تأمل در متون دینی، به‌ویژه قرآن کریم و چگونگی فهم گزاره‎های گوناگون این متون از مشغله‎های دیرین دین‎پژوهان است. تلاش‎های تفسیری دلیل بر این مدعاست. ازسویی توجه به قرآن به‌عنوان متن آسمانی تحریف‌نشده، فرصت بهره‎گیری از روش‎های نوین بررسی متون را فراهم می‎آورد. یکی از این روش‎های نوین، بررسی‎های معناشناسانه است که می‎تواند باتوجه‌به ظرفیت‎هایش در خدمت قرآن و فهم معارف آن قرار گیرد. یکی از تفاسیر...

در این مقاله طی یک روش تحلیلی- مقایسه‌ای، پس از تشریح معنا، دامنه و مصداق متون مقدس، ابتدا روش‌شناسی تفسیر و در ادامه رویکرد اخلاقی مطلوب در فرایند تفسیر این متون را معرفی می‌کنیم.نتیجه‌ی‌ بحث این است که: الف) متن مقدس واجد سه وصف رازآمیزی، قدرتمندی و هیبت است؛ ب) بانظربه موفقیت تاریخی و تأثیر ایمانی متن مقدس، تعیین و تحدید مصداق برای آن امکان‌پذیر خواهد بود؛ ج) تفسیر متن مقدس از پیش‌فرض مؤمنان...

معناشناسی که شاخه ای از زبان شناسی است برای شناخت معنا در چهار سطح صوتی و صرفی و نحوی (ترکیبی) و مفردات به بررسی متون ادبی می پردازد و قرآن نیز به عنوان یک متن ادبی و بلکه فراتر از آن از علم معناشناسی در حال حاضر بسیار مورد توجه محققان می باشد که در پژوهش حاضر سوره توبه به جهت اهمیت ویژه ی آن که در متن آمده مورد بررسی در سطوح چهارگانه فوق قرار گرفته است.

مسیحیان و یهودیان بر این باورند که خداوند برای راهنمایی انسان، پیامبرانی را برانگیخت و پیام خود را از رهگذر وحی به آنها رساند. مجموعه‌ی این پیام‌های وحیانی در پیکر کتاب مقدس، مشتمل بر عهد عتیق و عهد جدید، شکل گرفته است. با نگاهی گذرا به تاریخ یهودیت و مسیحیت و متون تفسیری آنان، خواهیم دید که گونه‌های مختلف تفسیری با روش‌ها و گرایش‌های گوناگون، برداشت‌های گوناگونی از این متون عرضه کرده‌اند که گ...

مراجعه به متون مقدس اسلامی بر اساس پرسش‌های علوم اجتماعی، یک راه بهره­گیری از آموزه‌های اسلامی و زمینه‌ساز نظریه­پردازی دینی در این حوزه است. این جستار، به اختصار، به بررسی کاستی‌ها، بایسته‌ها و مزایای روش‌ها و فنونی می‌پردازد که در علوم اسلامی و اجتماعی برای دستیابی به پاسخ‌های معتبر این متون بدان پرسش‌ها مطرح‌اند. تحلیل محتوای کیفی قیاسی که دانش موجود را برای فهم متون به کار می‌گیرد، به عنوان...

مراجعه به متون مقدس اسلامی بر اساس پرسش های علوم اجتماعی، یک راه بهره­گیری از آموزه های اسلامی و زمینه ساز نظریه­پردازی دینی در این حوزه است. این جستار، به اختصار، به بررسی کاستی ها، بایسته ها و مزایای روش ها و فنونی می پردازد که در علوم اسلامی و اجتماعی برای دستیابی به پاسخ های معتبر این متون بدان پرسش ها مطرح اند. تحلیل محتوای کیفی قیاسی که دانش موجود را برای فهم متون به کار می گیرد، به عنوان...

تعامل و ارتباط میان قرآن و عترت مورد بررسی قرار گرفته است.  نویسنده نخست از چالشهای سه گانه متون مقدس ادیان آسمانی، 1- انکار و حق ناپذیری مخاطبان، 2- تحریف لفظی و 3- تأویل و تحریف معنوی سخن گفته، سپس از تلاش پیامبر در جهت حفظ و صیانت لفظی قرآن و تمهیداتی که به پیدایش و گسترش دانش و تعلیم و تعلّم انجامید، یاد کرده است. آن گاه از نگرانی پیامبر نسبت به تحریف معنوی قرآن بحث کرده، تدابیری را که پیامب...

همواره تصور وجود خدایی راز آمیز و فراتر از ادراک بشری، و نیز باور به وجود حکمت مستور و حقایقوالا در متون مقدس ، دینی ای جاب می کند که این گونه مفاهیم تنها از طریق نما د و تمثیل منتقل شوند .کشف و تاویل معنی رمزی متون مقدس از دیرباز متناسب با شعور و استعداد فرد تاویل گر بوده است . بهعبارت دیگر ، فرد تاویل گر از متن مقدس ، رمز گشایی می کند . از این روی پیروان تاویل همواره برایمتون مقدس خود علاوه ب...

کشف مقصود آیات، هدف نهایی پژوهش‌های قرآنی است؛ به‌طوری‌که عناصر متعددی در دستیابی به آن نقش دارند. روایات تفسیری، نگین عناصر موجود در دست یافتن به مقصود آیات هستند. قرابت اهداف علم معناشناسی با روایات تفسیری این فرضیه را تقویت می‎کند که می‎توان در یافتن نشانه‌های علم معناشناسی در شرع مقدس کاوش بسزایی کرد و با احراز جریان این علمِ به‌ظاهر نوپدید، در شیوۀ تفسیر اهل‌بیت: گامی برای بازاحیای علم تفسی...