فضاهای مذهبی نقش مهمی در ساختار فضایی شهرهای ایرانی و حیات فردی- اجتماعی شهروندان دارد. این فضاها ضمن داشتن مرکزیت در استخوان­بندی شهرهای ایرانی، بسترِ رویدادها و حیات فرهنگی- اجتماعی شهروندان در مناسبتها و ایام خاص می­باشد. اما تحولات فرهنگی- ­اجتماعی دوره معاصر، تغییراتی قابل­توجه را در برنامه­ها، طرح­ها، سرمایه­گذاریهای شهری موجب شده است. تحولاتی که اغلب زمینه­های بومی را نادیده می­گیرد. یکی ...

وقف در سنت اسلامی امری پسندیده و نیکو بوده که بواسطه آن بسیاری از کارهای عام المنفعه در جامعه تداوم و حیات یافته است. شاهان عصر صفویه که تشیع را مذهب رسمی ایران نمودند توجه به امور موقوفه را نیز تقویت می‌کردند و املاک و اموال زیادی را به اماکن مورد احترام مانند آستان مبارکه امام رضا(ع)در مشهد و آستان مقدس حضرت معصومه در قم و آستان مقدس حضرت عبد العظیم الحسنی (ع)در شهرری و نیز در اردبیل که آرامگ...

ارزش های دینی را می توان یکی از مؤثرترین عوامل در شکل یابی و توسعه فضاهای شهری در دوران اسلامی به حساب آورد. سنت وقف به عنوان یک ارزش والای دینی، باعث ایجاد فضاهای گوناگون با عملکردهای مختلف در بافت شهرهای ایران در این دوران شده است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که نقش بناهای وقفی بر فرم یابی و گسترش فضاهای شهر ری در دوره قاجار آغاز به چه میزان بوده است؟ فرض بر آن است که به واسطه جایگا...

کتاب مناهل العرفان فی علوم القرآن اثر محمد عبدالعظیم زرقانی از عالمان برجسته مصری و استاد دانشگاه الازهر مشتمل بر اهم مسایل علوم قرآنی است که طی هفده مبحث و در دو جلد تدوین یافته است. وی در این کتاب کوشیده است ضمن پایداری به آراء و نظریات عالمان سلف هم چون زرکشی، ابن جزری و بویژه سیوطی نیازها و مقتضیات جدید را نیز در زمینه علوم قرآنی مدنظر قرار دهد. این مقال به معرفی و بررسی اجمالی هفده م...

مجموعۀ حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، در بافت تاریخی شهر باستانی ری، گنجینۀ ارزشمندی از آثار معماری و هنرهای وابسته به آن است که شالوده اش در نیمۀ دوم قرن سوم ق گذاشته شده و تا عصر حاضر توسعه و تکمیل یافته است. به روزگار قاجار، با انتخاب تهران به پایتختی، این زیارتگاه نیز مورد توجه ویژۀ پادشاهان و تقریباً عموم سفیران و جهانگردان واقع گشت. صرف نظر از ویژگی های معماری و سبک شناسانۀ بناهایی که در اط...

دین، مؤلفه­ای مهم از فرهنگ هرتمدن و هر ملتی محسوب می­شود. جامعه دین­دار همیشه درپی تقویت مؤلفه­ای است که به آن، شکل و شمایل مذهبی می­دهد. امامزادگان زیادی در ایران هستند؛ اما برخی از آنها حالت و مرکز خاصی محسوب می­شوند و می­توان از وجود آنها در شکل­گیری و تداوم برخی نظریه­های جامعه­شناسی بهره برد و بعضی از آنها ـ مانند شاه­چراغ، شاه عبدالعظیم حسنی و امامزاده صالح، نقش بسیار مؤثری در زندگی جمعی ...

در شکل‌گیری سازمان فضایی شهرهای سنتی ایران همواره ارتباطی منطقی بین نقش فضاهای شهری و منظر آنها در مقیاس خرد و کلان برقرار بوده است. تعاریف مدرنیته و شکل‌گیری مناسبات نوین اقتصادی و اجتماعی منجر به ظهور کالبدی شد که ارتباط بین گذشته و حال فضاهای شهری را از هم گسست. این ناهمگونی به ویژه در بطن بافت‌های  تاریخی با مرکزیت مذهبی منجر به گسست‌های اجتماعی و فاصله‌گرفتن آنها از جریان توسعه شهری شد. از...

تدوین دستور زبان فارسی تاریخی اروپایی ایرانی دارد . از اوایل قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم چندین دستور زبان فارسی به زبانهای اروپایی منتشر شد .این دستورها توسط خاورشناسان و گاهی هم با همکاری ایرانیان داخل و خارج از کشور تنظیم می شد . انتشار آنها پاسخی به نیاز روز افزون مطالعات ایرانی بود که در مراکز مهم خاورشناسی اروپا انجام می گرفت . الکساندر شودزکو در پاریس ‘ میرزا حبیب اصفهانی در قسطنطنیه ‘ ...

وجود روستاهای قدیمی در اطراف "شهرری" و به ویژه روستاهای شمالی آن، باعث جذب گروههای جدید مهاجر به تهران شده و در عمل به پرشدن اراضی کشاورزی، باغات و اراضی بایری شد که بین تهران و شهرری فاصله ایجاد کرده بودند. از این رو نظام کالبدی-فضایی منطقه بصورت واحدها و بافتهای مسکونی پراکنده و در قالب محلاتی با هسته روستایی درآمد. بطوریکه در حال حاضر سیمای فضایی شهرری بصورت بافت قدیمی و فرسوده و حرم در مرکز...