیشه و بطن زندگی او پی برد. اشعار فروغ در سه مجموعه اول یعنی «اسیر»، «دیوار» و «عصیان» کمی ناپخته و سست است. شاعر در آن درحالت خود شیفتگی اولیه به سر می برد. فروغ مدتی بعد از این مرحله به سمت تکامل پیش می رود و مجموعه «تولدی دیگر»که گویی تولدی دوب...

در میان مطالعات میان‌رشته‌ای، نظریه ادبی بوم‌نقد که به مطالعه ادبیات و زیست‌بوم می‌پردازد نظریه‌ای کمتر شناخته‌شده و در عین حال، درخور توجّه در این‌گونه مطالعات است. بوم‌نقد، بازگشتی دوباره به پیوند خواننده، متن و جهان است و واکنشی در برابر پسامدرنیسم و پساساختارگرایی به شمار می‌رود که به مطالعه بین ادبیات و محیط زیست می‌پردازد؛ لذا این نظریه، با جنبش اجتماعی و فکری فمینیسم که به ارتقای موقعیت ا...

نقد نشانه شناختی ازجمله رویکرد های نظام مند نیمۀ دوم قرن بیستم است که در تبیین ماهیت و کارکرد متون ادبی نقش داشته است. مایکل ریفاتر، منتقد فرانسوی تبار آمریکایی، در کتاب نشانه شناسی شعر (1978)، چارچوبی نشانه شناختی را برای خوانش شعر پیشنهاد کرد که به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت. مقالۀ حاضر، نخست رویکرد نظری ریفاتر را معرفی می کند و سپس بر مبنای آن به خوانش شعر «ای مرز پر گهر» از دفتر چها...

ژولیا کریستوا با تکیه بر همگرایی ها و همپیوندی های دو حوزة زبان­شناسی و روانکاوی، نظریات نوینی در باب تحلیل متون ادبی ارائه کرده است. او در نظریة «آلوده­انگاری» که برآمده از کنکاش­های پساساختارگرایانة اوست، بر این عقیده است که آفرینشگر ادبی به مثابه فاعل سخنگو از خلال زبانی شاعرانه و نشانه­ای از نابسامانی­های جهان پیرامون خود اعلام برائت می­کند و سپس برای تطهیر خویش و جامعة پیرامون از آلودگی­ها...

بررسی دو مضمون مرگ و زندگی در شعر فروغ فرخزاد، شاعر زن معاصر ادبیات فارسی، موضوع پژوهش پیش روست. فروغ فرخزاد به عنوان شاعری صاحب نام و صاحب زبان شعری خاص خود وی، در اشعارش قدرت آن را داشته است تا از منظر زبان خاص شعری¬اش، زاویه دید ویژ? خود را در رابطه با چنین مضامینی داشته باشد. از این رو در بخش بررسی مضمون زندگی در شعر فروغ، چهار مضمون تکرارشونده و اصلی شعر وی، یعنی، زنانگی، تنهایی، عشق و نوس...

هدف: شاخه های هنر از جمله ادبیات همیشه حامل شوق ها و اضطراب های بشریست. یکی از این اضطراب ها تقابل کهنه و نو است که با برآمدن مدرنیته شدت گرفت. اضطراب مدرنیته به صورت شک، ابهام و تناقض در ادبیات نمود یافت و شخصیتی شکست خورده، منزوی و متردد، محور روایت های ادبی شد. در ادبیات مذکور، تصویر خانواده  به دلیل تمایز یافتگی افراطی افراد آن، بصورت فضایی ناامن  و خالی از روابط صمیمی در آمد. این وضعیت از ...

کتابشناسی نوعی روش نقادی برای آگاهی از چند و چون برخورد منتقدان، پژوهشگران و محققان با شاعر یا نویسنده و آثار اوست و نشان می دهد که زندگی و آثار یک شاعر یا نویسنده تا چه حد مورد توجه منتقدان بوده است. با توجه به جایگاه و اهمیت فروغ در میان شاعران معاصر، پژوهش حاضر به کتابشناسی توصیفی- تحلیلی فروغ فرخ زاد اختصاص یافته است و در پی آن است که فهرستی از مهمترین وجوه مورد توجه محققان و منتقدان در ا...

شکل گیری مکتب رمانتیسم در اواخر قرن هیجدهم و اوایل قرن نوزدهم اتّفاق افتاد که نیازهای بشری از جمله نیازهای اجتماعی، فردی و معنوی مسبّب به وجود آمدن مکتبی با نام مکتب رمانتیسم شد و این نهضتی بود که بر علیه مکتب کلاسیسیسم قد علم کرد. در این پژوهش که با روش تحلیلی- توصیفی از طریق اسناد کتابخانه ای انجام شده است با نگاهی بر مکتب رمانتیسم در ادبیّات غرب و همچنین تأثیر آن بر ادبیّات معاصر ایران، کوشش شده...

در این پژوهش به مقتضای مقام از تعاریف مختلف سبک و مکاتب مختلف سبک شناسی از جمله مکاتبی چون سبک شناسی تکوینی ،نقش گرا و ساختگرا سخن به میان آمد. سپس پس از اشاره ای کوتاه به زندگی و اندیش? دو شاعر? معاصر پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد که هر دو از شاعران صاحب سبک شناسی هستند، اسلوب شعری و هنرمندی شان مورد دقت و بررسی قرار گرفت. انگیز? گزینش این موضوع این بود که پروین اعتصامی که یکی از شاعران صاحب سبک...