«پیوستگی سوره» شاخه­ای پُراهمیّت از دانش مناسبت در قرآن است که به ­لحاظ نقش منحصربه­فرد آن در تفسیر، بسیار مورد توجّه مفسّران و قرآن­پژوهان -به­ویژه در نیم قرن اخیر- قرار گرفته است. بر اساس این نظریه، هر سوره بر یک غرض یا محور اصلی استوار است، به­ گونه­ای که تمامی موضوعات سوره حول آن غرض، وحدت فراگیر سوره را رقم می­زنند. پژوهش حاضر قصد دارد نقش و تأثیر این نظریه را در تفسیر، با مطالعه تطبیقی میان د...

نگاه ساختارشناسانه به سوره‌های قرآن کریم، نگرشی نوین و تاثیرگذار در تفسیر است. تحریف‌ناپذیری قرآن و توقیفی بودن آیات در سور از مبانی جاری بر این رویکرد به سور است. همچنین سه اصل وحدت غرض، تنوع موضوعات و هماهنگی سوره، از اصول حاکم بر آن به‌شمار می‌رود. هر سوره ازجمله سوره کهف، یک ساخت و نظام محسوب می‌شود که دارای دو واحد ساختاری؛ ساخت صوری و ساخت معنایی است. هر یک از این دو واحد دارای روساخت و ژ...

نویسنده تفسیر فی ظلال میان آیات قرآن ارتباط می بیند و این ارتباط را با عناوینی چون موضوع، هدف، جو، محور و شخصیت بیان می کند. یکی از عوامل ارتباط میان آیات، موضوع سوره است. سید قطب موضوعی مداری سوره های قرآن را باور دارد و در جای جای تفسیر خویش برخی سوره ها را تک موضوع و شماری را چند موضوع معرفی می کند. عامل دیگر پیوند آیات، غرض سوره است. نویسنده تفسیر فی ظلال هدفمندی سوره های قرآن را پذیراست و ...

ساختار هندسی یا انسجام موجود در سوره های قرآن، یکی از مباحث پرنزاع در تفسیر قرآن است و مفسر می کوشد تا یکپارچگی میان آیات یک سوره را نشان دهد. بعضی قرآن پژوهان معاصر معتقدند که در سوره های قرآن یک غرض و موضوع واحدی نهفته است و رابطه ناگسستنی در بین همه آیات برقرار است که فقط با تدبر در آیات قرآن و تفکر در کلام نورانی اهل بیت(ع) می توان به غرض اصلی سوره ها و ساختار هندسی آنها دست یافت. در این پا...

عدم توجه به ارتباط میان اجزای کلام گوینده ما را در بازیابی مقصود سخن او ناکام می سازد. فهم کلام خداوند نیز به مانند سایر محاورات،از نگرش مجموعی به تمامی اجزای تشکیل دهنده سخن حاصل می شود. عده ای از دانشمندان علوم قرآنی،در خصوص تناسب آیات وارتباط میان آنها سخن گفته اند وبخش هایی از کتب خود را به واگویی تناسب موجود میان سور اختصاص داده اند که بیشتر ناظر به تناسب پایان یک سوره با ابتدای سوره بعدی...

به رغم وجود تنوع و تعدد موضوعات در بسیارى از سوره­ هاى قرآن که در نگاه ابتدایی، بدیهى می­ نماید؛ برخى قرآن­ پژوهان معاصر، معتقدند آن سوى این کثرت و تنوع ظاهرى، غرض و موضوع واحدى نهفته است و میان تمامى آیه­هاى یک سوره و موضوعات به ظاهر پراکنده آن، پیوندى اجتناب ناپذیر و ناگسستنى با موضوع و غرض اصلى سوره برقرار است؛ آنان این ویژگى - وحدت موضوعى - را از معجزات برتر و  مقتضاى بلاغت و حکمت الهى مى د...

مکتب نقدی ساختارگرایی که در غرب مطرح و سپس در میان ما متداول گردید با انجام پژوهش‌های زبانی به دنبال روشن کردن ماهیت آثار ادبی و ویژگی‌های آنهاست. این مکتب کشف انسجام شکلی و معنایی میان این آثار را هدف خود قرار داده است. ساختار در حقیقت برگرفته از مجموع روابط موجود در اجزاء یک اثر است و ساختارگرایی آنها را به‌عنوان یک نظام کامل و یک کل درهم‌تنیده مورد بررسی قرار می‌دهد. بی‌شک با به‌کارگیری این ...

پژوهش حاضر به منظور بررسی نظریه وحدت موضوعی سوره ها و پاسخگویی به شبهات مطرح شده در این رابطه فراهم آمده است و در پنج فصل تنظیم شده است. بررسی و نقد دلایل موافقان و مخالفان وحدت موضوعی سوره ها و بررسی روشهای کشف غرض اصلی هر سوره از دیگر مباحث اصلی این پژوهش است. به منظور محک زدن میزان توانایی روشهای ذکرشده به عنوان نمونه سوره الملک بررسی شده است . در انتها گزارشی از سبک های نمایش وحدت موضوعی سو...

چکیده مراد از مکتب تدبّر، سامانه ای فکری برخوردار از مبانی، اصول و روش است که با دریافت چینش حکیمانه آیات و کشف غرض واحد سوره، در برابر آنچه قرآن را مجموعه ای از عبارات پراکنده و ناهماهنگ می نمایاند، آن را مجموعه ای هماهنگ و منسجم دانسته، بر رفع موانع برقراری ارتباط با آیات اهتمام دارد. رویکرد و محتوای مهمّ مکتب تدبّر، ضرورت تحقیق و معرّفی آن را به طور تخصّصی و روشمندانه ضروری می سازد. این مقاله به ...

احمد مصطفی مراغی یکی از تفسیر نویسان برجسته اهل سنت به شمار می آید. او در جای جای تفسیر گران سنگ خویش از هدفمندی سوره ها می گوید و در این راستا آیات سوره را به یکدیگر پیوند می دهد. مراغی در ارتباط میان آیاتِ یک سوره، گاه میان صدر یک سوره و پایان آن ارتباط برقرار می کند و گاه میان آیات هم سیاق. در ارتباط میان آیات هم سیاق، انواع گوناگونی از ارتباط در تفسیر مراغی دیده می شود: ارتباط میان دو مجموعه...