نشانه شناسی ساختگرا تقابل های دوتایی را عناصر دلالتمندی می داند که ساختار پنهان متن را تشکیل می دهد و با تحلیل آن ها می توان به تفسیر و تأویل معنا پرداخت. تقابل ها که از دیدگاه زبان شناسی، روان شناسی و مردم شناسی ساختارگرا عامل شناخت و ادراک هستند، در متون فرهنگی اعم از آثار مکتوب ادبی یا هنرهای دیداری و شنیداری بروز و ظهورهای متفاوتی دارند. بررسی انواع تقابل هایی که مؤلف به کار برده است و شیوه...

یکی از کارآمدترین ابزار برای توضیح مفاهیم عرفانی، «تصویر» است. تجربیات وصف ناپذیر روحانی و امور ناشناختۀ عارفانه، به وسیلۀ تصاویر ادبی قابلیت تجسّم و انتقال می­یابند. نقش طبیعت و عناصرش در انواع تصویرپردازی به خصوص تصویرسازی عرفانی، همواره قابل توجّه بوده است. پدیده­های متعدّد و متنوّع طبیعی، کارکردی بی­­نظیر در ملموس ساختن امور ماورایی دارند؛ کاربرد طبیعت در تصویر، یکی از بارزترین شگردهای عرفانی­-...

عنوان پایان نامه حاضر «باورهای عامیانه در غزلیات شمس» می باشد. با توجه به اینکه باورهای عامیانه و فرهنگ عامه از اساسی ترین جلوه های فرهنگ هر ملت است، پرداختن به این شاخه از فرهنگ ملی، از اهمیت خاصی برخوردار است؛ همچنین تحقیقات بسیار اندک در این زمینه، انجام پژوهش های جدید در حوزه باورهای عامیانه را ضروری می سازد. جلال الدین محمد مولوی به عنوان یک شاعر مشهور مردمی که دغدغه های خاص مردم را نیز...

چکیده «آشنایی زدایی» از مهم ترین مباحث ِ«مکتب فرمالیسم» روسیه است. اصطلاحی است که نخستین بار «ویکتور شکلوفسکی» روسی در سال 1917 م. در مقاله «هنر چونان شگرد/ هنر به مثابه تمهید» مطرح کرده است. از نظر او هنر با آفریدن ِشگردهایی، شکل ِخودکار و خوگرفته دریافت انسان را از بین می برد و دریافتی نو، پدید می آورد. بعد از او «رومن یاکوبسون»، «یوری تین یانوف» و «ژان پل سارتر» از آن با نام «بیگانه سازی» ی...

در این رساله با استفاده از مبانی نظری تکنیک جریان سیال ذهن به بازیابی سبک شخصی مولوی در غزلیات شمس پرداخته شده است. سیلان ذهن، هجوم افکار و اندیشه ها، تداعی آزاد معانی با توجه به محرک های درونی و بیرونی، غیرارادی بودن زبان مولوی بر بنیان پرش های ذهن و اندیشه، زمان پریشی و بی مرزی میان گذشته، حال و آینده، به کارگیری ابزارهایی چون خواب و رویا و مستی و دیوانگی برای بیان مفاهیم و تجربیات عرفانی سبب...

ادبیات به عنوان رسانه‌ای کلامی که دارای شخصیتهای انسانی است، سرشار از نشانه‌های غیر‌کلامی از جمله علایم زبان بدن است. کاربرد این زبان دلالی در غزلیات شمس قابل توجه است. مولوی در این اثر اغلب از باب حفظ حریم و قداست شخصیت به ویژه شمس تبریزی حرکات وی را در موقعیتهای مختلف با استفاده از زبان بدن به نحوی رمزگونه به تصویر کشیده که با تأمل در آن می‌توان واکنش گوینده را به مخاطب دریافت و با رویکردی گف...

شرح زیباشناختی 200 غزل اول دیوان شمس به کوشش حسن عاطفت دوست یکی از بزرگترین غزل سرایان زبان فارسی مولانا است که دیوان غزلیات او با 3365 غزل، بزرگترین مجموعه ی تغزلی زبان فارسی به شمار می آید. در این مجموعه ی بی نظیر شورانگیزترین غزل های عرفانی را می توان دید که در کنار مثنوی معنوی موجب شده جناب مولوی بعنوان یکی از ارکان ادب پارسی بلکه ادب جهانی مطرح شود. مولوی از تمام ظرفیت های زبانی و...

شاعران عارف برای بیان مفاهیم عمیق عرفانی و عاطفی خود ناگزیر با بالابردن ظرفیت زبانی به هنجارشکنی و استفاده از نماد روی می‌آورند که نماد حیوانی ازجملة آن است. در این پژوهش نشانه‌شناسی نماد حیوانی باز در غزلیات شمس بررسی شده است. نشانه‌شناسی مطالعة نظام‌مند نشانه‌ها برای دریافت پس‌زمینه‌های گوناگون فکری شاعر یا نویسنده است. با بررسی این علم در نماد حیوانی باز، زمینه‌های گوناگون فکری مولوی را می‌...

  شاعران عارف به‌ویژه مولوی، برای بیان عرفان عملی و القای مضامین ناب عارفانه، ناچار به استفاده از زبان خاصی بودند؛ بنابراین، با بالابردن ظرفیت زبانی و استفاده از نمادهای عرفانی، سعی در انتقال این مفاهیم عمیق داشتند. از سوی دیگر، برای دریافت دلالت‌های ضمنی نمادهای اشعار مولوی، ناگزیر باید به روابط میان نشانه‌ها توجه کرد که از جملۀ آن­ها روابط تقابلی است؛ چراکه دریافت الگوهای فکری مولوی، متضمن ...

یکی از کارآمدترین ابزار برای توضیح مفاهیم عرفانی، «تصویر» است. تجربیات وصف ناپذیر روحانی و امور ناشناختۀ عارفانه، به وسیلۀ تصاویر ادبی قابلیت تجسّم و انتقال می­یابند. نقش طبیعت و عناصرش در انواع تصویرپردازی به خصوص تصویرسازی عرفانی، همواره قابل توجّه بوده است. پدیده­های متعدّد و متنوّع طبیعی، کارکردی بی­­نظیر در ملموس ساختن امور ماورایی دارند؛ کاربرد طبیعت در تصویر، یکی از بارزترین شگردهای عرفانی­-...