در حالی که سیاست های انگلستان در قسمت های مرکزی و جنوبی، به تشدید وضعیت بحرانی ایران را درگیر جنگ ناخواسته ای کرده بود، همسایه شمالی یعنی دولت روسیه نیز با رویکردی مشابه و البته غیر انسانی، در شرق و شمال و شمال غرب ایران به اعمال سیاست های استعماری مداخله جویانه و تشدید شرایط سخت معیشتی و تاًمین ارزاق روزمره مردم که با بروز قحطی همراه شد اقدام نمود. این روند تا هنگام خروج نیروهای روسیه به دنبال ...

اهمیّت و اعتبار حوادث تاریخی را قوّه تشخیص مورّخ تعیین می کند و از آنجا که مورّخ تحت تأثیر امور درونی و مقتضیات زمانه خود می باشد، عینیّترین بازنمایی های تاریخی کم و بیش به پیش داوری ها و نگرش های عاطفی مورّخان آلوده است. در این جستار، در پی کندوکاو شیوه تاریخ گویی شهاب الدّین نسوی در دو اثر تاریخی او هستیم که هر دو شرح حکومت خوارزمشاهیان و ذکر احوال حمله تاتار است. «سیرت جلال الدّین» نسبت به «نفثهالمص...

خاقانی شاعر بلند آوازه قرن ششم اشعار فراوانی را در ستایش از خود سروده است. وی در این اشعار و با این مضامین، حالات روحی  خود هم چون ترس، روان پریشی و حقارت را با شگردهای تازه­ای به تصویر می کشد. خاقانی در این خودستایی­ها، پریشان حال و با خود در تعارض است. نگارندگان در این پژوهش که به شیوه تحلیل محتوا انجام یافته است، ضمن روشن کردن دلایل این خودستایی­ها، می کوشند خودستایی­های وی را با توجه به نظر...

قحطی در ایران سابقه ای به قدمت تاریخ این سرزمین دارد. ساکنان ایران زمین، از کهن ترین روزگاران، به صورت ادواری، با قحطی و کمیابیِ ارزاق دست به گریبان بوده و به کرات بر اثرِ آن قربانیان بسیار داده اند. درباره اسباب و علل ایجادکننده این قحطی ها سخن بسیار رفته است. بعضی از محققان، ساده اندیشانه و عجولانه، به سراغِ نزدیک ترین و سهل الوصول ترین عاملی که به نظرشان می رسیده ـ قهر طبیعت ـ رفته اند و مصایب ...

پژوهش حاضر با عنوان" نقش فراکسیون اصلاح طلبان در تحولات اجتماعی و سیاسی دوره ی رضاخان" به چگونگی شکل گیری این حزب وآغاز فعالیت اعضای آن، در آن برهه ی خاص می پردازد. اما با توجه به اینکه پیدایش مشروطیت در ایران، به نسبت تاریخ چندهزارساله دارای قدمت چندانی نیست وعمری صدو سه ساله دارد، عمراحزاب نیز تقریباَ نزدیک به یک قرن است . در واقع اولین احزاب در آستانه ی مشروطیت در ایران ایجاد شد. انقلاب مشر...

یکی از برجسته‌ترین نمادهای شیعی، واقعة کربلاست. بازتاب این واقعه در جوامع شیعی، در طول تاریخ به گونه‌های مختلف رخ نموده است. مردم گیلان به منظور پاسداشت حماسة عاشورا، مضامین این واقعة عظیم را بر دیوارهای بقاع نقش می‌زدند. شیعیان منطقه، مصایب کربلا را متعلق به خود می‌دانستند و در پیوندی عمیق با آن، در به‌تصویر کشیدن مجالس آن همت می‌گماشتند. نقش زدن بر در و دیوار بقعه، نوعی حرمت‌گذاری و ارادت به...

 شیخ رضا طالبانی از شاعران برجسته و پرآوازة کلاسیک کُرد است که سروده‌های فراوانی به زبان‌های فارسی، عربی و ترکی نیز دارد. بارزترین درونمایة شعر او هجو است، با این حال به میدان هر فنی از شاعری که گام نهاده، به مثابة یک شهسوار ظاهر گشته است. شعر او به هر یک از این زبان‌ها که بوده باشد، خللی در سطح سروده‌ها و انشایش وارد نگشته است. طالبانی در ضمنِ چندین شعر که در مدح پیغامبر(ص) و اهل‌بیت ...

ادبیات مذهبی، یکی از گونه ­های ادبی است که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که تقریباً در تمامی ادیان و  زبان ­ها رواج داشته است. شاعر در این گونۀ ادبی، ارادت خاص خویش را به محضر بزرگان دین خویش اعلان می ­دارد. کربلایی محمد چهری، شاعر معاصر هرسینی (از توابع کرمانشاه)، در شعر خویش اهتمام ویژه ­ای به امام علی (ع)، حضرت فاطمه (س) و نیز امام حسین (ع) داشته است. شاعر، ارادت خود را به ا...

واقعۀ کربلا از ناگوارترین وقایع جهان اسلام است اما نقطۀ عطفی در تاریخ تشیع به شمار می‌آید و در تکوین تشیع بیشترین سهم را ایفاکرده است. رسالت این نهضت در پیام‌رسانی وآگاهی‌بخشی به امت اسلامی و همچنین ذکر مصایب امام حسین(ع) ویاران ایشان منجر به نوعی از تاریخ‌نگاری به نام مقتل‌نگاری شد. مقتل‌نگاری خاصه به تاریخ‌نگاری عاشورا اطلاق می‌شود. مقاتل عموماً به توصیف ظلم وستم و شهادت یکی از امامان مع...