مسجد از دیرباز در معماری اسلامی نقش قابل توجهی ایفا کرده است. به گونه ای که میتوان آنرا عصاره و چکیده معماری هر نقطه از جهان اسلام دانست. چنین نقشی فقط از این امر ناشی نمی شود که مساجد بیوت ا.. یا خانه های خدا ی مسلمانان است.بلکه به همان میزان از جایگاه اجتماعی و سیاسی مسجد در جوامع اسلامی و نقش آن در تکوین حیات اجتماعی مسلمانان نیز نشأت میگیرد. با این وصف دیرگاهی است که معماری مسجد خاصه در ایر...

در این مقاله به بررسی «سیر تحولات تاریخی حضور زنان در مساجد و اماکن اسلامی و تأثیر آن بر معماری مساجد» پرداخته شده است. در ابتدا حضور تاریخی زنان در مساجد در صدر اسلام و عملکرد پیامبرˆ در تشویق زنان برای حضور در مسجد و نهی موردی آنان بررسی شده است. عملکرد خلفا پس از پیامبرˆ با سنت ایشان متفاوت بوده و محدودیت‌هایی برای حضور زنان در مساجد قایل می‌شدند. ائمه‰ بعد از پیامبر شیوة آن حضرت را ادامه د...

مساجد شاهی یا سلطانی، یکی از انواع مساجدی هستند که در دوره­ی صفویه ظهور نمودند. سازندگان این مساجد، مرکز ثقل امور دینی را از مساجد جامع به این گونه مساجد منتقل کردند، تا آنان که نامشان با مسجد همراه بود نیز، در مرکز توجّه عموم قرار گیرند. ساخت مساجد شاهی در دوره­ی قاجار، به­خصوص در دوره­ی حکومت فتحعلی شاه قاجار، توسعه و گسترش بسیاری یافت، به­گونه ای که در پنج شهر قزوین، تهران، زنجان، بروجرد و سم...

زمینه و هدف: رعایت موازین بهداشتی در مسجد به عنوان یکی از اماکن عمومی ضروری است. عدم رعایت بهداشت مساجد را به صورت کانونی برای انتشار عوامل بیماری زا تبدیل کرده و سلامت عمومی را به مخاطره می اندازد. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت بهداشت محیط مساجد شهرستان طبس در سال 1394 می باشد. روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی مقطعی است که به روش سرشماری بر روی 39 مسجد در شهر طبس در سال 1394 انجام شد. به منظور...

مشخص‌کردن فضاها و جاگذاری آن‌ها در پلان، از مهم‌ترین گام‌های طراحی معماری بناهاست. هر دیدگاهی در رابطه با انتخاب کاربری‌ها  و مشخص‌کردن محل استقرار آن‌ها در پلان، می‌تواند منجر به طراحی معماری خاصی شود. هدف از این مقاله یافتن الگوهای مختلف جاگذاری کاربری‌های جانبی در مساجد منطقه‌ای است. این الگو‌ها از دیدگاه‌های مختلف خبرگان معماری مسجد استخراج خواهد شد. جهت دستیابی به این هدف کاربری‌های جانبی ...

مسجد، به عنوان اصیل ترین نهاد فرهنگی برخاسته از اندیشۀ دینی، ظرفیت های نهفتۀ فراوانی برای نقش آفرینی در حیات فرهنگی جامعۀ اسلامی دارد. مساجد مانند هر پدیدۀ دیگر، تنها در صورت سیاست گذاری و مدیریت صحیح می توانند نقش خود را به بهترین وجه در مناسبات مختلف جامعه ایفا کنند. یکی از ابعاد مهم سیاست گذاری و مدیریت مساجد، توجه به ابعاد کارکردی این نهاد مقدس است. در این مقاله، با بررسی منابع تاریخی و دین...

پژوهش حاضر به بررسی چگونگی تأثیر مساجد بر ارزش­های اسلامی با تأکید بر شهادت­طلبی و ایثارگری پرداخته است. روش‌ انجام آن نیز کیفی و استفاده از مصاحبۀ ‌گروه­های متمرکز بوده است. شیوۀ نمونه‌گیری در روش کیفی، نظری است. در این شیوه، حجم نمونه از پیش، تعیین نمی‌شود و از طریق اشباع داده­ها به دست می‌آید که در این پژوهش، با توجه به تکرار داده‌ها به 30 نفر رسید. ابزار گردآوری اطلاعات در این روش، مصاحبه ب...

مسجد به عنوان عنصری اساسی در جامعۀ اسلامی همواره جایگاه مهمی در معماری ایرانی - اسلامی داشته و از این نظر مورد توجه بوده است. مساجد بر اساس معماری خاص خود، عناصر مشترکی دارند که آنها را از سایر بناهای مذهبی متمایز می­سازد؛ از جمله این عناصر می‌توان به گنبد، مناره، شبستان، محراب و صحن اشاره کرد که با توجه به فرم و کارکردشان، در قسمت­های مختلف مسجد قرار می­گیرند. در این مقاله، علاوه بر نگاهی به ع...