از مهمترین مشکلات شناخت معماری پیش از اسلام کمبود آثار سالم برجای ­مانده از آن زمان است. این مسئله به خصوص در مورد دورۀ اشکانی (247  ق. م تا 224 م) صدق می­ کند. دوره ای که در آن مدارک خاص، کمیاب و گنگ است و معمولاً بیشتر آثار معماری مربوط به این دوره در خارج از مرزهای ایران امروزی قرار دارند. به دلیل کمبود آثار معماری دورۀ اشکانی، شناخت ما در مورد معماری این دوره بیشتر بر اساس قلاع و دژهای برجای...

امروزه ارتباط میان علوم مختلف به گونه­ای جدی است که نمی­توان بررسی و تحلیل مبحثی در یک زمینه علمی را بدون درنظرداشتن مطالعات سایر علوم امکانپذیر دانست. مطالعات زمین­شناسی و تاریخ هم از این مقوله بیرون نیست و می­توان پیوند زمان و مکان را در آن مشاهده کرد. به گونه­ای که نمی­توان در روند بروز تحولات تاریخی، از تأثیرات مهم طبیعت و ناهمواری­های خاک و زمین غفلت نمود. در این پژوهش، ضمن بررسی این تأثیر...

گویجه قلعه با معماری سنگی، آرامگاه صخره­ای و اتاق‌ها و انبارهایی مختص عصر آهن آذربایجان و همچنین آثار دورۀ تاریخی و قرن­های میانۀ اسلامی، در شهرستان مراغه واقع شده است. استفادة مکرر از این محوطه در قرون متمادی و گوناگون، نشان از اهمیت استراتژیک و موقعیت خاص آن دارد. به نظر می­رسد با هجوم اورارتو در سال­های پایانی قرن نهم ق.م به کرانه­های شرقی دریاچۀ ارومیه، این منطقه نیز به تسلط آنان درآمده است...

جامعه ایران در طول تاریخ همیشه جامعه¬ای دینی بوده است و دین همواره نهادی بوده که ارکان دیگر جامعه تحت¬الشعاع آن قرار گرفته¬اند. جامعه¬ی دینی مانند هر جامعه¬ی دیگری برای استمرار و بقای خود نیازمند انتقال ارزش¬ها و هنجارهای دینی به نسل جدید و جامعه-پذیری دینی آنهاست. از میان کارگزاران جامعه¬پذیری، نقش خانواده به عنوان مهمترین عامل جامعه¬پذیر کننده که در شکل¬گیری شخصیت انسانی نقش برجسته¬ای دارد و ...

شهرستان نایین، شرقی ترین شهرستان استان اصفهان است و حد فاصل استان خراسان، یزد، و اصفهان قرار دارد و اقلیم آن از نوع بیابانی است. موقعیت قرارگیری این شهرستان به لحاظ واقع شدن در یکی از شاهراههای ارتباطی غرب به شرق کشور و همجواری آن با مراکز فرهنگی چون فارس، اصفهان و خراسان، این منطقه را از دوره ساسانی تا قرون میانه اسلامی به صورت یک بارانداز تجاری مهم و از طرف دیگر آن را به عنوان یکی از مراکز ...

قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه ب...

قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه ب...

این پژوهش سعی بر آن دارد که ضمن معرفی اجمالی ساختار کالبدی قلعۀ روستای خورانق، اقدام به شناسایی رفتارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ساکنان نماید و از این رهنمود به دنبال این پرسش است که آیا مفاهیم اجتماعی، رفتارهای فرهنگی و شرایط اقتصادی، در شکل گیری کالبدی قلعه مؤثر بوده است یا خیر و اگر مؤثر بوده در چه حد، شکل قلعه را تحت تأثیر خود قرار داده است؛ قلعه ای که علاوه بر قدمت زیادش، از معدود قلعه ه...

پژوهش بر روی محوطه اولتان قالاسی انجام شده است، این محوطه در ساحل جنوبی رود ارس وغرب روستای اولتان واقع شده است و در 13 کیلومتری جنوب غربی شهر پارس اباد، سر راه پارس اباد به اصلاندوز قراردارد و با شماره 2654 در فهرست اثار ملی به ثبت رسیده است. این پژوهش در قالب 4 فصل حفاری و گرداوری اطلاعات ( فصل اول، دوم و سوم به سرپرستی اقای دکتر کریم علیزاده و فصل چهارم به سرپرستی اقای دکتر عبدالرضا مهاجری ن...

امروزه ارتباط میان علوم مختلف به گونه­ای جدی است که نمی­توان بررسی و تحلیل مبحثی در یک زمینه علمی را بدون درنظرداشتن مطالعات سایر علوم امکانپذیر دانست. مطالعات زمین­شناسی و تاریخ هم از این مقوله بیرون نیست و می­توان پیوند زمان و مکان را در آن مشاهده کرد. به گونه­ای که نمی­توان در روند بروز تحولات تاریخی، از تأثیرات مهم طبیعت و ناهمواری­های خاک و زمین غفلت نمود. در این پژوهش، ضمن بررسی این تأثیر...