در این مقاله، روشی برای بازشناسی برخط حروف مجزای دست نویس فارسی ارایه می شود. در روش پیشنهادی برای بازشناسی حروف مجزای دست نویس فارسی، از دانش مربوط به بدنه اصلی و ریزحرکات به طور همزمان و به منظور اعتبار بیشتر تعیین کلاس خروجی استفاده شده است. در این تحقیق حروف مجزای دست نویس فارسی بر اساس تشابه بدنه اصلی در 18، و بر اساس تشابه ریزحرکات در 11 گروه، گروه بندی می شوند. با توجه به روش پیشنهادی ار...

گنجینه های دست نویس شرقی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان بزرگ ترین مخزن نسخه های دست نویس در تاجیکستان و یکی از مراکز مهم یادگارهای خطی فارسی و شرقی در آسیای مرکزی است. این گنجینه در سال ۱۹۵۳م به فرمان حکومت جمهوری شوروی تاجیکستان تأسیس شد و هدف آن جمع آوری نسخ خطی و تحقیق همه جانبه و عمیق درباره آن ها بود. هم اکنون در این گنجینه بیش از ۵۷۶۰ جلد نسخۀ خطی و ۶۴۰۰ جلد کتاب چاپ سنگی موجود است. اکثر دس...

متون فارسی- عبری، متونی هستند که به زبان فارسی و به خط عبری به نگارش درآمده اند. سابقة پیدایش این متون به پیش از نخستین اثر فارسی به خط عربی، یعنی کتاب الابنیه عن حقایق الادویه اثر ابومنصور موفق هروی به کتابت اسدی طوسی (447 هجری قمری) بازمی گردد. بنابراین تحقیق دربارة این متون برای بررسی های تاریخی زبان فارسی امری حیاتی و بسیار مهم است. یکی از حوزه های بسیار مهم متون فارسی- عبری ترجمه های تورات...

تاکنون متون مختلفی درباره اصطلاحات و ضرب المثل های رایج در دورة قاجار منتشر شده اند، ولی چون این متون بیشتر ناظر بر فهرست واژگان هستند و در قالب جمله ارائه نشده اند، نمی توانند تصویر روشنی از «زبان فارسی گفتاری» این دوره در اختیار بگذارند. به همین دلیل تصور رایج از گفتار مردم دوره قاجار، همان جملات دیریاب و دشواری است که در متون برجا مانده از آن زمان باقی دیده می شود. با وجود این، آنچه می تواند...

تحقیقات دانشجویی زیادی برای تعیین مشخصات جوهرهای موجود در اسناد دستنویس وجود دارد که می تواند اطلاعات مهمی در مورد قدمت و منبع سند دستنویس فراهم آورد.دانش ما در مورد ترکیبات موجود در جوهر اسناد دستنویس بسیار محدود است و مهم تر از آن، اینکه ما برای بررسی ساختار ترکیبات جوهر،ناچار به استفاده از روشهای شیمیایی تخریبی هستیم.در بسیاری موارد،این بدان معنی است که باید نمونه از سند اصلی جدا شود و مورد ...

دست نویس مصوّر شاهنامه، موسوم به شاهنامۀکوچک دوم، نسخه ای، پراکنده و ناقص از شاهنامۀ فردوسی است که بر اساس برگ های مصوّر موجود ازآن و نیز 3 دست نویس مشابه دیگر به سدۀ 8 هجری قمری و کتابت در بغداد منسوب شده است؛ و بر همین اساس به عنوان اولین دست نویس مصوّر شاهنامه تا به امروز محسوب می شود. از این دست نویس 285 برگ در قالب میکروفیلم موجود بوده که متشکل از51 برگ مصوّر و 234 برگ غیر مصوّر است. مطابق بازس...

یکی از رایجترین اشکال انتقال اطلاعات، کاغذ می باشد. حجم زیادی از اطلاعات از طریق کاغذ منتقل می شوند. مستندات کاغذی از تنوع زیادی برخوردار هستند به عنوان مثال اطلاعات روی کاغذ می تواند شامل متون چاپی یا دست نویس، جداول، منحنی ها، تصاویر و ... باشد. ترکیب این اطلاعات بر روی اسناد کاغذی و همچنین استفاده از انواع مختلف قلم ها و ویژگی های خاص باعث دشواریهایی در بازیافت اطلاعات می گردد. علاوه بر این ...

در این پژوهش یک سیستم عصبی- فازی با قابلیت آموزش همزمان برای بازشناسی برخط زیر-کلمات فارسی ارائه شده است. روش بازشناسی پیشنهادی یک روش کلی نگر بوده و مدل بازشناسی آن نیز، زیر-کلمه می باشد. در روش پیشنهادی ما، برای شناسایی زیر-کلمات از دانش مربوط به بدنه و علائم ثانویه آنها بطور همزمان استفاده می شود یعنی فرض می شود که بدنه ی زیر-کلمه و هر کدام از اجزای کوچک آن، در یک حرکت قلم نوشته می شود و بنا...

در این جستار، بیست و یک بیت از دیوان انوری بر اساس یکی از کهن­ترین دست نویس های دیوان وی، یعنی نسخه کتابخانه مجلس که تاریخ تحریر آن (680 هـ.ق.) است، تصحیح شده است. مصححان پیشین در تصحیح دیوان انوری، این دست نویس کهن و معتبر را در اختیار نداشته­اند؛ لاجرم از بسیاری ضبط­های اصیل و صواب آن نیز بی­بهره بوده­اند. به همین سبب در این جستار سعی شده است برخی اشکالات و تصحیفاتی که معنای متن اصلی را به نو...