پژوهش حاضر به بررسی تأثیرات ساخت هجایی زبان فارسی معیار تاجیکی بر تلفظ واژه‌های زبان فارسی معیار ایران و وام‌واژه‌های مشترک میان این دو زبان می‌پردازد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریه‌ی بهینگی -یکی از انشعاب‌های اخیر دستور زایشی- و یادگیری زبان در این نظریه است. روش پژوهش، توصیفی‌-تحلیلی و میدانی بوده و داده‌های پژوهش از طریق عرضه‌ی واژه‌ها و وام‌واژه‌های رایج در زبان فارسی ایران به ده فارسی‌آموز ...

پژوهش حاضر به بررسی تأثیرات ساخت هجایی زبان فارسی معیار تاجیکی بر تلفظ واژه های زبان فارسی معیار ایران و وام واژه های مشترک میان این دو زبان می پردازد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریه ی بهینگی -یکی از انشعاب های اخیر دستور زایشی- و یادگیری زبان در این نظریه است. روش پژوهش، توصیفی -تحلیلی و میدانی بوده و داده های پژوهش از طریق عرضه ی واژه ها و وام واژه های رایج در زبان فارسی ایران به ده فارسی آموز ...

ابن المقفع و رودکی دو نمایندۀ بزرگ ادبیات و فرهنگ فارسی تاجیکی هستند که اولی در نثر عربی و دومی در نظم فارسی گوی سبقت را از همگان ربوده اند. این مقاله کوششی فروتنانه برای مقایسه و یافتن معانی مشترک در آثار این دو نمایندۀ بزرگ نثر عربی و نظم فارسی است که در آن چند بیت رودکی ازحیث معنی با عبارات و اقوال حکیمانۀ آثار ابن المقفع مانند کلیله و دمنه، و رساله های الادب الکبیر و الادب الصغیر مورد مقایس...

یغنابیان قومی از نژاد آریایی هستند که زبان آن ها منسوب به گروه خانواده زبان های شرقی است. زبان یغنابی ادامۀ بی واسطۀ زبان سغدی است. یغنابیان سغدی زبان دوزبانه اند؛ یعنی در کنار زبان مادری (یغنابی)، زبان فارسی تاجیکی را نیز می دانند. تحقیقات انجام شده نشان می دهد ظاهراً به زبان یغنابی شعر و سرود گفته نشده و فقط به زبان تاجیکی ایجاد شده است؛ باوجود این، در بین مواد جمع آوری شده ازسوی م.س. اندریف و...

ضرب المثل ها بخشی از آفریده های مردمی در زندگی روزمره همه انسان ها هستند که کاربرد متنوعی دارند. اقوام و ملّت های جهان وجوه مشترک بسیاری در اندیشه و تولیدات فرهنگی خود دارند، در این میان مردم فارسی زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان، که بیشترین ارتباط تاریخی – فرهنگی را با هم دارند؛ می توانند با این ویژگی های مشترک به بازشناسی فرهنگ خویش بپردازند. نمونه های این پیوند در گونه های فولکلور و فرهنگ ع...

ضرب المثل ها بخشی از آفریده های مردمی در زندگی روزمرة همة انسان ها هستند که کاربرد متنوعی دارند. اقوام و ملّت های جهان وجوه مشترک بسیاری در اندیشه و تولیدات فرهنگی خود دارند، در این میان مردم فارسی زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان، که بیشترین ارتباط تاریخی – فرهنگی را با هم دارند؛ می توانند با این ویژگی های مشترک به بازشناسی فرهنگ خویش بپردازند. نمونه های این پیوند در گونه های فولکلور و فرهنگ ع...

 ‏مقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونة یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن «دوستان غلط انداز» گفته می شود، موضوعی معنی شناختی است که نویسنده به اعتبار آن، تفاوت های أوگونأ زبان فارسی را شرح می دهد تا از این رهگذر نشان دهدکه تفاوت ها در ف...

آثار فارسی عبدالرّئوف فطرت بخارایی (1886-1938م) در ماوراءالنّهر از نخستین نمونه های نظم و نثر نوین فارسیِ تاجیکی در این منطقه است. مناظرۀ مدرّس بخارایی با یک نفر فرنگی در هندوستان دربارۀ مکاتب جدیده، معروف به مناظره (استانبول، 1328ق/1910م)، علاوه بر آنکه نخستین اثر منثور و روایی این نویسنده و شاعر ماوراءالنّهری است، اوّلین اثر مستقلِّ نوشته شده به زبان فارسی در ادبیّات نوینِ فارسیِ تاجیکی در این منطقه نیز...

 ‏مقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونة یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن «دوستان غلط انداز» گفته می شود، موضوعی معنی شناختی است که نویسنده به اعتبار آن، تفاوت های أوگونأ زبان فارسی را شرح می دهد تا از این رهگذر نشان دهدکه تفاوت ها در ف...

آموزش علم و فنّاوری از مهم ترین وظیفه های مکاتب (مدارس) است. در این راستا مؤلفان کتاب های درسی تاجیکستان به متن های آثار بدیعی تکیه کرده و هم زمان از متن های آثار علمی و مطبوعاتی و اسناد رسمی کارگزاری نمونه ها آورده اند. نگارنده در این مقاله کتاب های درسی زبان فارسی تاجیکی را در مقاطع ابتدایی و بالاتر، ازلحاظ مسئله جشن و سنت های ملی، به خصوص نوروز بررسی کرده و دربارۀ اینکه تا چه اندازه این متن ه...