عبدالوهاب البیاتی شاعر نامدار معاصر عراقی، پرچمدار شعر نو و پیشگام در تحولساختار شکل و مضمون شعر نو در جهان عرب به شمار می رود . در این مقاله تلاش شدهاست تا مهمترین فرازهای زندگی و مراحل و تکنیک های شعری او مورد نقد و بررسی قرارگیرد . البیاتی شاعری جنجال برانگیر بود، او شعر خود را به عنوان شاعری رمانتیک شروعکرد و سپس مرحله رئالیسم سوسیالیسم را پشت سر گذاشت، و در گذار از مرحله سمبلیسمسرانجام به ...

در این نوشته کوشیده ام پاسخی برای این سؤال پیدا کنم که: آیا در شعر حافظ هیچ نشانه ای دال بر اثرپذیری حافظ از شعر مولانا هست یا نه؟ در انجام این کار، خود را به دو دلیل ناگزیر از تفکیک حساب محتوای شعر این دو شاعر از حساب صورت آن یافته ام: یکی به دلیل سرشتِ تغییرگریز و ایستای معانی و مضامین در هر فرهنگ سنتی از جمله در فرهنگ ایران؛ و دیگری به دلیل ضرورت بهره گیری از دو پایگاه نظری متفاوت (یعنی نظریه...

نوستالژی به عنوان یک رفتار روانی و ناخودآگاه از روانشناسی وارد ادبیات شده و تبدیل به یک مضمون شعری گشته است. ابوفراس از جمله شاعرانی است که این مضمون در شعرش برجسته به نظر می­رسد. پژوهش حاضر بر آن است با روش توصیفی– تحلیلی نمودهای نوستالژی(جمعی و فردی) را در دیوان ابوفراس بررسی نماید. نوستالژی فردی خود دربردارنده مؤلفه­هایی همچون غم و درد پیری، مرگ اندیشی، دوری از وطن و حسرت بر روزگاران گذشته، ...

بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب المنادمة) در شکل گیری مضمون های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه بر این، نهضت اجتماعی قرن های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه ساز شعرهای قلندری قرن های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی هایی در زمین...

کلیم همدانی شاعر پرآوازۀ سبک هندی (اصفهانی) است که در سدۀ یازدهم هجری در عصر صفوی می زیست. وی به سبب سرودن غزل هایی شیوا شهرتی خاص یافته است. شیوۀ خاصّ او مضمون بندی است و نیروی تخیّل وی در اوج است. وی از هر چیز ساده و گذرا در قالب موتیف، تصویری ناب می آفریند و به راستی، موتیف ها مرکز ثقل خیال او هستند. گزینش ماهرانۀ موتیف ها و ترکیب استادانۀ تصویرها که به آفرینش مضمون هایی نغز می انجامد از شاخصه...

بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب المنادمه) در شکل گیری مضمون های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه بر این، نهضت اجتماعی قرن های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه ساز شعرهای قلندری قرن های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی هایی در زمین...

تحوّلات و ویژگی های شعر در عصر مشروطیت در چند زمینه از جمله در موضوع و مضمون تفکّر و اندیشه، سادگی و روانی، توجّه به زبان مردم و عوامانه ها، آشنا زدایی و توجّه به باستان گرایی، بهره مندی از واژه ها و ترکیبات بیگانه، عنایت به ساختار شکنی و دگرگونی در قالب های شعری صورت پذیرفت. مضامین و مفاهیم اصلی شعر مشروطه بر پایه و نمایه های مردم گرایی و وطن دوستی، آزادی خواهی و سلطه ستیزی استوار و هموار گردید. ش...

ابن فارض وجامی دو شاعر عارف وعاشقی هستند که با گذر ازسبک ها ومضمون های شاعران مادی گرا ، به عشق ،باده واصطلاحات رایج آندو ، روح ومعنای تازه ورمزگونه ای بخشیده اند ودرآفرینش این مضمون ها ،ضمن بیشترین تأثیر پذیری از قرآن کریم ،برآن بوده اندتامفهوم های صوفیانه را با مضمون های آن پیوند دهند؛ این تاثیر پذیری، گاه درمعناوبه شکل تلویحی وگاه به شکل اقتباس صورت گرفته است. عشق از نگاه آن دو سرآغازی الهی ...

بی شک نجواها و نغمه های خیال انگیز قاموس دلدادگی که در لفافة غزل در پیکرة شعر و ادب عربی راه یافت و توجه و اقبال روزافزون شاعران را به این گونة شعری در پی داشت بشدت تحت تأثیر چکامه های دلکش و دلربای چهره های نامدار عرصه ادب جاهلی در آغاز سروده هایشان بود آنان با جهت بخشیدن به امواج خروشان و پرتلاطم ساحل بیکران احساسات و عواطف، پایه های قالب غزل را پی-ریزی کردند و زمینه تغییر و تحول را در نگرش ا...

آنچه در این پژوهش به دنبال آن بودم بررسی استفاده پروین اعتصامی از تشبیه و انواع آن و همچنین میزان استفاده پروین از استعاره و انواع آن است، شعر پروین شعری است تپنده و پرشور که با بافت اجتماع در پیوند مستقیم است، شعر پروین مربوط به دوره ای است که جریانات پرشور اجتماعی سربرآورده است. در عصر مشروطه، عامل تاثیرگذار تازه ای، وارد عرصه ی شعر شد که تا آن هنگام حضور چندانی نداشته و یا لااقل حضورش تعیین ...